1. Thông tin tổng quan về u dạ dày lành tính

U dạ dày lành tính là những khối u hình thành trong niêm mạc hoặc thành dạ dày nhưng không có khả năng di căn hoặc xâm lấn như u ác tính. Mặc dù không phải ung thư, các u này vẫn cần được theo dõi và xử lý đúng cách để tránh biến chứng hoặc nhầm lẫn trong chẩn đoán.

U dạ dày lành tính là gì?

Đây là các tổn thương dạng khối trong dạ dày, phát triển chậm và giới hạn tại chỗ. Chúng thường không gây nguy hiểm tức thì nhưng có thể gây ra triệu chứng nếu phát triển lớn hoặc gây chảy máu, tắc nghẽn tiêu hóa.

Các loại u lành tính phổ biến ở dạ dày

• Polyp dạ dày: Thường gặp nhất, là sự tăng sinh bất thường của lớp niêm mạc;
• U cơ trơn (Leiomyoma): Xuất phát từ lớp cơ của thành dạ dày, ít gặp hơn;
• U mỡ (Lipoma): Là khối u chứa mô mỡ, thường nhỏ và không gây triệu chứng;
• U thần kinh (Schwannoma): Có nguồn gốc từ bao thần kinh trong thành dạ dày;
• U tuyến: Dạng tăng sản tuyến, đôi khi có nguy cơ tiến triển thành ung thư nếu không kiểm soát;
• U GIST: Xuất phát từ thành ống tiêu hóa, chủ yếu ở dạ dày và ruột non.

U dạ dày lành tính được phân loại thành nhiều loại khác nhau 

Triệu chứng thường gặp

Phần lớn u lành tính nhỏ thường không có triệu chứng rõ rệt. Tuy nhiên, nếu khối u lớn hoặc nằm ở vị trí đặc biệt, người bệnh có thể gặp:

• Đầy bụng, khó tiêu;
• Đau âm ỉ vùng thượng vị;
• Buồn nôn, nôn;
• Xuất huyết tiêu hóa (nôn ra máu, đi ngoài phân đen) nếu khối u bị loét.

2. Nguyên nhân hình thành u lành tính ở dạ dày

Việc hình thành các khối u lành tính trong dạ dày có thể xuất phát từ nhiều yếu tố khác nhau, trong đó phổ biến nhất bao gồm:

Viêm dạ dày mạn tính và nhiễm vi khuẩn HP

Một trong những nguyên nhân hàng đầu là rối loạn tăng sinh tế bào niêm mạc dạ dày do viêm kéo dài, đặc biệt ở những người bị nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (HP). HP làm tổn thương lớp niêm mạc, gây viêm mạn tính, từ đó kích thích quá trình sửa chữa tế bào bất thường, lâu dần hình thành các polyp hoặc u lành tính.

Yếu tố di truyền và bệnh lý nền

Một số người có cơ địa di truyền đặc biệt hoặc thuộc hội chứng đa polyp (như hội chứng Peutz-Jeghers, hội chứng Gardner…) dễ có nguy cơ xuất hiện nhiều u lành tính ở dạ dày và các cơ quan tiêu hóa khác. Những trường hợp này cần được theo dõi y tế định kỳ vì có khả năng tiến triển phức tạp.

Chế độ sinh hoạt và ăn uống không lành mạnh

• Thường xuyên sử dụng rượu bia, hút thuốc lá, ăn thực phẩm chế biến sẵn hoặc nhiều dầu mỡ có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày, thúc đẩy sự phát triển bất thường của tế bào;
• Thói quen ăn uống không điều độ, bỏ bữa, ăn quá nhanh hoặc ăn khuya kéo dài cũng là yếu tố nguy cơ làm dạ dày tổn thương mạn tính, từ đó hình thành các tổn thương dạng u.

Chế độ ăn uống thiếu khoa học cũng là một trong những yếu tố gây ra tình trạng u dạ dày lành tính 

Việc xác định nguyên nhân giúp bác sĩ đánh giá mức độ nguy cơ và đưa ra hướng điều trị cũng như theo dõi phù hợp. Nếu bạn từng có tiền sử viêm dạ dày, nhiễm HP, hoặc có người thân từng bị polyp đường tiêu hóa, nên khám sớm để được tầm soát kịp thời.

3. Các câu hỏi phổ biến về u dạ dày lành tính 

Phát hiện u trong dạ dày dù là lành tính vẫn có thể khiến người bệnh cảm thấy lo lắng và đặt ra nhiều thắc mắc. Dưới đây là những câu hỏi thường gặp mà người bệnh hoặc người nhà thường quan tâm khi được chẩn đoán có u dạ dày lành tính:

U dạ dày lành tính có thể biến thành ung thư không?

Trong phần lớn trường hợp, u lành tính không chuyển thành ung thư. Tuy nhiên, một số loại polyp tuyến hoặc u có kích thước lớn, kèm yếu tố nguy cơ như viêm dạ dày mạn tính, nhiễm HP… có thể tiềm ẩn nguy cơ ác tính hóa nếu không theo dõi và kiểm soát tốt.

Khi nào cần cắt bỏ u dạ dày lành tính?

Việc can thiệp cắt u có thể được chỉ định khi:

• Khối u có kích thước lớn;
• Gây triệu chứng (đau, chảy máu, nghẽn tắc…);
• Nghi ngờ có nguy cơ tiến triển ác tính;
• Kết quả sinh thiết không rõ ràng;
• Phẫu thuật thường được thực hiện qua nội soi, ít xâm lấn và phục hồi nhanh.

Có cần tái khám định kỳ không nếu u lành tính?

Dù là u lành tính, người bệnh vẫn nên nội soi dạ dày định kỳ (theo chỉ định của bác sĩ, thường mỗi 6 -12 tháng) để theo dõi kích thước, hình thái khối u và kiểm soát kịp thời nếu có biến đổi bất thường.

Người mắc u dạ dày lành tính vẫn cần được theo dõi định kỳ một cách chặt chẽ 

Bị u dạ dày lành tính có phải kiêng ăn uống gì không?

Người bệnh nên hạn chế:

• Thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, rượu bia, chất kích thích;
• Ăn quá nhanh, quá no hoặc ăn sát giờ đi ngủ;
• Nên ưu tiên chế độ ăn mềm, dễ tiêu, chia thành nhiều bữa nhỏ, tăng cường rau xanh và trái cây tươi.

Tóm lại, u dạ dày lành tính tuy vẫn cần được theo dõi sát và xử trí đúng cách để phòng ngừa biến chứng hoặc nguy cơ tiến triển xấu trong tương lai. Việc phát hiện sớm qua nội soi tiêu hóa định kỳ, điều trị triệt để vi khuẩn HP (nếu có chỉ định), đồng thời duy trì chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học là những yếu tố quan trọng giúp kiểm soát tình trạng này hiệu quả.

Nếu bạn hoặc người thân có triệu chứng nghi ngờ hoặc đang theo dõi u dạ dày lành tính, hãy chủ động khám chuyên khoa tiêu hóa để được tư vấn và kiểm tra kịp thời. Bạn có thể liên hệ Hệ thống Y tế MEDLATEC qua tổng đài 1900 56 56 56 hoặc đến trực tiếp cơ sở gần nhất để được hỗ trợ bởi đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và trang thiết bị nội soi hiện đại.