1. Hội chứng viêm long đường hô hấp trên là gì?

Hội chứng viêm long đường hô hấp trên là thuật ngữ y học dùng để chỉ tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở các cơ quan thuộc phần trên của hệ hô hấp như: mũi, xoang, hầu, họng và thanh quản. Đây là khu vực đầu tiên tiếp xúc với không khí, bụi bẩn, vi khuẩn, virus… nên dễ bị tổn thương, đặc biệt trong điều kiện thời tiết lạnh, hanh khô hoặc khi hệ miễn dịch trong cơ thể suy yếu.

Phân biệt các bộ phận thuộc đường hô hấp trên và đường hô hấp dưới

Nguyên nhân chủ yếu gây ra hội chứng này thường là virus (chiếm tới 80%), như virus cúm, rhinovirus, coronavirus... Một số trường hợp do vi khuẩn, dị ứng hoặc yếu tố kích thích từ môi trường như khói thuốc, hóa chất, không khí ô nhiễm. Các triệu chứng có thể biểu hiện từ nhẹ đến trung bình, nhưng nếu không được điều trị đúng cách, bệnh có thể diễn tiến thành viêm phế quản, viêm tai giữa hoặc viêm phổi - đặc biệt ở trẻ nhỏ, người già và người có bệnh nền.

2. Ai dễ mắc hội chứng viêm long đường hô hấp trên?

Hội chứng viêm long đường hô hấp trên có thể gặp ở bất kỳ ai, nhưng một số nhóm đối tượng dưới đây lại có nguy cơ mắc cao hơn do đặc điểm sức khỏe, môi trường sống hoặc yếu tố sinh lý đặc thù:

2.1. Trẻ nhỏ, đặc biệt là dưới 5 tuổi

Hệ miễn dịch của trẻ chưa phát triển hoàn thiện, trong khi lại thường xuyên tiếp xúc với môi trường đông người như nhà trẻ, lớp học. Thêm vào đó, trẻ còn chưa có thói quen giữ gìn vệ sinh cá nhân nên rất dễ bị virus, vi khuẩn tấn công.

Trẻ em, đặc biệt là trẻ nhỏ dưới 5 tuổi dễ mắc hội chứng viêm long đường hô hấp trên do hệ miễn dịch chưa phát triển toàn diện

2.2. Người cao tuổi

Tuổi càng cao, sức đề kháng càng giảm. Bên cạnh đó, nhiều người lớn tuổi còn mắc các bệnh mạn tính như tăng huyết áp, tiểu đường, bệnh phổi tắc nghẽn... làm giảm khả năng đề kháng với các tác nhân gây viêm nhiễm đường hô hấp.

2.3. Phụ nữ mang thai

Sự thay đổi nội tiết trong thai kỳ khiến hệ miễn dịch của mẹ bầu trở nên nhạy cảm hơn với virus, vi khuẩn. Việc nhiễm bệnh dù nhẹ cũng có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe cả mẹ và thai nhi nếu không được theo dõi kỹ lưỡng.

2.4. Người có hệ miễn dịch suy giảm hoặc mắc bệnh mạn tính

Những người đang điều trị ung thư, suy giảm miễn dịch, bệnh nhân ghép tạng hay mắc các bệnh lý như suy thận, suy gan thường dễ bị nhiễm trùng và khó phục hồi hơn người khỏe mạnh.

2.5. Người làm việc trong môi trường ô nhiễm, khói bụi

Công nhân nhà máy, thợ may, người thường xuyên làm việc ngoài trời hoặc sống ở khu vực có chất lượng không khí kém là những đối tượng có thể bị tổn thương niêm mạc đường hô hấp và tạo điều kiện cho virus, vi khuẩn xâm nhập.

2.6. Người có lối sống thiếu lành mạnh

Thức khuya, hút thuốc lá, sử dụng rượu bia thường xuyên hay chế độ ăn uống thiếu chất cũng góp phần làm suy yếu khả năng phòng vệ tự nhiên của cơ thể, tạo điều kiện cho virus, vi khuẩn dễ dàng xâm nhập.

3. Dấu hiệu cảnh báo hội chứng viêm long đường hô hấp trên

Các triệu chứng của hội chứng viêm long đường hô hấp trên thường khởi phát nhanh, dễ nhận biết nhưng cũng dễ bị nhầm lẫn với cảm lạnh thông thường. Một số dấu hiệu điển hình bao gồm:

• Ho: thường là ho khan lúc đầu, sau đó có thể chuyển thành ho có đờm nhẹ.
• Sổ mũi, nghẹt mũi: dịch mũi trong hoặc đục, kèm theo cảm giác khó thở nhẹ do tắc nghẽn đường thở.
• Đau họng, rát họng: cảm giác ngứa hoặc nóng rát ở vùng họng, đặc biệt khi nuốt.
• Sốt nhẹ hoặc vừa: nhiệt độ thường dao động từ 37,5 - 38,5°C, kèm theo cảm giác mệt mỏi, uể oải.
• Hắt hơi, đau đầu, đau mỏi người: những biểu hiện đi kèm do phản ứng viêm lan rộng trong cơ thể.
• Khàn giọng hoặc mất tiếng tạm thời: xảy ra khi vùng thanh quản bị viêm.

Nghẹt mũi, khàn họng, đau mỏi người,... là những triệu chứng thường gặp của hội chứng viêm long đường hô hấp trên

Ở hầu hết người khỏe mạnh, các triệu chứng trên có thể tự cải thiện sau vài ngày nghỉ ngơi và chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, nếu tình trạng kéo dài, triệu chứng nặng dần hoặc có dấu hiệu bất thường như khó thở, sốt cao liên tục, đau ngực, ho ra máu... thì bạn không nên chủ quan, vì đây có thể là dấu hiệu bệnh đã chuyển biến nặng hoặc lan xuống đường hô hấp dưới.

Việc nhận biết sớm và theo dõi kỹ các biểu hiện bất thường sẽ giúp can thiệp kịp thời, giảm nguy cơ biến chứng và rút ngắn thời gian hồi phục.

4. Làm gì để phòng ngừa hiệu quả hội chứng viêm long đường hô hấp trên?

Để hạn chế nguy cơ mắc hội chứng viêm long đường hô hấp trên, bạn nên chủ động thực hiện các biện pháp sau:

• Ăn uống đủ chất, ngủ đủ giấc để tăng sức đề kháng.
• Giữ ấm cơ thể khi thời tiết lạnh hoặc thay đổi đột ngột.
• Đeo khẩu trang, rửa tay thường xuyên và tránh tiếp xúc gần với người đang mắc bệnh hô hấp.
• Vệ sinh mũi họng mỗi ngày bằng nước muối sinh lý.
• Tiêm phòng cúm định kỳ, nhất là với trẻ nhỏ, người cao tuổi và phụ nữ mang thai.
• Hạn chế hút thuốc, bia rượu, duy trì lối sống lành mạnh.

Thói quen nhỏ mỗi ngày có thể tạo nên lớp "hàng rào bảo vệ" hiệu quả cho đường hô hấp của bạn.

Tóm lại, hội chứng viêm long đường hô hấp trên tưởng chừng đơn giản nhưng nếu chủ quan có thể gây ra nhiều biến chứng khó lường, đặc biệt ở những đối tượng có nguy cơ cao. Chủ động bảo vệ sức khỏe, nhận diện sớm dấu hiệu bất thường và thăm khám kịp thời là cách tốt nhất để tránh bệnh trở nặng. 

Nếu bạn hoặc người thân có biểu hiện nghi ngờ, hãy liên hệ ngay Hệ thống Y tế MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được hỗ trợ hoặc đặt lịch khám nhanh chóng.