1. Thang đánh giá trí nhớ Wechsler ra đời như thế nào

Wechsler (WMS) là một trong số các thang đo trí nhớ rất phổ biến ở Hoa Kỳ và các nước nói tiếng anh. Đây là công cụ đánh giá thông qua bài test làm trong khoảng 45 phút dành cho độ tuổi 20 - 64. Tiền đề của thang này là bài trắc nghiệm trí nhớ Wechsler do D.Wechsler xây dựng năm 1945 và có phiên bản III vào 1999. 

Thang đánh giá trí nhớ Wechsler dựa trên những bài test để đo trí nhớ cho người ở độ tuổi 20 - 64

Thang đánh giá trí nhớ Wechsler đi vào các tiểu test theo trình tự khó dần và kết quả được xử lý theo hai hướng:

- Thang thực thi với 5 tiểu test.

- Thang dùng ngôn ngữ với 6 tiểu test. 

Kết quả của bài test trí nhớ này không chỉ tính được chỉ số IQ tổng quát mà còn tính được IQ của từng phần riêng biệt, nhờ đó mà có thể đánh giá được các chức năng trí nhớ như: nhớ tức thời, nhớ lại, nhớ hiện thời, khả năng định hướng.

2. Cơ sở đánh giá và cấu trúc của thang đánh giá trí nhớ Wechsler

2.1. Cơ sở của thang đánh giá trí nhớ 

Thang đánh giá trí nhớ Wechsler đưa ra các bài trắc nghiệm được xây dựng trên cơ sở quan điểm mới về trí tuệ gồm:

- Trí tuệ là một dạng tổng thể gồm nhiều đơn vị chức năng trí tuệ nhưng không đơn thuần là tổng số các khả năng mà nó là kết quả của sự phối hợp của nhiều khả năng với nhau.

- Các chức năng của trí tuệ là khác nhau và có thể đo được chúng nên trí tuệ cũng có thể đo được bằng cách đo các đơn vị chức năng hoặc đo sự phối hợp giữa các đơn vị chức năng.

- Trí tuệ của mỗi cá nhân phụ thuộc nhiều vào điều kiện văn hóa xã hội nên chỉ số trí khôn của từng cá nhân chỉ có ý nghĩa khi nó được so sánh với các cá nhân khác. Vì thế, chỉ số trí tuệ trong thang đánh giá trí nhớ Wechsler dựa vào độ lệch tiêu chuẩn điểm trí tuệ của nhóm xã hội và giá trị trung bình của cá nhân trong nhóm xã hội đó. Điểm chuẩn sẽ quy ước điểm trung bình là 100 có độ lệch 15. Như vậy, thang đánh giá trí nhớ Wechsler đánh giá chỉ số IQ sẽ dựa vào độ lệch chuẩn và điểm trung bình mẫu.

2.2. Cấu trúc của thang 

Trong mỗi bài trắc nghiệm của thang đánh giá trí nhớ Wechsler sẽ gồm 7 mục:

- Mục 1 - thông tin: đưa ra 6 câu hỏi là các kiến thức chung về cá nhân và xã hội.

- Mục 2 - định hướng: đưa ra 5 câu hỏi mang tính định hướng về không gian và thời gian.

- Mục 3 - kiểm định tâm lý: đánh giá năng lực dựa trên khả năng nhắc lại các câu theo trật tự của người cần thực hiện bài test.

Người bệnh tham gia test trí nhớ Wechsler được nghe một câu chuyện để kiểm tra khả năng nhắc lại

- Mục 4 - trí nhớ logic: cho người cần thực hiện bài test nghe một câu chuyện ngắn rồi kiểm tra khả năng nhắc hoặc viết lại lập tức của họ.

- Mục 5 - nhớ dãy số: gồm khả năng nhớ xuôi và khả năng nhớ ngược.

- Mục 6 - tái hiện thị giác: đưa ra 3 hình đơn giản và cho mỗi hình xuất hiện trước mặt người cần thực hiện bài test trong khoảng 10 giây, nhiệm vụ của họ là phải vẽ lại nó.

- Mục 7 - trí nhớ liên tưởng: sẽ có 10 cặp từ được sắp xếp theo thứ tự khác nhau ở trong 3 nhóm được đưa ra cho người cần thực hiện bài test nghe. Nhiệm vụ của họ là phải nhắc lại từ thứ nhất và thứ hai có trong mỗi cặp trong thời gian không quá 5 giây.

3. Đối tượng tham gia và cách thức thực hiện thang đánh giá trí nhớ Wechsler

3.1. Đối tượng nên tham gia bài test trí nhớ Wechsler

Những đối tượng sau được khuyến khích thực hiện thang Wechsler để đánh giá trí nhớ của mình:

Bài kiểm tra trí nhớ bằng thang Wechsler cần có công cụ đầy đủ và được thực hiện bởi chuyên gia giàu kinh nghiệm

- Những người đang bị nghi ngờ suy giảm trí nhớ.

- Người được bác sĩ chuyên khoa yêu cầu làm bài test trí nhớ WMS.

- Người có nhu cầu kiểm tra trí nhớ của mình.

3.2. Đối tượng không nên tham gia bài test trí nhớ Wechsler

Bài test trong thang đánh giá trí nhớ Wechsler không có tác dụng với bệnh nhân loạn thần.

3.3. Cách thức thực hiện thang đánh giá trí nhớ Wechsler

3.3.1. Những công cụ cần có

Muốn thực hiện bài test trong thang đánh giá trí nhớ Wechsler cần có đầy đủ các dụng cụ sau:

- Bộ câu hỏi test trí nhớ WMS.

- Bộ xử lý kết quả.

- Máy in, máy tính, giấy trắng, bút.

3.3.2. Các bước thực hiện

- Đầu tiên, bác sĩ dựa trên bộ câu hỏi có đề mục sẵn để hỏi người cần thực hiện bài test và chọn chỉ số điểm phù hợp nhất với tình trạng của họ.

- Tiếp theo, người cần thực hiện bài test được hướng dẫn cách thức trả lời các câu hỏi có trong bài test của thang đánh giá trí nhớ Wechsler.

- Kết quả bài test được tính như sau:

+ Dựa vào bảng điều chỉnh để tìm hằng số theo lứa tuổi (CA) của người cần thực hiện bài test.

+ Tiến hành cộng điểm đạt được sau khi thực hiện bài test với hằng số theo lứa tuổi để có được điểm điều chỉnh (Y). Công thức tính là: Y = X + CA

Từ Y, bác sĩ sẽ tra vào bảng tương ứng để tìm ra chỉ số trí nhớ (MQ) của người thực hiện bài test. Dựa theo thang đánh giá trí nhớ Wechsler thì MQ (chỉ số trí nhớ) tương ứng với IQ (chỉ số trí tuệ).

Điểm chỉ số trí nhớ sau khi đã tham gia thang Wechsler được soi chiếu như sau:

+ Trí nhớ rất tốt: điểm >=130.

+ Trí nhớ tốt: điểm trong khoảng 120 - 129.

+ Trí nhớ trên trung bình: điểm trong khoảng 110 - 119.

+ Trí nhớ mức trung bình: điểm trong khoảng 90 - 109.

+ Trí nhớ dưới trung bình: điểm trong khoảng 80 - 90.

+ Trí nhớ ở mức ranh giới: điểm trong khoảng 70 - 80.

+ Trí nhớ yếu: điểm <70.

Như vậy có thể thấy thang đánh giá trí nhớ Wechsler là một công cụ giúp đánh giá khả năng nhớ của mỗi người. Thông qua công cụ này bạn sẽ biết được khả năng ghi nhớ của mình ra sao, có nguy cơ với bệnh lý nào không để có hướng xử trí kịp thời. Bài test của thang Wechsler muốn chính xác cần được thực hiện bởi bác sĩ chuyên môn chứ không thể tự ý tùy tiện đánh giá.

Hy vọng bài viết trên đây đã giúp bạn đọc hiểu hơn về công cụ đánh giá khả năng nhớ của chúng ta là thang đánh giá trí nhớ Wechsler. Nếu bạn đang cần kiểm tra trí nhớ của mình bằng công cụ này, hãy đến ngay Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC để được các bác sĩ chuyên khoa hướng dẫn thực hiện. Hoặc bạn cũng có thể gọi tới tổng đài 1900 56 56 56 để được chuyên viên y tế của chúng tôi tư vấn kỹ hơn về cách thức thực hiện công cụ này.