1. Tổng quan nhiễm độc cường giáp

Trong số các bệnh lý về tuyến giáp, chắc hẳn chúng ta đã từng nghe qua nhiễm độc cường giáp.

Nhiễm độc cường giáp là gì?

Tuyến giáp nằm ở trước cổ, có hình dạng cánh bướm. Đây là tuyến nội tiết có kích thước nhỏ nhưng lại nắm giữ vai trò quan trọng trong cơ thể. Theo đó, tuyến giáp sản xuất ra các hormone giáp T3 - triiodothyronine và T4 - thyroxine. Những hormone giáp này giúp điều hòa thân nhiệt, thúc đẩy trao đổi chất, kiểm soát nhịp tim,…

Khi tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone giáp dẫn đến dư thừa sẽ gây ra nhiễm độc cường giáp. Bệnh lý này nếu không được theo dõi và điều trị sẽ khiến người bệnh đối mặt với nhiều biến chứng.

Tuyến giáp tăng cường sản xuất hormone giáp gây nhiễm độc cường giáp

Nguyên nhân 

Các bất thường ở tuyến giáp như Basedow viêm tuyến giáp, nhân tuyến giáp, ung thư tuyến giáp là nguyên nhân gây nhiễm độc cường giáp. Trong đó, Basedow được cho là nguyên nhân hay gặp nhất, còn ung thư tuyến giáp ít gặp hơn.

Triệu chứng

Do các hormone giáp được sản xuất quá nhiều dẫn đến dư thừa nên người bị nhiễm độc cường giáp sẽ xuất hiện các triệu chứng sau.

• Sụt cân dù chế độ ăn uống và sinh hoạt bình thường, không ăn kiêng, không siết cân. Nguyên nhân là do hormone giáp thúc đẩy quá trình trao đổi chất. Khi hormone giáp quá nhiều, hoạt động trao đổi chất càng trở nên mạnh mẽ.
• Tim đập nhanh, lo lắng, căng thẳng, hồi hộp, đau ngực, đánh trống ngực. Vì hormone giáp giúp tăng cường hoạt động của hệ tim mạch nên khi bị dư thừa, nhịp tim sẽ trở nên nhanh hơn, kèm theo đó là các triệu chứng như vừa liệt kê.
• Sợ nóng, không chịu được nóng, người đổ nhiều mồ hôi dù đang trong trạng thái không vận động. Một số người còn cảm thấy làn da trở nên nóng hơn và thân nhiệt luôn cao hơn bình thường.
• Các triệu chứng khác như cổ phình to, mắt lồi, mất ngủ, mệt mỏi, tay chân run, mau đói bụng, mỏi yếu cơ đặc biệt là cơ gốc chi,… tùy mức độ và tình trạng bệnh ở mỗi người.

Người bệnh có triệu chứng tim đập nhanh, đau tức ngực

Biến chứng

Các biến chứng của nhiễm độc cường giáp là không thể xem nhẹ. Khi các triệu chứng của bệnh không được kiểm soát, người bệnh sẽ đối mặt với nguy cơ hưng cảm, hạ kali máu, nhiễm canxi thận, loãng xương, suy tim,… Nam giới mắc bệnh này làm suy giảm khả năng sinh sản và chức năng tình dục do các biến chứng giảm ham muốn, liệt dương, sản xuất tinh trùng kém,…

2. Chẩn đoán nhiễm độc cường giáp

Khám lâm sàng, chẩn đoán hình ảnh và xét nghiệm là các phương pháp được thực hiện trong chẩn đoán nhiễm độc cường giáp.

Khám lâm sàng

Các dấu hiệu của nhiễm độc cường giáp khá rõ ràng, do đó, bác sĩ sẽ kiểm tra các biểu hiện người bệnh đang gặp phải cũng như ghi nhận các triệu chứng người bệnh cung cấp. Đây chính là cơ sở để bác sĩ chẩn đoán ban đầu cũng như chỉ định các phương pháp chẩn đoán chuyên sâu.

Xét nghiệm

Cụ thể ở đây là xét nghiệm máu nhằm định lượng nồng độ các hormone liên quan đến tuyến giáp, bao gồm: T3, T4 và cả TSH (hormone kích thích tuyến giáp do tuyến yên tiết ra). Nếu kết quả xét nghiệm cho thấy cả T3 và T4 đều cao, hoặc T3 cao trong khi T4 bình thường và TSH thấp, có thể kết luận nhiễm độc cường giáp.

Xét nghiệm tuyến giáp để chẩn đoán bệnh

Chẩn đoán hình ảnh

Siêu âm tuyến giáp là phương pháp chẩn đoán được áp dụng phổ biến do đơn giản, dễ thực hiện, không xâm lấn. Qua hình ảnh siêu âm, bác sĩ có thể phát hiện được những bất thường của tuyến giáp như nhu mô giảm âm không đều, tuyến giáp tăng kích thước, các nốt hay khối u (nếu có).

Ngoài siêu âm, người bệnh có thể được chỉ định chụp CT, chụp MRI hay đo độ tập trung iod phóng xạ và xạ hình tuyến giáp. Không phải ai cũng sẽ thực hiện tất cả các phương pháp này, tùy vào từng trường hợp, bác sĩ sẽ có chỉ định phù hợp.

3. Điều trị nhiễm độc cường giáp

Nguyên nhân và mức độ bệnh sẽ quyết định phương pháp điều trị nhiễm độc cường giáp.

Thuốc kháng giáp

Đây là phương pháp điều trị chính trong nhiễm độc cường giáp. Người bệnh sẽ được dùng thuốc kháng giáp nhằm ức chế tuyến giáp sản sinh hormone tuyến giáp. Các loại thuốc điều trị có thể kể đến như methimazole và propylthiouracil (PTU) thuộc nhóm thionamide. 

Bệnh nhân có thể được điều trị bệnh bằng thuốc kháng giáp 

Iod phóng xạ

Các mô đặc hiệu trong tuyến giáp sẽ bị tổn thương và chết dần dưới tác dụng ion hóa của Iod phóng xạ. Điều này dẫn đến hiện tượng xơ hóa tuyến giáp và phá hủy các mô tuyến giáp đặc hiệu. Nhờ đó, cản trở quá trình sản xuất hormone giáp của tuyến giáp, giúp nồng độ các hormone giáp giảm về ngưỡng an toàn.

Tác dụng phụ của phương pháp điều trị này là mô tuyến giáp bị phá hủy vĩnh viễn. Do đó, người bệnh có thể đối mặt với nguy cơ suy giáp. Để điều trị tình trạng suy giáp, bác sĩ sẽ thực hiện điều trị bổ sung hormone giáp để đảm bảo nồng độ các hormone này luôn được duy trì ở mức ổn định. 

Phẫu thuật

Nếu nhiễm độc cường giáp khiến cổ phình to, gây mất thẩm mỹ, đồng thời, gây khó nuốt, khó thở, hoặc khi người bệnh không đáp ứng với điều trị thuốc kháng giáp, chống chỉ định với Iod phóng xạ thì người bệnh sẽ được phẫu thuật. Phẫu thuật cũng được chỉ định thực hiện khi có khối u ác tính trong tuyến giáp. Tùy trường hợp, bác sĩ sẽ cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ tuyến giáp cho người bệnh.

Các nguy cơ tiềm ẩn khi phẫu thuật bao gồm hạ canxi máu, liệt dây thanh âm. Ngoài ra, việc cắt bỏ tuyến giáp có thể khiến người bệnh bị suy giáp, cần được điều trị bổ sung hormone giáp suốt đời.

Chủ động thăm khám sớm khi nghi ngờ có bất thường ở tuyến giáp

Tóm lại, tuyến giáp khá phổ biến nhưng không được chủ quan. Nếu nghi ngờ bị nhiễm độc cường giáp hay bất kỳ bất thường nào về tuyến giáp, bạn cần chủ động đi khám sớm. 

Bạn có thể đến Khoa Nội tiết - Hệ thống Y tế MEDLATEC để bác sĩ kiểm tra, đánh giá tình trạng. Trường hợp cần điều trị sẽ chỉ định phương pháp điều trị tối ưu nhất. Để tiết kiệm thời gian, quý khách hãy đặt lịch trước qua 1900 56 56 56.