Sặc sữa là tình trạng sữa đi vào đường thở thay vì xuống dạ dày, gây ho hoặc nôn trớ. Do cơ thể còn non yếu, với hệ hô hấp và tiêu hóa chưa phát triển toàn diện, trẻ sơ sinh rất dễ gặp phải tình trạng sặc sữa trong quá trình bú. Một số nguyên nhân chính bao gồm:

Tư thế bú sai

Tư thế bú không đúng là nguyên nhân phổ biến khiến trẻ bị sặc, đặc biệt khi trẻ bú bình. Tư thế bú không đúng, như để trẻ nằm quá thẳng hoặc đầu dốc xuống, có thể khiến sữa chảy ngược vào đường hô hấp. Khi bình sữa được giữ sai góc, bé phải ngửa đầu quá mức hoặc cúi thấp, làm cản trở việc hít thở và tăng nguy cơ bị sặc sữa.

Tư thế bú sai có thể là nguyên nhân khiến trẻ bị sặc sữa 

Nuốt quá nhanh hoặc bú quá nhiều

Trẻ sơ sinh thường bú nhanh, đặc biệt là khi đói. Nếu lượng sữa đưa vào quá nhiều trong thời gian ngắn, trẻ khó kiểm soát nhịp thở, dẫn đến sặc. Điều này cũng xảy ra khi trẻ bú bình mà lỗ núm vú quá to, sữa chảy mạnh.

Trào ngược sinh lý 

Trẻ sơ sinh thường có cơ vòng thực quản dưới chưa phát triển hoàn toàn, khiến sữa dễ trào ngược từ dạ dày lên thực quản và miệng. Khi sữa trào lên, trẻ dễ hít vào đường thở và bị sặc.

Vấn đề thần kinh hoặc cấu trúc miệng

Một số trẻ có cơ quan nuốt chưa hoàn thiện, hoặc gặp các bất thường về vòm miệng, lưỡi, hoặc hệ thần kinh điều khiển nuốt, khiến trẻ dễ bị sặc sữa.

Ống sữa hoặc bình sữa không phù hợp

Bình sữa có lỗ quá to hoặc quá nhỏ đều ảnh hưởng đến tốc độ sữa vào miệng trẻ. Lỗ quá to khiến sữa chảy quá nhanh, trẻ không kịp nuốt, lỗ quá nhỏ gây trẻ phải bú mạnh, nuốt gấp, dễ sặc.

Dị ứng hoặc viêm đường hô hấp

Khi trẻ bị viêm mũi họng, sổ mũi hoặc hô hấp khó khăn, việc bú trở nên khó khăn, trẻ dễ hít sữa vào đường thở. Một số bé có cơ địa dị ứng với sữa bò có thể xuất hiện triệu chứng ho hoặc nôn ói sau khi bú.

2. Trẻ sơ sinh bị sặc sữa nhiều có sao không?

Vậy trẻ sơ sinh bị sặc sữa nhiều có sao không? Câu trả lời chắc chắn là có. Tình trạng trẻ sơ sinh thường xuyên bị sặc sữa cần được đặc biệt lưu ý, vì sữa có thể xâm nhập vào đường hô hấp, gây tắc nghẽn, thiếu oxy và dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi hít, tổn thương não, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng nếu không được can thiệp đúng lúc. 

• Nguy cơ viêm phổi hít: Khi sữa lọt vào đường thở, trẻ có nguy cơ mắc viêm phổi hít với các dấu hiệu như ho dai dẳng, thở khò khè, sốt, và nếu tình trạng tiến triển nặng có thể gây suy hô hấp nguy hiểm nếu không được xử lý sớm;

Trẻ bị sặc sữa nhiều có thể đối diện với nguy cơ viêm phổi 

• Ảnh hưởng đến sự phát triển: Trẻ bị sặc sữa nhiều lần thường bú kém vì cảm thấy mệt hoặc khó chịu, từ đó dễ thiếu dinh dưỡng, chậm tăng cân, hay quấy khóc và ngủ không sâu giấc;
• Nguy cơ ngạt thở: Trong các trường hợp nghiêm trọng, sặc sữa có thể khiến đường thở bị bít tắc, làm trẻ tím tái, bất tỉnh và có nguy cơ tử vong nếu không được sơ cứu kịp thời và đúng cách;
• Liên quan đến các bệnh lý nền: Nếu trẻ sơ sinh thường xuyên bị sặc sữa kèm theo nôn trớ, khó thở, quấy khóc, đây có thể là biểu hiện của trào ngược dạ dày - thực quản, dị tật đường hô hấp hoặc một số rối loạn thần kinh tiềm ẩn. 

3. Cách xử lý khi trẻ sơ sinh bị sặc sữa

Nếu trẻ sơ sinh bị sặc sữa mà không được xử trí nhanh chóng và đúng cách, tình trạng này có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng. Do đó, cha mẹ cần giữ bình tĩnh và thực hiện đúng các bước sơ cứu sau để bảo vệ an toàn cho con: 

• Nếu trẻ bị sặc sữa trong khi đang bú, hãy ngừng cho bé bú ngay lập tức;
• Nếu trẻ vẫn còn ho được, mẹ nhanh chóng đỡ trẻ dậy, nghiêng đầu trẻ sang một bên, lau sạch sữa ở mũi, miệng, tuyệt đối không dùng tay móc họng trẻ;
• Trong trường hợp trẻ vẫn tỉnh táo nhưng không thể ho, cha mẹ cần nhanh chóng tiến hành sơ cứu theo các bước sau: Vỗ lưng cho trẻ, ấn ngực cho trẻ, lặp lại chu kỳ 5 lần vỗ lưng - 5 lần ấn ngực cho trẻ đến khi trẻ thở lại hoặc không đáp ứng. Nếu trẻ không tỉnh, không thở, tím tái, cha mẹ cần gọi người thân, cấp cứu để được hỗ trợ;

Cha mẹ cần nắm rõ các thao tác sơ cứu khi trẻ bị sặc sữa 

• Một số trường hợp sữa không chỉ trào lên mũi mà còn dính vào mắt. Khi đó, mẹ nên dùng nước muối sinh lý để vệ sinh mắt cho trẻ;
• Khi trẻ đã ổn định, mẹ nên ôm ấp và vỗ về để bé giảm bớt cảm giác sợ hãi và hồi phục nhanh hơn;
• Nếu sau khi thực hiện các biện pháp trên, trẻ vẫn khó thở hoặc tình trạng sặc sữa không cải thiện, cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức để được xử lý kịp thời. Bên cạnh đó, sau khi trẻ đã được sơ cứu ổn định, cha mẹ vẫn cần quan sát kỹ các dấu hiệu của con và nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế nếu xuất hiện bất kỳ biểu hiện bất thường nào.

Trên đây là toàn bộ lời giải đáp cho thắc mắc trẻ sơ sinh bị sặc sữa nhiều có sao không và cách xử trí phù hợp. Nếu cha mẹ có thêm thắc mắc cần giải đáp hoặc nhu cầu thăm khám sức khỏe cho trẻ, vui lòng liên hệ tới Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Tổng đài 1900 56 56 56 để được hỗ trợ kịp thời, nhanh chóng.