1. Sữa chua bị tách nước là gì?

Sữa chua bị tách nước là hiện tượng lớp nước màu trắng trong hoặc hơi ngà nổi trên bề mặt sữa chua sau khi lên men hoặc bảo quản một thời gian. Nhiều người tưởng rằng đây là dấu hiệu sữa bị hỏng, nhưng thực chất đó là hiện tượng phân tách huyết thanh sữa (whey).

Whey là phần dịch lỏng có trong sữa chua, chứa nhiều nước, protein hòa tan, lactose (đường sữa), phần nhỏ chất khoáng (như canxi, kali) và nhiều vitamin nhóm B (đặc biệt là B12, riboflavin). Whey có giá trị dinh dưỡng cao, có lợi cho phục hồi cơ sau vận động, tăng cường hệ miễn dịch, cải thiện sức khỏe hệ tiêu hoá. Do đó, việc bỏ lớp nước whey là lãng phí chất dinh dưỡng.

Hiện tượng tách nước trong sữa chua là hiện tượng hoàn toàn tự nhiên trong quá trình lên men hoặc do sữa chua bị xê dịch, rung lắc trong quá trình vận chuyển. Chính vì vậy, bạn không nên lo lắng sữa chua tách nước có ăn được không. Bởi trong hầu hết trường hợp, nếu sữa chua vẫn còn hạn sử dụng, bảo quản đúng cách và không có mùi lạ hoặc mốc hỏng thì bạn có thể sử dụng bình thường.

Sữa chua bị tách nước có ăn được không là câu hỏi nhiều người thắc mắc

2. Nguyên nhân khiến sữa chua bị tách nước

Sữa chua bị tách nước có ăn được không còn tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này. Bởi sữa chua tách nước không đồng nghĩa với việc sữa chua bị hỏng mà có thể do một số nguyên nhân phổ biến như:

• Do quá trình lên men tự nhiên: Trong quá trình lên men, vi khuẩn lactic chuyển hoá lactose thành axit lactic. Axit này khiến casein (protein trong sữa) đông tụ tạo thành cấu trúc gel. Tuy nhiên, nước và whey không thể giữ hoàn toàn trong cấu trúc này nên sẽ bị “đẩy” lên bề mặt.
• Do rung lắc hoặc va đập khi vận chuyển: Khi sữa chua bị rung lắc mạnh (vận chuyển đường dài, xách tay…), cấu trúc gel bị vỡ nhẹ, khiến whey tách ra nhiều hơn.
• Do bảo quản lâu ngày trong tủ lạnh: Thời gian lưu trữ càng dài, hiện tượng tách nước càng rõ rệt, ngay cả khi sữa chua vẫn còn hạn sử dụng.

Sữa chua tách nước không đồng nghĩa với việc sữa chua bị hỏng mà có thể do một số nguyên nhân khác nhau

3. Sữa chua tách nước khi nào nên và không nên sử dụng?

Hiện tượng sữa chua tách nước là điều thường gặp và không phải lúc nào cũng là dấu hiệu sữa chua bị hỏng.

Sữa chua tách nước có thể sử dụng nếu:

• Vẫn còn hạn sử dụng trên bao bì, nếu chưa hết hạn thì thường sữa chua vẫn an toàn.
• Lớp nước tách phía trên sữa chua có màu trắng trong, hơi ngà, không có mùi lạ.
• Bề mặt sữa chua không xuất hiện các đốm màu xanh, đen, hoặc rêu, không có dấu hiệu nấm mốc.
• Sữa chua tách nước nhưng không có mùi lạ, vẫn giữ mùi thơm nhẹ đặc trưng của sữa chua, không chua gắt, không khét, không hôi.
• Cấu trúc sữa chua không bị nhớt hay loãng toàn phần.
• Sữa chua được bảo quản đúng cách trong ngăn mát tủ lạnh (4 – 8°C), không bị rã đông hoặc để ở nhiệt độ phòng quá lâu.

Khi sử dụng sữa chua tách nước, bạn nên khuấy đều phần nước tách với phần sữa chua để dùng, vì phần nước này chứa nhiều protein, vitamin B và khoáng chất có lợi.

Tuy nhiên, không nên sử dụng sữa chua tách nước khi:

• Sữa chua đã hết hạn sử dụng, dù chỉ vài ngày.
• Lớp nước tách có màu vàng đục, nâu, hoặc có mùi hôi bất thường.
• Có dấu hiệu mốc trong sữa chua, xuất hiện các đốm mốc, hoặc lớp màng lạ trên bề mặt.
• Sữa chua có vị lạ như đắng, chua gắt bất thường, hoặc gây cảm giác “nhớt” khi ăn.
• Sữa chua không được bảo quản đúng cách, bị rã đông sau khi cấp đông, để ngoài tủ lạnh quá lâu hoặc để gần nguồn nhiệt.

Không nên sử dụng sữa chua bị tách nước nếu sữa chua không được bảo quản đúng cách

4. Cách bảo quản giúp hạn chế sữa chua tách nước

Để sữa chua ít bị tách nước hoặc giữ được cấu trúc mịn màng, bạn nên:

• Bảo quản sữa chua ở ngăn mát tủ lạnh (4 – 8°C) để sữa chua ổn định cấu trúc, không bị tách nước hoặc lên men quá mức. Không nên để ở ngăn đá vì có thể gây tách lớp mạnh sau khi rã đông.
• Tránh để sữa chua gần cửa tủ lạnh vì cửa tủ là nơi nhiệt độ dao động nhiều mỗi khi mở ra – đóng vào, dễ khiến sữa chua bị mất ổn định. Nên đặt sữa chua ở sâu trong ngăn mát, nơi nhiệt độ ổn định nhất.
• Giữ nguyên bao bì kín khi chưa dùng. Không mở nắp trước khi sử dụng, tránh vi khuẩn xâm nhập làm mất cân bằng hệ men, gây tách nước. Nếu đã mở mà không ăn hết, nên đậy kín và dùng trong vòng 1–2 ngày.
• Không để sữa chua ở nhiệt độ phòng quá lâu (thường không quá 30 phút – 1 giờ). Sau đó cần được đưa lại vào tủ lạnh. Tránh để ở ngoài trong thời gian dài nếu không có túi giữ lạnh.
• Tránh lắc mạnh hoặc làm rơi dễ vỡ cấu trúc gel của sữa chua, dễ khiến nước whey tách ra khỏi phần sữa đặc.
• Không cấp đông sữa chua trừ khi có hướng dẫn. Nếu cấp đông sữa chua thông thường rồi rã đông, rất dễ tách nước, thay đổi cấu trúc và mùi vị.
• Ưu tiên dùng sữa chua trước hạn sử dụng vì dù chưa hết hạn nhưng nếu để lâu, men sống sẽ suy giảm và sữa dễ bị tách nước hơn, đặc biệt trong môi trường không lý tưởng.
• Nên chọn lựa các loại sữa chua ít bị tách nước như: sữa chua nguyên chất không đường, sữa chua đặc, sữa chua từ thương hiệu uy tín (công nghệ lên men và đóng gói tốt sẽ giúp hạn chế phân tách whey).
• Bên cạnh đó, không nên đánh giá chất lượng sữa chua chỉ dựa vào tách nước, hãy quan sát tổng thể cảm quan, mùi vị, kết cấu của sản phẩm. 

Sữa chua bị tách nước có ăn được không? Câu trả lời tuỳ thuộc vào chất lượng và hạn sử dụng của sữa chua. 

Sữa chua bị tách nước có ăn được không? Câu trả lời tuỳ thuộc vào chất lượng và hạn sử dụng của sữa chua. Hiện tượng sữa chua bị tách nước là điều hoàn toàn bình thường về mặt sinh học và không gây hại nếu sản phẩm vẫn còn trong hạn sử dụng, không có dấu hiệu ôi hỏng. Thậm chí, lớp nước này lại chính là phần chứa nhiều protein, vitamin và khoáng chất quý giá. Do đó, bạn không cần phải lo lắng quá mức khi thấy lớp nước mỏng trên bề mặt sữa chua.

Hãy là người tiêu dùng thông minh khi nhận biết đâu là dấu hiệu tự nhiên, đâu là dấu hiệu cảnh báo thực phẩm không còn an toàn. Và đừng quên, bảo quản đúng cách sẽ giúp sữa chua luôn giữ được hương vị và giá trị dinh dưỡng tốt nhất. Hy vọng bài viết cung cấp cho bạn đọc nhiều thông tin hữu ích. Mọi chi tiết cần tư vấn, bạn vui lòng liên hệ với Hệ thống Y tế MEDLATEC theo hotline: 1900 56 56 56 để được hỗ trợ tốt nhất.