1. Sỏi amidan là gì, nguyên nhân và triệu chứng sỏi amidan

1.1. Về thuật ngữ sỏi amidan

Amidan là một loại tổ chức hạch lympho ở hầu họng giữ vai trò bảo vệ cho cơ trước sự tấn công xâm nhập của tác nhân gây bệnh. Sỏi amidan (bã đậu amidan) là thuật ngữ dùng để chỉ các khối màu trắng hoặc vàng xuất hiện tại đây.

1.2. Nguyên nhân gây ra sỏi amidan là gì?

Rất nhiều người không biết nguyên nhân gây ra sỏi amidan là gì. Thực chất hầu hết các trường hợp bị sỏi amidan là do sự lắng đọng, tích tụ của thức ăn dư thừa, dịch mắc lại trong hốc amidan. Theo thời gian và sự hoạt động của vi khuẩn trong khoang miệng, chúng trở thành những u bã đậu với kích thước từ hạt gạo cho đến hạt lạc trú ngụ bên trong các hốc của amidan.

Thức ăn dư thừa lắng đọng khiến vi khuẩn hoạt động trong cổ họng sinh ra sỏi amidan 

Ngoài ra, một số nguyên nhân khác cũng tạo điều kiện cho sỏi amidan hình thành là:

- Bệnh viêm mũi xoang mạn tính khiến cho dịch nhầy từ xoang chảy xuống họng thường xuyên rồi mắc lại ở hốc của amidan góp phần tạo thành sỏi.

- Bệnh viêm amidan mạn tính khiến amidan sưng to và cản trở đường đi của thức ăn nên thức ăn dễ bị mắc lại, kết hợp cùng các loại vi sinh vật hay trú ngụ ở amidan hình thành sỏi.

- Chế độ ăn hay dùng thực phẩm giàu canxi thúc đẩy quá trình tạo sỏi nhiều và nhanh.

- Vệ sinh răng miệng kém sạch sẽ tạo môi trường thuận lợi để chất cặn thừa bám dính vào hốc amidan, vi khuẩn có điều kiện phát triển để hình thành sỏi.

- Cơ địa dị ứng nên khi tiếp xúc với dị nguyên cơ thể tăng tiết dịch để phản ứng lại, quá trình này làm tích tụ dịch và gây nên sỏi amidan.

- Hút thuốc lá tăng nguy cơ bị sỏi amidan.

1.3. Sỏi amidan có triệu chứng như thế nào?

Rất ít người phát hiện ra triệu chứng sỏi amidan là gì khi nó mới hình thành và có kích thước nhỏ. Vì thế, nếu muốn nhận diện sớm sỏi amidan cần chú ý đến một số tình trạng sau:

Do không biết triệu chứng sỏi amidan là gì nên khi bị hôi miệng nhiều người không nghĩ đến bệnh sỏi amidan

- Miệng bỗng nhiên có mùi hôi rất khó chịu vì sự tích tụ chất cặn bã trong vùng hầu họng làm cho vi nấm và vi khuẩn hoạt động mạnh. Một số người sẽ kèm theo nhiễm trùng amidan.

- Họng bị đau ở khu vực có sỏi vì sỏi amidan có kích thước lớn gây cọ xát vùng hầu họng.

- Cảm thấy khó nuốt ở nhiều mức độ khác nhau.

- Sưng amidan do nhiễm trùng hoặc sỏi amidan ngày càng tăng về kích thước.

- Tai bị đau và ù không phải xuất phát từ sỏi nhưng do vùng tai - mũi - họng liên kết thần kinh với nhau nên sinh ra phản xạ ù và đau tai, đặc biệt là khi sỏi có kích thước lớn.

2. Xử lý sỏi amidan bằng cách nào?

2.1. Tại sao cần tìm cách xử lý sỏi amidan?

Bản thân sỏi amidan khi khởi phát có kích thước tương đối nhỏ nên không gây ra nhiều sự khó chịu và rất dễ xử lý. Tuy nhiên, khi bệnh kéo dài, kích thước sỏi tăng lên sẽ dễ gây ra nhiễm trùng trên diện rộng, làm chèn ép và phá vỡ cấu trúc amidan.

Hệ lụy của tình trạng này là áp xe, vỡ mô amidan gây sưng, viêm nhiễm, thậm chí có trường hợp phải phẫu thuật mới chấm dứt được tình trạng nhiễm trùng. Vì thế, việc điều trị sỏi amidan là cần thiết và cần được tiến hành sớm. 

2.2. Xử lý sỏi amidan như thế nào?

Vậy cách để xử lý với sỏi amidan là gì? Tùy vào kích thước sỏi ở từng bệnh nhân mà cách xử lý sỏi amidan sẽ có sự khác nhau:

- Với trường hợp sỏi amidan kích thước nhỏ:

+ Vệ sinh sạch sẽ răng miệng bằng cách: thường xuyên dùng nước muối sinh lý để súc miệng và họng. Việc làm này sẽ giúp loại bỏ các thành phần lắng đọng sỏi như dịch nhầy, cặn bã thức ăn, hạn chế điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và phát triển. Mặt khác, súc miệng bằng nước muối sinh lý còn làm giảm triệu chứng đau rát họng khi bị viêm amidan.

+ Uống nước nhiều (2 lít/ngày) để rửa trôi sỏi và làm giảm tình trạng sưng tấy amidan. 

+ Tăng cường bổ sung vitamin C qua thực phẩm như: cam, bưởi, cà chua,...

Khám để điều trị sỏi amidan từ sớm là cách tốt nhất ngăn ngừa biến chứng xấu cho sức khỏe 

- Với trường hợp sỏi amidan kích thước lớn:

+ Sử dụng thuốc kháng sinh: có tác dụng ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn đồng thời kiểm soát sự gia tăng về kích thước của sỏi amidan. Tuy nhiên, thời gian dùng thuốc kháng sinh không được kéo dài và cần tuân thủ đúng chỉ định về loại thuốc và liều lượng từ bác sĩ điều trị.

- Gắp lấy sỏi: dùng dụng cụ chuyên biệt để gắp loại bỏ sỏi nhanh chóng. Quá trình gắp lấy sỏi có thể gây chảy máu, sau khi điều trị cần dùng thuốc kháng viêm.

- Phẫu thuật cắt bỏ amidan: chỉ áp dụng với trường hợp quá nhiều sỏi amidan và sỏi có kích thước lớn gây nên viêm sưng nghiêm trọng và làm mất chức năng của amidan.

2.3. Biện pháp phòng ngừa sỏi amidan

Khi đã biết được nguyên nhân gây nên sỏi amidan là gì, mỗi người trong chúng ta đều có thể chủ động phòng ngừa dựa trên chính căn nguyên ấy. Các biện pháp giúp phòng ngừa nguy cơ xuất hiện sỏi amidan gồm:

- Duy trì thói quen vệ sinh răng miệng đúng và sạch.

- Có chế độ ăn uống điều độ và cân bằng các loại dưỡng chất để có hệ miễn dịch khỏe mạnh.

- Tập thể dục mỗi ngày bằng những bài tập đơn giản để cải thiện thể trạng.

- Thăm khám và điều trị ngay bằng các biện pháp phù hợp khi phát hiện có dấu hiệu bất thường ở họng.

Hy vọng những chia sẻ trên đây đã giúp quý khách hàng hình dung được sỏi amidan là gì và biết cách phòng ngừa, xử trí khi sỏi xuất hiện. Khi gặp vấn đề với sỏi amidan, quý khách hàng có thể đến trực tiếp Chuyên khoa Tai - mũi - họng của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC thăm khám, tại đây các bác sĩ chuyên khoa đầu ngành sẽ giúp quý khách chẩn đoán đúng về tình trạng sức khỏe của mình và có hướng điều trị hiệu quả nhất.

Mọi thắc mắc khác có liên quan đến bệnh lý tai - mũi - họng, quý khách cũng có thể chia sẻ qua số điện thoại tư vấn sức khỏe 1900 56 56 56 để nhận được những thông tin hữu ích từ tổng đài viên của bệnh viện.