Phát hiện mắc bệnh hiếm gặp ở não từ triệu chứng đau đầu 

Khai thác bệnh sử, bệnh nhân L. cho biết, từ khoảng tháng 2/2025, bệnh nhân thường xuyên có từng cơn đau nửa đầu, lúc bên phải, lúc bên trái và hai thái dương, giật kiểu mạch đập; đau tăng khi thiếu ngủ hoặc thay đổi thời tiết, kèm sợ tiếng ồn và run tay chân.

Bệnh nhân có tiền sử béo phì. Ngoài ra, từ năm 2019 đến nay, bệnh nhân có biểu hiện run tay chân khi căng thẳng.

Qua thăm khám lâm sàng, bệnh nhân không có dấu hiệu thần kinh khu trú hay tăng áp lực nội sọ. Để làm rõ nguyên nhân, bác sĩ chỉ định chụp cộng hưởng từ (MRI) sọ não. 

Kết quả MRI cho thấy, hình ảnh tổn thương hẹp tắc động mạch cảnh trong hai bên và các nhánh của đa giác Willis, xung quanh hình thành tuần hoàn bàng hệ với nhiều mạch máu nhỏ bất thường. Trên phim chụp mạch não, các mạch này tạo thành đám, tỏa mờ như “làn khói thuốc lá” – dấu hiệu đặc trưng của bệnh Moyamoya.

Các mạch máu não của bệnh nhân nhìn như “làn khói thuốc lá” trên phim chụp MRI 

Đồng thời, trên chuỗi xung FLAIR, xuất hiện những dải tín hiệu sáng chạy dọc theo rãnh cuộn não, gợi hình ảnh “dây thường xuân” len lỏi trên bề mặt, phản ánh sự gia tăng tuần hoàn bàng hệ màng mềm để bù đắp cho tình trạng thiếu máu não do tắc nhánh mạch não. 

Hình ảnh “dây thường xuân” len lỏi trên bề mặt não 

Bên cạnh đó, bác sĩ cũng phát hiện một hình ảnh tổn thương cũ ở vùng trán trái, là biến chứng của bệnh lý Moyamoya.

Tổn thương cũ ở vùng trán trái của bệnh nhân 

Dựa vào kết quả đó, bệnh nhân được chẩn đoán mắc bệnh lý Moyamoya, kèm nhồi máu não cũ. Bác sĩ đã tư vấn, kê đơn thuốc cho bệnh nhân điều trị nội khoa. 

Moyamoya – Bệnh lý hiếm gặp, hầu hết xuất hiện ở châu Á 

Theo BSCKI.BSNT Phạm Thị Yến – Chuyên khoa Chẩn đoán hình ảnh, Hệ thống Y tế MEDLATEC, Moyamoya là bệnh lý hiếm gặp, mạch máu tiến triển dẫn đến hẹp các động mạch nội sọ chính, tự phát, không viêm, không xơ vữa động mạch, liên quan đến đoạn cuối động mạch cảnh trong và đa giác Willis. 

Tên gọi của bệnh xuất phát từ ca bệnh lần đầu được phát hiện tại Nhật Bản. Moyamoya trong tiếng Nhật Bản là “làn khói thuốc lá”, mô tả tuần hoàn bàng hệ là mạch máu nhỏ bất thường, trông giống như làn khói thuốc. 

Bệnh hầu hết gặp ở khu vực châu Á. Đây cũng được xem là bệnh của trẻ em và thanh thiếu niên (chiếm 2/3 số ca bệnh), tuổi trung niên (chiếm 1/3 số ca bệnh). 

Hiện cơ sở bệnh lý vẫn chưa được hiểu rõ, không thấy xơ vữa động mạch hoặc viêm. Các nghiên cứu chỉ ra, những người mang gen RNF213 dễ mắc bệnh lý Moyamoya, đây là gen có vai trò trong quá trình hình thành mạch máu não. Khoảng 12,5% trường hợp di truyền, có tính chất gia đình. 

Vai trò của chẩn đoán hình ảnh trong chẩn đoán xác định bệnh Moyamoya 

BSCKI.BSNT Phạm Thị Yến cho biết, trong chẩn đoán bệnh lý Moyamoya, chẩn đoán hình ảnh có vai trò rất quan trọng, giúp bác sĩ phân biệt với các bệnh lý gần tương tự như: xơ vữa động mạch, viêm màng não, chấn thương đầu... 

Chẩn đoán hình ảnh phát hiện tình trạng hẹp hoặc tắc nghẽn phần cuối của động mạch cảnh trong sọ, rồi lan rộng ra các động mạch não trước, não giữa, não sau; phát hiện mạng lưới mạch máu bất thường ở vùng lân cận của các tổn thương dạng “làn khói thuốc”. 

Trong đó, mỗi phương pháp đều có vai trò nhất định. Cụ thể như: 

Chụp cắt lớp vi tính (CT) không tiêm thuốc cản quang: phát hiện nhồi máu, xuất huyết, tổn thương cũ, teo não.

Chụp CLVT mạch máu não (CTA): phát hiện hẹp, tắc nghẽn phần cuối động mạch cảnh trong và đoạn gần của động mạch não trước - giữa; tuần hoàn bàng hệ “làn khói thuốc”. Ngoài ra, phương pháp này có phát hiện phình mạch hay dị dạng động mạch tĩnh mạch hiếm gặp liên quan. 

Cộng hưởng từ sọ não/ cộng hưởng từ động mạch não (MRI/MRA): phát hiện hẹp, tắc nghẽn phần cuối động mạch cảnh trong và đoạn gần của động mạch não trước - giữa; nhận diện hệ bàng hệ bất thường “làn khói thuốc”; dấu hiệu “thường xuân - ivy sign”, tăng tín hiệu rãnh vỏ não; dấu hiệu “bàn chải”, mạng lưới tăng sinh mạch vùng hạch nền. Đồng thời, kỹ thuật này phát hiện các tổn thương nhồi máu, xuất huyết.

Bệnh Moyamoya nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn đến đột quỵ, tàn phế hoặc tử vong. Do đó, bác sĩ khuyến cáo, người dân khi thấy các triệu chứng bất thường như: xuất hiện đau đầu dai dẳng, cơn yếu liệt thoáng qua, co giật hoặc có cơn đột quỵ tái phát không rõ nguyên nhân... thì cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám kịp thời. 

MEDLATEC trang bị hệ thống máy chụp cộng hưởng từ hiện đại 

Hệ thống Y tế MEDLATEC với lịch sử gần 30 năm hình thành và phát triển tự hào là đơn vị y tế tư nhân uy tín được đông đảo người dân lựa chọn thăm khám bệnh, đặc biệt là tầm soát, điều trị và theo dõi các bệnh lý về Thần kinh. Đến với MEDLATEC, người dân hoàn toàn an tâm bởi những lý do sau:

• Quy tụ đội ngũ chuyên gia, bác sĩ giàu chuyên môn trong lĩnh vực Thần kinh - Đột quỵ;

• Sở hữu Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh với hệ thống máy móc hiện đại bậc nhất Việt Nam, hỗ trợ đắc lực cho các bác sĩ trong quá trình chẩn đoán và điều trị bệnh;

• Trung tâm Xét nghiệm đạt chứng chỉ CAP (Hoa Kỳ) và ISO 15189:2022, thực hiện được hơn 2.000 danh mục xét nghiệm từ cơ bản đến chuyên sâu; 

• Tiên phong trong xét nghiệm gen, giúp phát hiện sớm gen RNF213 của người dễ mắc bệnh Moyamoya. 

Đặc biệt, từ nay đến hết 31/12/2025, MEDLATEC còn có chương trình ưu đãi GIẢM 10% (tức giảm đến 1.080.000 đồng) chi phí các gói tầm soát đột quỵ sớm cho người dân. Chương trình áp dụng tại hệ thống Bệnh viện/Phòng khám tại Hà Nội. 

Bên cạnh đó, để giúp người dân tiết kiệm tối đa chi phí khi khám chữa bệnh, MEDLATEC triển khai Thẻ 555. Với thẻ này, người dân chỉ cần “đầu tư” 555.000 VNĐ sẽ được hưởng ngay quyền lợi cho 10 thành viên trong gia đình kéo dài trong 1 năm, gồm:

• Miễn phí 10 lần khám và tư vấn;

• Giảm 15% dịch vụ y tế phát sinh (áp dụng gần 2.500 danh mục, dịch vụ) và dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm tận nơi;

• Miễn phí 10 lần khám răng tại MEDDENTAL;

• Giảm 20% chi phí gói xét nghiệm SPOT-MAS 10 tầm soát sớm 10 loại ung thư (áp dụng đến 31/12/2025);

• Giảm 15% dịch vụ Nha khoa tại MEDENTAL.

Đặt lịch thăm khám tại MEDLATEC, người dân vui lòng liên hệ tổng đài 1900 56 56 56 để được tư vấn và hỗ trợ (24/24h).