1. Tầm quan trọng của việc tiêm phòng lao cho trẻ sơ sinh

Bệnh lao do vi khuẩn lao mang tên Mycobacterium Tuberculosis gây ra, bệnh lây truyền qua đường hô hấp do sống trong môi trường có nhiều vi khuẩn lao hoặc giao tiếp với người bệnh. Người bị nhiễm lao rất dễ gặp biến chứng về phổi, xương, hệ thần kinh, hạch bạch huyết, màng não, tim và nhiều cơ quan khác. Thời điểm chưa có vắc xin phòng lao, bệnh lý này đã được thế giới liệt vào danh sách bệnh nan y có tỉ lệ tử vong cao.

Tiêm vacxin phòng lao là giải pháp bảo vệ trẻ trước những biến chứng nguy hiểm của bệnh lao 

Vắc xin phòng bệnh lao (BCG) là dạng vacxin sống giảm động lực. Khi đi vào cơ thể, vắc xin làm kích thích cơ chế hoạt động chủ động của hệ miễn dịch làm sản sinh ra kháng thể chống lại kháng nguyên BCG trong vắc xin phòng lao. Vì thế, việc tiêm phòng lao cho trẻ sơ sinh giúp cơ thể trẻ hình thành kháng thể trước bệnh lao, là giải pháp phòng ngừa tốt nhất đối với bệnh lý này.

Thống kê số liệu thực tế cho thấy các bệnh nhân bị mắc lao khi đã được tiêm phòng chỉ chiếm tỷ lệ khoảng 1/1000000 trường hợp và đều xảy ra ở người bị nhiễm HIV hoặc bị suy giảm hệ miễn dịch.

2. Thời điểm tiêm phòng lao cho trẻ sơ sinh khi nào là tốt nhất?

Đối với thời điểm tiêm phòng lao cho trẻ sơ sinh, Bộ Y tế khuyến cáo nên cho trẻ tiêm ngay tháng đầu sau sinh và tốt nhất là trước 28 ngày tuổi. Nếu tiêm phòng muộn, nguy cơ mắc bệnh lao ở trẻ sơ sinh tăng lên, thậm chí có thể mắc bệnh ngay trong những ngày đầu sau sinh vì lúc này hệ miễn dịch của trẻ chưa hoàn thiện, cơ thể không có đủ khả năng để bảo vệ trước sự tấn công của vi khuẩn lao, dễ bị lây nhiễm vi khuẩn qua đường hô hấp từ môi trường sống.

Do vậy, bác sĩ sẽ xét nghiệm Mantoux hoặc kháng thể kháng lao để loại trừ trường hợp trẻ đã bị nhiễm trực khuẩn lao tự nhiên trước khi quyết định cho trẻ tiêm vắc xin BCG.

Trường hợp trẻ đã bị bệnh lao thì việc tiêm vắc xin phòng bệnh là không còn cần thiết nữa. Nếu sau 1 tuổi trẻ mới tiêm vắc xin phòng lao thì phản ứng sau tiêm cũng sẽ mạnh hơn rất nhiều so với tiêm vào thời điểm sơ sinh.

Nên tiêm phòng lao cho trẻ sơ sinh trước khi trẻ được 28 ngày tuổi 

3. Những trường hợp chống chỉ định đối với mũi tiêm phòng lao

Việc tiêm phòng lao cho trẻ sơ sinh có thể thực hiện với mọi trẻ chưa bị bệnh lao, đang có điều kiện sức khỏe tốt và không bị bệnh lý làm suy giảm hệ miễn dịch. Riêng các trường hợp sau chống chỉ định với vắc xin phòng lao:

- Không tiêm vắc xin BCG cho trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV mà mẹ không được điều trị dự phòng tốt lây truyền từ mẹ sang con.

- Các trường hợp chống chỉ định khác theo hướng dẫn của nhà sản xuất vắc xin lao.

Các trường hợp sau hoãn tiêm chủng BCG phòng lao:

- Đang mắc các bệnh nhiễm trùng cấp tính, đang sốt.

- Đag hoặc mới kết thúc đợt điều trị corticoid, globulin miễn dịch.

- Trẻ bị suy dinh dưỡng (cân nặng dưới 2.000g).

- Trẻ đẻ non <34 tuần tạm hoãn tiêm vắc xin BCG. Tiêm chủng khi trẻ đủ 34 tuần tuổi (tính cả tuổi thai).

4. Trước và sau khi tiêm phòng lao cho trẻ sơ sinh cần lưu ý

4.1. Trước khi cho trẻ tiêm phòng lao

Trước khi cho trẻ tiêm phòng lao cha mẹ không nên bỏ qua bước thăm khám lâm sàng để lắng nghe tư vấn của bác sĩ và biết được chính xác tình trạng sức khỏe của con mình tại thời điểm tiêm phòng. Để có bước thăm khám này, cha mẹ hãy chọn tiêm phòng cho con ở những cơ sở uy tín. 

Cho trẻ ăn đủ bữa, mặc quần áo rộng và thoáng sẽ giúp trẻ bớt khó chịu khi tiêm vắc xin phòng lao. Nếu trước khi tiêm phòng lao cho trẻ sơ sinh cha mẹ để con quá no hay quá đói thì sau khi tiêm phòng trẻ có thể bị nôn, choáng, hạ đường huyết.

4.2. Sau khi cho trẻ tiêm phòng lao

Trẻ sơ sinh sau khi đã được tiêm mũi phòng lao cần lưu lại cơ sở tiêm phòng 30 phút để theo dõi các phản ứng của cơ thể, kịp thời xử lý các bất thường, tránh tình huống nguy hiểm cho trẻ. 4 ngày đầu sau tiêm phòng lao, cha mẹ cũng cần theo dõi sức khỏe của con mình để phát hiện các bất thường như: sốt cao, vết tiêm bị nhiễm trùng,... để đưa con đến cơ sở y tế thăm khám và điều trị.

Nổi hạch là phản ứng bình thường sau tiêm phòng lao

Nếu sau tiêm trẻ bị sốt nhẹ, sưng hạch ở hõm nách bên cánh tay được tiêm thuốc, có quần đỏ ở vị trí tiêm, loét nhẹ và để lại sẹo (trong vòng 6 tuần sau tiêm) thì đó là những phản ứng bình thường, cho thấy trẻ đã đáp ứng miễn dịch.

Nếu phát hiện vùng da nơi trẻ tiêm vắc xin phòng lao bị kích ứng trầm trọng, vết tiêm sưng to, hạch sưng to, hạch kéo dài hơn 6 tuần hay có thay đổi bất thường thì cha mẹ cần liên hệ bác sĩ hoặc đưa trẻ đến cơ sở y tế kiểm tra. 

Một số phản ứng bình thường có thể xảy ra sau khi trẻ tiêm vắc xin phòng lao:

- Nổi hạch

Có khoảng 1/100 trẻ sau tiêm vắc xin phòng lao bị nổi hạch ở dưới đòn bên trái, cổ hoặc nách. Nếu trẻ tiêm phòng lao muộn thì dễ gặp phản ứng này hơn. Ban đầu hạch có kích thước nhỏ nhưng dần dần sẽ to lên.

Thực chất sự xuất hiện của hạch chỉ là phản ứng sau tiêm chủng chứ không phải do nhiễm lao nên không cần chữa trị bằng thuốc. Các hình thức biểu hiện của hạch gồm:

+ Có một hoặc nhiều hạch dính với nhau, không đỏ, cứng chắc, không đau, không sưng và thường không gây sốt.

+ Hạch sưng đỏ, viêm, vỡ, chảy mủ rồi tự khỏi.

Nếu hạch không tự vỡ, cha mẹ nên đưa con đến cơ sở y tế để kiểm tra nhằm biết chính xác xem đây có đúng là phản ứng do tiêm phòng lao cho trẻ sơ sinh không. Việc làm này cũng sẽ giúp trẻ được bác sĩ chích, bóc tách để điều trị hạch dứt điểm, tránh nhiễm trùng.

- Một số tác dụng phụ khác

Ngoài biểu hiện nổi hạch thì trẻ có thể bị áp xe ở vị trí tiêm, sốt nhẹ. Các hiện tượng này sẽ trầm trọng hơn với trường hợp trẻ có hệ miễn dịch kém.

Các phản ứng sau tiêm này có thể xuất hiện từ thời điểm trẻ được tiêm phòng đến 5 tháng sau đó. 

Ngoài ra, có một số phản ứng hiếm gặp khác sau khi trẻ tiêm vắc xin suy giảm phòng lao là: viêm tủy, nhiễm trùng lao toàn thân, viêm hạch bạch huyết có mủ,... nhưng chủ yếu gặp ở người bị thiếu miễn dịch nặng hoặc bị nhiễm HIV.

Hệ thống Y tế MEDLATEC là một trong những địa chỉ uy tín về dịch vụ tiêm phòng lao cho trẻ sơ sinh. Tất cả trẻ tiêm phòng tại đây đều sẽ được thăm khám bởi bác sĩ chuyên khoa đầu ngành với sự hỗ trợ của thiết bị y tế hiện đại nên sẽ giúp tầm soát các dấu hiệu bất thường, giúp trẻ có được sự an toàn nhất khi tiêm vắc xin BCG. 

Quý khách hàng có nhu cầu đặt lịch tiêm phòng cho trẻ hãy liên hệ hotline 1900 56 56 56 để được hướng dẫn chi tiết.