1. Siêu âm tim thai là gì? Vì sao phải siêu âm tim thai?

1.1. Siêu âm tim thai

Ở giai đoạn tiền sản việc siêu âm tim thai cần được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên môn và giàu kinh nghiệm. Đây là một kỹ thuật trong y học nhằm đánh giá tình hình tim mạch của thai nhi bao gồm: cấu trúc tim thai, nhịp tim của thai nhi,... Bên cạnh đó phương pháp siêu âm tim cho thai nhi còn cho phép các bác sĩ biết được cấu trúc cũng như chức năng tuần hoàn của em bé đã và đang triển như thế nào bên trong bụng mẹ. 

Ở giai đoạn tiền sản việc siêu âm tim thai cần được thực hiện 

1.2. Vì sao cần siêu âm tim cho thai nhi?

Từ kết quả của việc siêu âm tim cho thai nhi các bác sĩ sẽ biết bé nào mắc dị tật tim bẩm sinh để có những can thiệp y học cần thiết sớm nhất. Đây cũng là một trong những lý do mẹ bầu cần thực hiện việc kiểm tra tim cho thai nhi trong quá trình mang thai. 

Cùng với đó thực trạng trẻ em mắc bệnh tim bẩm sinh ở Việt Nam và thế giới là con số đáng báo động. Trong khi siêu âm bình thường theo kỹ thuật cũ thường không giúp bác sĩ phát hiện tất cả các loại dị tật tim bẩm sinh mà bé có thể mắc phải ngay từ trong bụng mẹ. Vì vậy, việc siêu âm tim cho thai nhi càng trở nên cần thiết. 

Theo thống kê thì cứ 1.000 em bé được sinh ra thì có đến 8 bé không may mắc căn bệnh quái ác này, chiếm 0.8%. Con số này cho thấy tim bẩm sinh là một trong những dị tật mà trẻ sơ sinh có nguy cơ cao mắc phải. 

Các chuyên gia về tim mạch cũng khẳng định, tim bẩm sinh là căn bệnh nguy hiểm gây tử vong cao mà trẻ sơ sinh ở rất nhiều quốc gia trên thế giới mắc phải, trong đó có Việt Nam. Tại Việt Nam, theo kết quả thống kê của Bộ Y tế thì mỗi năm có từ 8.000 đến 10.000 trẻ sơ sinh bị phát hiện mắc dị tật tim bẩm sinh ngay từ khi mới chào đời. Nhưng điều đáng buồn là chỉ một nửa trong số đó có điều kiện chữa khỏi, còn lại sống chung với dị tật. 

Chỉ 50% trẻ sơ sinh mắc tim bẩm sinh có cơ hội được chữa khỏi bệnh

Lý do ở Việt Nam có nhiều trẻ sơ sinh mắc tim bẩm sinh như vậy phần lớn là do sự chủ quan của người mẹ. Vì mẹ bầu không đi kiểm tra tim cho thai nhi trong giai đoạn tiền sản nên không phát hiện tim bé có dị tật. 

Đây cũng chính là những lý do vì sao mẹ bầu không thể không kiểm tra tim thai nhi trong giai đoạn tiền sản. Vậy những đối tượng nào nên thực hiện việc siêu âm tim thai trong thời gian sớm nhất?

2. Những ai cần thực hiện siêu âm tim thai?

Các chuyên gia tim mạch khẳng định phần lớn trẻ sơ sinh mắc dị tật tim bẩm sinh thường không có bất cứ triệu chứng bệnh lý nào trước đó. Do đó, bác sĩ thường khuyến cáo tất cả mẹ bầu nên kiểm tra tim cho thai nhi trong giai đoạn tiền sản vào tuần thứ 18 - 22 trở đi. 

Tuy nhiên, có một số đối tượng bác sĩ yêu cầu cần thiết phải thực hiện việc siêu âm tim cho thai nhi càng sớm càng tốt, cụ thể:

• Các mẹ bầu có dấu hiệu bất thường trong nhiều lần siêu âm thai định kỳ trước đó.

• Bào thai được thụ tinh nhân tạo.

• Gia đình có người hoặc nhiều thành viên mắc bệnh tim bẩm sinh.

• Một số mẹ bầu mắc các bệnh như: đái tháo đường, phenyl ketones niệu,... hoặc các bệnh di truyền khác như: Ellis Van Creveld, Noonan, Marfan,...

• Mẹ bầu bị nhiễm sởi, thủy đậu, rubella, virus coxsackie gây bệnh chân tay miệng hoặc các bệnh tự miễn như lupus ban đỏ, HC Sjogren,... trong giai đoạn mang thai.

• Mẹ bầu mang đa thai hoặc bị hội chứng truyền máu song thai.

• Mẹ bầu từng tiếp xúc hoặc sử dụng nhiều các chất kích thích như rượu, chè, bia, cà phê, thuốc lá, ma túy,...

• Mẹ bầu từng dùng các chất ức chế sinh tổng hợp như: acid salicylic, ibuprofen, thuốc chống động kinh,...

Một số trường hợp đặc biệt mẹ bầu được yêu cầu kiểm tra tim cho thai nhi

Bên cạnh việc mẹ bầu mang bệnh dẫn đến nguy cơ em bé mắc dị tật tim cao thì nếu các thai nhi có những dấu hiệu sau, bác sĩ cũng chỉ định mẹ đi siêu âm tim cho bé:

• Tim của thai nhi loạn nhịp.

• Độ mờ gáy ở thai nhi tăng nhanh trong 12 tuần đầu tiên của thai kỳ.

• Bào thai có nhiều dấu hiệu bất thường ngoài tim.

• Bào thai xuất hiện một số dấu hiệu bất thường liên quan đến nhiễm sắc thể như: Thoát vị hoành, thoát vị rốn, dày da gáy, nang dịch, teo hành tá tràng,...

• Nhau thai bị phù nhưng không phải do di truyền.

Trên đây là những trường hợp đặc biệt mà mẹ bầu sẽ được bác sĩ chỉ định nên đi khám tim thai cho bé trong thời gian sớm nhất. Vậy nếu siêu âm tim cho thai có gây ảnh hưởng gì cho mẹ hay không?

3. Mẹ bầu có bị ảnh hưởng gì khi tiến hành các kiểm tra tim thai?

Thực tế trong nhiều năm qua có rất nhiều cuộc kiểm tra tim thai nhi nhưng chưa từng ghi nhận rủi ro nào cho mẹ bầu trong suốt quá trình siêu âm. Bởi lẽ thực hiện kỹ thuật này sử dụng sóng siêu âm chẩn đoán thông qua hình ảnh và không hề có bất cứ bức xạ nào. Hơn nữa, đây là kỹ thuật xét nghiệm y học không xâm lấn nên cực kỳ an toàn cho cả mẹ và bé. 

Mẹ bầu không hề bị ảnh hưởng khi thực hiện các cuộc kiểm tra tim cho thai nhi

Tựu chung lại mẹ bầu không hề bị ảnh hưởng khi thực hiện các cuộc kiểm tra tim cho thai nhi trong suốt thời kỳ mang thai. Vậy hiện nay có những loại siêu âm tim thai nào được sử dụng, loại nào tốt nhất cho mẹ bầu?

4. Loại siêu âm tim thai nào tốt nhất cho mẹ bầu?

Y học phát triển đồng nghĩa có rất nhiều các loại siêu âm tim cho thai nhi được sử dụng phù hợp với tình hình kinh tế của mọi gia đình. Mẹ bầu có thể sử dụng một trong những loại siêu âm tim cho thai nhi sau:

• Siêu âm tim 2 chiều (2D) cho thai nhi: Đây là phương pháp siêu âm thông thường giúp xác định việc có thai. Ngoài ra, thực hiện siêu âm 2D giúp xác định vị trí một số dị tật thai nhi và đánh giá cấu trúc tim. 

• Siêu âm Doppler là phương pháp cho phép quan sát được dòng chảy ở trong tim cũng như mạch máu. Thông thường, các bác sĩ sẽ kết hợp siêu âm Doppler và 2D để đánh giá tim thai. 

• Siêu âm tim 3 chiều (3D) và siêu âm tim 4 chiều (4D) cho thai nhi là kỹ thuật tiên tiến, cho phép siêu âm thai với hình ảnh rõ nét hơn. Tuy nhiên, phương pháp này không đánh giá được tim thai. 

Siêu âm 4D cho thai nhi nhìn thấy cả cử động nhỏ nhất của bé yêu

Mỗi loại siêu âm sẽ có những mức giá khác nhau, tất nhiên siêu âm 4D có mức giá hơi cao nhưng đổi lại cho kết quả xác định dị tật bẩm sinh chính xác đến 99%. Và đây đương nhiên là phương pháp siêu âm tim cho thai nhi tốt nhất mà mẹ bầu nên lựa chọn.

Tựu chung lại, mẹ bầu cần thực hiện việc siêu âm tim thai trong giai đoạn thai kỳ. Đặc biệt là từ tuần thứ 22 trở đi để xác định chính xác thai nhi có mắc dị tật bẩm sinh liên quan đến tim không để có những can thiệp y học sớm nhất.