1. Nguyên nhân của hiện tượng trẻ sơ sinh bị sôi bụng là gì?

Hiện tượng sôi bụng rất dễ gặp ở trẻ sơ sinh trong giai đoạn 3 - 18 tuần tuổi chủ yếu là do nhu động ruột tăng. Khi trẻ bị sôi bụng thì ở bụng của trẻ sẽ phát ra âm thanh ùng ục, có thể khiến cho trẻ khó chịu nhưng không hề nguy hiểm bởi đây là hiện tượng sinh lý bình thường.

Ngoài ra, trẻ sơ sinh bị sôi bụng còn có thể do các vấn đề sau:

1.1. Thức ăn của mẹ

Với trẻ bú mẹ hoàn toàn thì sữa là nguồn dinh dưỡng chính nên mẹ ăn thực phẩm như thế nào thì con sẽ nhận được nguồn sữa chứa dinh dưỡng như vậy. Do đó, khi mẹ ăn quá nhiều đạm, ăn đồ ăn lạ, ăn nhiều đồ cay nóng hay dầu mỡ, ăn thức ăn chưa được nấu chín sẽ ảnh hưởng đến chất lượng sữa, kết quả là trẻ bú mẹ bị sôi bụng và thậm chí còn đi ngoài nhiều lần.

Tư thế bú hoặc khớp ngậm sai có thể khiến trẻ sơ sinh bị sôi bụng

1.2. Trẻ không bú đúng cách

Trẻ bú bình hoặc kết hợp bú mẹ và bú bình nếu không đúng khớp ngậm, sữa chảy quá chậm hoặc quá nhanh sẽ làm cho trẻ nuốt phải nhiều không khí vào dạ dày và gây ra sôi bụng. Mặt khác, trẻ dùng sữa công thức nhưng pha không đúng tỷ lệ, dụng cụ chứa hoặc pha sữa không đảm bảo vệ sinh cũng có thể khiến cho trẻ sơ sinh bị sôi bụng.

1.3. Trẻ quá đói hoặc quá no

Trong quá trình trẻ ăn, nhu động ruột sẽ vận chuyển và co bóp thức ăn nên ở bụng trẻ sẽ phát ra âm thanh ồng ộc, ùng ục. Âm thanh này chính là hiện tượng sôi bụng mà mẹ nghe thấy sau khi trẻ ăn quá no.

Không những thế, trẻ bị đói cũng có thể sôi bụng. Lúc này, chất giống như hormone ở trong não sẽ kích thích khiến cho trẻ muốn ăn và các cơ trong dạ dày co lại nên sinh ra âm thanh.

1.4. Không hấp thụ lactose

Sữa và những sản phẩm được làm từ sữa có chứa đường lactose. Vì nguyên nhân nào đó mà cơ thể của trẻ không sản xuất đủ enzyme để tiêu hóa loại đường này thì sẽ dẫn đến bị sôi bụng. Hiện tượng sôi bụng ở trẻ sơ sinh trong trường hợp này là do không tiêu hóa hết lactose khiến cho đường lactose tích tụ lại ở ruột.

2. Mức độ nguy hiểm của hiện tượng trẻ sơ sinh bị sôi bụng và cách xử lý

2.1. Trẻ sơ sinh bị sôi bụng nguy hiểm không?

Những trường hợp trẻ sơ sinh bị sôi bụng do ăn quá no hay quá đói, không xuất hiện các triệu chứng bất thường như: chán ăn, chướng bụng, đau bụng, tiêu chảy,... thì không đáng lo ngại. Tuy nhiên, có trường hợp trẻ bị sôi bụng kèm các triệu chứng bất thường như đã nói thì có thể là do một số bệnh lý như: loạn khuẩn ruột, rối loạn tiêu hóa, bệnh lý ở dạ dày và ruột,...

Nếu trẻ bị sôi bụng và hay quấy khóc mẹ cần cho đi khám bác sĩ để tìm ra nguyên nhân

Trẻ sơ sinh bị sôi bụng do bệnh lý cần được lưu tâm để chữa trị vì nó có thể khiến trẻ chậm lớn, biếng ăn, nôn ói, tâm sinh lí bị ảnh hưởng,... Một số hiếm trẻ sẽ mắc bệnh Crohn gây loét, chảy máu đường tiêu hóa, thiếu máu, suy dinh dưỡng, rò rỉ bàng quang, thủng ruột,…

2.2. Nên làm gì khi trẻ sơ sinh bị sôi bụng?

Khi phát hiện ra tình trạng trẻ sơ sinh bị sôi bụng, mẹ cần:

- Thận trọng trong chế độ ăn uống: mẹ cần ăn chín uống sôi, đảm bảo khâu chế biến và sử dụng thức ăn được an toàn vệ sinh thực phẩm, ăn đồ ăn dễ tiêu hóa nhưng vẫn đảm bảo đủ chất dinh dưỡng.

- Uống ít nhất mỗi ngày 2 lít nước vì nước là thành phần chính của sữa mẹ, nếu bị thiếu nước sẽ khiến cho sữa bị cô đặc.

Khi con bị sôi bụng mẹ cần thận trọng trong lựa chọn và chế biến đồ ăn của mình

- Tránh ăn đồ ăn cay, nóng, giàu tính hàn hoặc nhiệt, nhiều dầu mỡ, quá nhiều đạm động vật.

- Chọn thực phẩm rõ ràng về nguồn gốc.

- Hạn chế dùng: sản phẩm từ đậu nành, quýt, cam, bưởi, cà chua, bắp cải,...

- Cố gắng tránh lo lắng, căng thẳng để giữ được tinh thần vui tươi, thoải mái.

- Giữ đầu núm vú, bình đựng sữa và dụng cụ pha sữa luôn sạch sẽ, được khử trùng trước khi cho con bú.

- Trong quá trình cho bé bú cần thực hiện đúng kỹ thuật và tư thế kết hợp với động tác vỗ ợ hơi để giải phóng khí ứ đọng trong đường ruột của trẻ, cải thiện chất lượng cữ bú.

- Trẻ dùng sữa công thức cần chọn loại đúng với độ tuổi, tránh dùng sữa nhiều lactose vì nó khiến trẻ không tiêu hóa được. Nếu cần thiết, mẹ có thể đổi loại sữa công thức khác để không làm ảnh hưởng đến đường tiêu hóa của trẻ.

- Tránh cho trẻ bú quá no trong 1 cữ vì dễ gây áp lực lên hệ tiêu hóa.

- Nếu trẻ đang bú mà quấy khóc và có tiếng bụng sôi thì mẹ cần thay đổi tư thế bú cho trẻ. Mẹ có thể đặt trẻ lên vai, thực hiện động tác vỗ ợ để không khí thoát bớt ra ngoài. Ngoài ra mẹ cũng có thể cho trẻ nằm ngửa rồi nhẹ nhàng thực hiện động tác gập đầu gối chân liên tục.

- Thực hiện động tác massage bụng để đẩy khí dư ra khỏi bụng trẻ. Động tác này nên làm sau khi trẻ ăn khoảng 30 phút, trong tư thế trẻ nằm ngửa còn mẹ dùng ngón trỏ và ngón giữa đặt bên cạnh rốn bé sau đó ấn và xoay nhẹ chiều kim đồng hồ thành vòng xung quanh rốn của trẻ.

Hiện tượng trẻ sơ sinh bị sôi bụng rất phổ biến và hầu hết không gây nguy hiểm. Chỉ cần mẹ chú ý thay đổi chế độ sinh hoạt, ăn uống và làm theo những gợi ý ở trên thì tình trạng này sẽ sớm chấm dứt. Nếu mẹ đã kiểm soát tốt các yếu tố gây sôi bụng cho trẻ mà hiện tượng đó vẫn xuất hiện hoặc gia tăng, kèm theo các triệu chứng mới thì mẹ cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ Nhi khoa thăm khám, tìm ra nguyên nhân và có cách khắc phục phù hợp để tránh gây nguy hại cho đường tiêu hóa của trẻ.