1. Cơ chế gây đau đầu

Trước khi tìm hiểu các nguyên nhân dẫn tới cơn đau đầu, chúng ta cùng xem xét đến cơ chế, nguồn gốc gây nên tình trạng này. Thực chất đây là phản ứng của hệ thần kinh trong hoặc ngoài sợ khi bị kích thích. Có nhiều nguồn kích thích như: tình trạng thiếu máu, quá trình viêm nhiễm, sự xâm lấn khối u, bệnh lý gây giãn căng, xoắn vặn mạch máu,...

Đau đầu do nhiều nguyên nhân, có thể do bệnh lý hoặc không

Cơ chế gây đau đầu của các tổn thương thực thể thường diễn ra theo 2 con đường:

- Tổn thương thực thể làm tăng sinh chất trung gian hóa học, tác động lên các thụ cảm thể đau, từ đó gây triệu chứng đau nhức đầu. Các chất trung gian này thường là kinin, serotonin, prostaglandin.

- Tổn thương thực thể gây kích thích cơ học lên thụ cảm thể đau, ví dụ như sự xoắn vặn, căng giãn, phù nề mạch máu hoặc các tổ chức mang thụ cảm thể đau khác.

Từ cơ chế này, có thể xác định tới hơn 70 nhóm nguyên nhân gây chứng đau đầu, trong đó hầu hết nguyên nhân là lành tính. Tuy nhiên, nếu đau đầu xảy ra liên tục, kèm các triệu chứng bất thường khác có thể là dấu hiệu của bệnh nguy hiểm.

2. Hay bị đau đầu nguyên nhân do đâu?

Có thể chia nguyên nhân gây đau đầu thành 2 nhóm lớn, do bệnh lý và không do bệnh lý.

2.1. Đau đầu do bệnh lý

Cơn đau nhức đầu có thể do những bệnh lý không nguy hiểm như:

- Viêm xoang: 90% các trường hợp viêm xoang đều có triệu chứng đau đầu hoặc đau nửa đầu thường xuyên. Muốn dứt điểm triệu chứng này cần điều trị khỏi viêm xoang.

Viêm xoang gây đau đầu thường xuyên

- Đau nửa đầu Migraine

Đây cũng là nguyên nhân gây đau đầu khá phổ biến, y học thường gọi là rối loạn vận mạch não hoặc đau đầu vận mạch. Người bệnh bị đau nửa đầu không cố định, mạch da đầu căng giật từng cơn, đau vừa tới dữ dội. Bệnh phổ biến ở phụ nữ trung niên, triệu chứng đau đầu thường xảy ra vào buổi sáng.

Đau nửa đầu Migraine khá lành tính nhưng những cơn đau nhức đầu gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và cuộc sống bệnh nhân. Một vài trường hợp bệnh có thể gây biến chứng thần kinh.

- Tăng nhãn áp

Bệnh lý ở hệ thần kinh mắt cũng là một trong những nguyên nhân gây đau đầu. Đặc biệt là các bệnh lý rối loạn điều tiết, tăng nhãn áp,... gây ra cơn đau nửa đầu dữ dội. Ngoài ra xuất hiện triệu chứng suy giảm thị lực, đỏ mắt,...

- Thiếu máu

Thiếu máu, đặc biệt thiếu máu lên não gây ra những cơn đau nhức đầu nghiêm trọng, kèm theo triệu chứng mệt mỏi, chóng mặt,... Bệnh nhân cần tìm ra nguyên nhân và điều trị thiếu máu mới khắc phục được tình trạng này.

- Bệnh lý mạn tính

Bệnh nhân nếu gặp những cơn đau đầu liên tục có thể do mắc các bệnh mạn tính như: đái tháo đường, lupus ban đỏ, tăng huyết áp,...

Hay bị đau đầu có thể là do những bệnh lý nguy hiểm không thể lơ là như:

- Tai biến mạch máu não

Những bệnh nhân bị tai biến mạch máu não trước đó thường bị đau nhức đầu liên tục, có thể kèm theo triệu chứng khác như: giảm thị lực, nôn mửa, thay đổi ý thức, giảm khả năng nói, mất thăng bằng, tê bì vùng mặt,... Cần sớm phát hiện các triệu chứng báo hiệu để can thiệp kịp thời, tránh tai biến mạch máu não xảy ra sẽ gây những hậu quả nặng nề, thậm chí là tử vong

Hay bị đau đầu có thể là dấu hiệu sớm của tai biến mạch máu não

- Khối u não

Khoảng 50% người bệnh có khối u não thường xuyên bị đau đầu không rõ nguyên nhân, cơn đau nhiều hơn về đêm đến sáng. Đặc biệt cơn đau ngày càng dữ dội, vượt qua mức chịu đựng. Để chẩn đoán cơn đau đầu có phải do khối u não hay không cần chụp CT scan hoặc MRI.

- Nhiễm trùng não hoặc màng não

Đặc điểm của bệnh lý nguy hiểm này là gây cơn đau đầu liên tục, cùng các triệu chứng rõ ràng của nhiễm trùng như: thường bị sốt, sợ ánh sáng và tiếng động, cứng vùng gáy,... Cũng cần chụp MRI, xét nghiệm máu, chọc dò dịch tủy để chẩn đoán bệnh.

- Di chứng chấn thương

Các chấn thương gây va đập vùng đầu từ nặng tới nhẹ gây tổn thương máu tụ mạn tính cũng là nguyên nhân gây đau đầu thường xuyên. Để khắc phục tình trạng này, cần phẫu thuật để giải phóng chèn ép thần kinh, dẫn lưu huyết tụ.

2.2. Đau đầu không do bệnh lý

Phần lớn các trường hợp đau đầu do nguyên nhân ngoài bệnh lý, chủ yếu do chế độ sinh hoạt, tâm sinh lý không lành mạnh như:

- Mất nước cơ thể gây thiếu máu, thiếu oxy lên não.

- Stress, căng thẳng kéo dài, lo âu thường xuyên.

- Thay đổi hormone ở phụ nữ sau sinh, phụ nữ tiền mãn kinh hay ở chu kì kinh nguyệt.

- Tác dụng phụ của một số loại thuốc, chất kích thích như bia rượu, cà phê,...

- Rối loạn thói quen sinh hoạt ở người hay thức khuya, người thường xuyên di chuyển giữa các nước.

Đau đầu có thể do stress, căng thẳng kéo dài

Hay bị đau đầu do nguyên nhân ngoài bệnh lý có tính chất lành tính, người bệnh vẫn nên chú ý điều hòa, thay đổi thói quen sinh hoạt lành mạnh. 

3. Xử lý thế nào khi bị đau đầu

Những cơn đau đầu không do bệnh lý cũng ảnh hưởng ít nhiều tới sinh hoạt, cuộc sống của bệnh nhân. Một số cách khắc phục đơn giản dưới đây cũng giúp bạn hạn chế tình trạng này:

- Thư giãn tinh thần, giải tỏa stress.

- Chườm đá hoặc xoa bóp huyệt thái dương.

- Luyện tập thể dục thường xuyên.

- Uống nhiều nước, từ 1,5 - 2 lít nước mỗi ngày.

- Hạn chế uống bia rượu, hút thuốc lá, lạm dụng cà phê, chè,...

- Ăn nhiều rau xanh, hoa quả, bổ sung vitamin và khoáng chất thiết yếu.

Nhiều bệnh nhân lạm dụng sử dụng thuốc giảm đau khi hay bị đau đầu kéo dài. Việc lạm dụng thuốc giảm đau càng khiến bệnh lý tiềm ẩn thêm nặng, gây nhiều hậu quả sức khỏe. Cần tìm ra nguyên nhân và khắc phục loại bỏ từ nguyên nhân mới giúp loại bỏ những cơn đau đầu khó chịu. 

Việc phân biệt nguyên nhân hay bị đau đầu do bệnh lý nguy hiểm hay lành tính, nguyên nhân ngoài bệnh lý rất quan trọng để có thể khắc phục, loại bỏ tình trạng bệnh. Nếu hay bị đau đầu cùng các triệu chứng bất thường khác, hãy tới các cơ sở y tế để được tư vấn, điều trị sớm nhất. Đừng chủ quan với bất cứ dấu hiệu bệnh bất thường nào.

Nếu cần tư vấn hỗ trợ thêm, hãy liên hệ với Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC qua tổng đài tư vấn sức khỏe 24/7 1900 56 56 56 để được giải đáp.