1. Khái quát đặc điểm của quả thanh trà

Thanh trà (chanh trà, sơn trà) vốn là loài cây dại ven đường, thân gỗ, được người dân mang về thuần dưỡng, trồng trọt và dần trở thành đặc sản rất riêng của miền Tây Nam bộ.

Quả thanh trà có hình dáng hơi giống với quả xoài nhưng kích thước nhỏ hơn rất nhiều. Khi chưa chín, quả thanh trà màu xanh. Khi chín, quả chuyển dần sang sắc vàng, vàng cam, vỏ nhẵn óng bắt mắt.

Có 2 loại thanh trà: 

- Thanh trà chua: quả thường tròn và mỏng vỏ, quả chín thường đậm sắc cam.

- Thanh trà ngọt: quả thon dài, vỏ dày và cứng, có phủ một lớp phấn trắng ở vỏ.

Phân biệt 2 loại thanh trà

2. Lợi ích của quả thanh trà đối với sức khỏe

2.1. Tốt cho tim mạch

Các chất chống oxy hóa, khoáng chất và vitamin trong quả thanh trà rất tốt cho tim mạch. Magie và kali trong loại quả này có tác dụng cân bằng huyết áp và duy trì hoạt động bình thường của động mạch.

Nghiên cứu từ Đại học Sapienza - Ý cho thấy quả thanh trà với thành phần phenolic và carotenoid có thể ngăn ngừa tổn thương tế bào, giảm viêm trong bệnh lý tim mạch. Đặc biệt, carotenoid trong thanh trà có thể chống lại sự hình thành mảng bám động mạch, là nguyên nhân dẫn đến bệnh tim.

2.2. Phòng ngừa ung thư

Nghiên cứu do Đại học Quốc gia Jeju - Hàn Quốc thực hiện cho thấy chiết xuất từ vỏ quả thanh trà có thể ức chế khả năng lây lan và phát triển của khối u ác tính bàng quang.

Ngoài ra, phenolic, carotenoid trong thịt quả thanh trà cũng có đặc tính chống ung thư. Đặc biệt, nghiên cứu được thực hiện trong ống nghiệm cho thấy axit chlorogenic từ quả thanh trà có thể ngăn chặn sự phát triển của khối u, beta carotene có thể chống lại tế bào ung thư.

 2.3. Chống viêm, tăng cường trao đổi chất

Sử dụng quả thanh trà có thể hạ insulin, chất béo trung tính và đường huyết. Nhờ điều này mà quá trình trao đổi chất được tăng cường.

Không những thế, thanh trà còn có khả năng chống viêm nhờ vào các chất chống oxy hóa, thành phần vitamin và khoáng chất phong phú.

3. Sử dụng quả thanh trà như thế nào?

Quả thanh trà có thể ăn trực tiếp hoặc chế biến thành nhiều cách, vừa cung cấp dưỡng chất cho cơ thể vừa có thể chữa bệnh:

3.1. Ăn trực tiếp

Đây là cách sử dụng quả thanh trà nhanh chóng và đơn giản nhất. Khi quả thanh trà đã chín, bạn chỉ cần bóc bỏ lớp vỏ rồi ăn phần thịt bên trong như ăn xoài. Nếu bạn thích ăn chua thì có thể chấm hoặc lắc thanh trà cùng muối ớt để tăng khẩu vị.

3.2. Chế biến thanh trà

3.2.1. Thanh trà dầm đá

Dùng 3 - 4 quả thanh trà chín đã được rửa sạch, để ráo nước rồi gọt bỏ phần vỏ và thái thành từng miếng nhỏ vào trong một chiếc cốc. Tiếp đó, bạn cho 20g đường cát vào cốc, dùng thìa dầm nhuyễn cùng thanh trà. Cuối cùng, cho thêm vào cốc 200ml nước lọc và ít đá viên sau đó khuấy đều lên và uống. 

Thanh trà dầm đá - thức uống mát lành, giải nhiệt trong mùa hè

3.2.2. Mứt thanh trà

Để có được món mứt thanh trà thơm ngon bạn cần chuẩn bị: 1kg quả thanh trà đã chín, 50g lạc rang, 50 mè rang, 1/2 thìa cà phê muối sạch, 600g đường trắng. 

Thanh trà bạn cần rửa thật sạch rồi ngâm khoảng 30 phút trong nước muối loãng sau đó vớt ra, để ráo nước. Dùng dao gọt bỏ vỏ quả thanh trà rồi thái lớp thịt thành từng lát mỏng, cho vào một cái bát tô sạch, trộn lẫn với đường và ướp trong 2 giờ để đường ngấm sâu vào thanh trà.

Đem hỗn hợp vừa ngâm cho vào chảo sên trên bếp với nhiệt độ thấp cho đến khi miếng thanh trà kết dính thì cho vào lọ thủy tinh sạch, rắc lớp vừng và lạc lên trên.

3.3.3. Thanh trà ngâm đường

Muốn có được lọ thanh trà ngâm đường thơm ngon trước tiên bạn cần có: 600g đường cát, 1kg thanh trà chín và 1 lọ thủy tinh khô sạch. 

Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu thì hãy rửa sạch thanh trà, chờ ráo nước thì lấy dao khía thành các đường dọc theo thân quả. Cho thanh trà đã khía vào lọ, lần lượt 1 lớp thanh trà sẽ rải một lớp đường lên trên. Cuối cùng, đậy lo kín trong 7 - 14 ngày. Sau khoảng thời gian này bạn có thể lấy thanh trà ngâm đường ra pha nước uống giải nhiệt mùa hè.

Quả thanh trà có thể dùng để chế biến với những công thức khác nhau để tạo thành món đồ ăn, thức uống bổ dưỡng

3.3.4. Thanh trà nấu sốt

Nguyên liệu cần chuẩn bị cho món sốt từ quả thanh trà gồm: 5g bột bắp, 110ml nước lọc, 5 - 6 quả thanh trà, 1 thìa cà phê muối sạch và 40g đường cát trắng.

Quả thanh trà bạn hãy rửa sạch, bỏ vỏ, lấy phần thịt xay nhuyễn sau đó trộn cùng với các nguyên liệu còn lại, cho vào nồi, đun sôi nhỏ lửa cho đến khi hỗn hợp sền sệt thì tắt bếp. 

Nước sốt từ quả thanh trà có vị chua ngọt dễ chịu, có thể dùng để chấm cho các món nướng, vừa giảm được độ ngậy vừa kích thích vị giác. 

3.3.5. Thanh trà nấu canh sườn

Với món canh này, bạn cần chuẩn bị các nguyên liệu sau:

- Sườn thăn: 500g.

- Quả thanh trà chín: 3 -5 quả.

- Quả cà chua: 2 quả.

- Hạt nêm, nước mắm: 1 thìa cà phê.

- Nước lọc: 500ml.

- Tỏi, hành tím, hành lá.

Đầu tiên, bạn hãy luộc sơ sườn rồi rửa sạch. Tiếp sau đó bạn đập nhỏ hành tím, phi vàng rồi cho cà chua thái lát mỏng cùng với 1 thìa cà phê nước mắm vào, nấu cho cà chua mềm thì cho sườn vào. Bạn hãy đảo cho sườn săn rồi cho quả thanh trà, nước lọc vào, nấu trong 30 phút. Cuối cùng, bạn chỉ cần nêm nếm gia vị cho vừa với khẩu vị của mình và cho thêm hành lá vào rồi tắt bếp.

Bát canh chua thanh trà kết hợp với vị thơm ngọt của sườn sẽ là một món ăn đầy hấp dẫn trong những ngày thời tiết oi bức.

Mong rằng những chia sẻ trên đây đã cung cấp thêm thông tin cho bạn về những lợi ích của quả thanh trà đối với sức khỏe và giúp bạn có thêm một lựa chọn để bổ sung vào chế độ dinh dưỡng của gia đình mình.