1. Ung thư não và các loại ung thư não

Ung thư não là một khối u ung thư của não, dù nằm trong não hay ở vị trí khác trong cơ thể, một khối u được tạo thành từ một khối tế bào bất thường tự nhân lên và không kiểm soát được. 

Khối u là lành tính hoặc ác tính tùy thuộc vào loại tế bào ung thư phát sinh

Các khối u não lành tính là tập hợp bất thường của các tế bào phát triển chậm và thường bị cô lập khỏi mô não bình thường xung quanh. Những khối u này phát triển chậm, không lan sang các phần khác của não và thường dễ cắt bỏ hơn các khối u ác tính. Các khối u ác tính phát triển nhanh chóng bằng cách xâm lấn những mô não bình thường, vì vậy việc cắt bỏ khối u hoàn toàn mà không làm tổn thương các mô não xung quanh là rất khó.

Các khối u lành tính và ác tính có thể được phân loại thành các nhóm khác nhau, tùy thuộc vào loại tế bào mà chúng phát sinh. Các khối u lành tính có thể được phân loại như sau:

• Hemangioblastomas, bắt đầu trong các mạch máu.

• U màng não, bắt đầu từ màng bao phủ não.

• U xương, trong xương sọ.

• U tuyến tùng, trong tuyến tùng.

• U tuyến yên, trong tuyến yên.

• Schwannomas, trong các tế bào bao quanh các dây thần kinh.

Một số loại khối u, chẳng hạn như u màng não (bắt nguồn từ màng não, lớp lót bao quanh não) hoặc khối u tế bào mầm có thể lành tính trong một số trường hợp và ác tính ở những trường hợp khác.

Ung thư não tương đối hiếm, nhưng đa số các ca bệnh thường gây tử vong. Các khối u não ác tính phổ biến nhất là u thần kinh đệm, trong đó các tế bào được gọi là tế bào thần kinh đệm trở thành ung thư. Glioblastoma multiforme là loại phổ biến nhất trong tất cả các u thần kinh đệm. U nguyên bào thần kinh đệm đa dạng và u sao bào là những u thần kinh phát triển nhanh chóng. Oligodendroglioma, một loại u thần kinh đệm khác, cũng hiếm gặp, chủ yếu xảy ra ở người lớn. U thần kinh đệm chiếm từ 50% đến 60% của tất cả các khối u não (ác tính và lành tính), xuất hiện ở trẻ em và người lớn.

U lympho hệ thống thần kinh trung ương nguyên phát là u lympho bắt đầu trong não hoặc tủy sống, được điều trị bằng hóa trị và/hoặc xạ trị. Cuối cùng, sarcoma và ung thư biểu mô tuyến là hai loại u não cực kỳ hiếm gặp.

2. Nguyên nhân gây ung thư não và các yếu tố nguy cơ gây bệnh

Nguyên nhân chính xác của bệnh ung thư vẫn chưa được xác định rõ. Một khối u não nguyên phát là một bệnh ung thư não bắt đầu trong não, có thể lây lan và phá hủy sang các khu vực xung quanh não. 

Ung thư não có thể xuất phát từ tế bào não hoặc từ tế bào ung thư khác lan đến

Ung thư vú, phổi, da hoặc tế bào máu (ung thư bạch cầu hoặc ung thư hạch) cũng có thể lây lan lên não, gây ung thư não di căn. Từ đó những nhóm tế bào ung thư này sau đó có thể nhân lên trong một vùng riêng lẻ hoặc trong một số phần của não.

Các yếu tố nguy cơ đối với bệnh ung thư não:

• Tiền sử xạ trị ở đầu.

• Tiếp xúc với vinyl clorua (một loại hóa chất được sử dụng để sản xuất nhựa).

• Ức chế miễn dịch (ví dụ: người dùng thuốc làm suy yếu hệ thống miễn dịch, người nhiễm HIV, AIDS).

3. Triệu chứng ung thư não 

Các dấu hiệu lâm sàng xuất hiện và thay đổi tùy theo bản chất của các tế bào hình thành khối u, vị trí, kích thước và tốc độ phát triển của chúng, các triệu chứng đầu tiên chỉ xuất hiện khi kích thước của khối u lớn. Triệu chứng ung thư não không cụ thể lắm, điều này giải thích lý do tại sao những ca bệnh ung thư này thường được phát hiện tình cờ và ở giai đoạn muộn.

Mặc dù đau đầu thường là triệu chứng ung thư não, nhưng bên cạnh đó, hầu hết các cơn đau đầu không phải do ung thư mà là do các tình trạng ít nghiêm trọng hơn như đau nửa đầu hoặc căng thẳng. Nhức đầu do khối u não gây ra thường dữ dội, kèm theo buồn nôn, nôn và thường dữ dội hơn vào đầu ngày. 

Triệu chứng có thể tồn tại trong một thời gian dài hoặc xảy ra không liên tục

Các triệu chứng ung thư não khác bao gồm:

• Thay đổi tâm trạng, giác quan, tính cách hoặc cảm xúc.

• Nhầm lẫn hoặc khó tập trung, chóng mặt.

• Yếu hoặc tê ở một bên cơ thể.

• Co giật, rối loạn thị giác.

4. Các xét nghiệm giúp chẩn đoán ung thư não

Sự xuất hiện của các triệu chứng trên có thể khiến bác sĩ nghi ngờ ung thư não. Chụp cắt lớp vi tính hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) là những kiểm tra đầu tiên được thực hiện để chẩn đoán chính xác ung thư não, phát hiện nhiều loại khối u não, xác định chính xác vị trí và kích thước của chúng. Tuy nhiên, không thể biết được liệu khối u có phải là ung thư hay không, để xác định được điều này cần kiểm tra sinh thiết. Mẫu sinh thiết được phân tích bằng kính hiển vi và hóa chất đặc biệt để xác định loại khối u và thường mất vài ngày để có kết quả sinh thiết.

Các tế bào từ các khối u não đôi khi có thể được lấy từ dịch não tủy, một chất lỏng đặc biệt bao quanh não và tủy sống. Dịch não tủy được lấy ra bằng một cây kim nhỏ được đưa vào phần dưới của lưng dưới, gây tê tại chỗ. Quy trình này không thể được thực hiện khi có quá nhiều áp lực tích tụ trong não. Vì sự thay đổi áp lực não do vết đâm có thể gây ra việc hút một phần mô não về phía đáy hộp sọ, dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.

5. Các phương án điều trị ung thư não hiện nay

Ung thư não thường được điều trị bằng sự kết hợp giữa phẫu thuật, hóa trị và xạ trị, cùng với việc sử dụng thuốc để kiểm soát các triệu chứng.

Phẫu thuật được thực hiện để loại bỏ càng nhiều mô ung thư càng tốt. Một số bệnh ung thư não nằm ở những khu vực mà bác sĩ phẫu thuật không thể tiếp cận mà không gây ảnh hưởng đến các bộ phận quan trọng khác của não. Trong những trường hợp này, tốt nhất là không nên phẫu thuật cho bệnh nhân. 

Tùy vào vị trí, kích thước và loại tế bào ung thư mà phương án điều trị khác nhau

Phẫu thuật thường được theo sau bởi xạ trị và hóa trị. Hầu hết thời gian, các thủ thuật này không chữa khỏi ung thư não, nhưng chúng giúp kiểm soát khối u trong nhiều tháng.

Việc điều trị ung thư di căn phần lớn phụ thuộc vào vùng xuất phát của chúng. Ví dụ, ung thư phổi đã di căn lên não được điều trị giống như các bệnh ung thư phổi khác. Phần ung thư đã xâm lấn não có thể được điều trị bằng bức xạ. Nếu di căn chỉ giới hạn ở một vùng não, đôi khi chúng được loại bỏ bằng phẫu thuật cắt bỏ.

Thường không thể loại bỏ tất cả các tế bào não ung thư. Nếu một số lượng ít tế bào ung thư vẫn còn sót lại, bệnh ung thư có thể quay trở lại.

Trên đây là những thông tin cần thiết về phân loại, nguyên nhân, triệu chứng ung thư não và các phương pháp chẩn đoán, điều trị bệnh. Nếu bạn hoặc gia đình nhận thấy những dấu hiệu sức khỏe bất thường nêu trên, hãy đến Khoa Ung bướu Bệnh viện, Phòng khám thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC để được sự thăm khám đến từ các bác sĩ chuyên khoa giỏi về chuyên môn và giàu về kinh nghiệm. Ngoài ra, bạn có thể gọi đến số tổng đài sau: 1900 56 56 56 để được tư vấn và giải đáp các thắc mắc.