1. Vì sao bé bị ho và nôn liên tục?

Đường thở bị cản trở bởi dị vật hay dịch tiết sẽ gây ra phản xạ ho để khai thông và bảo vệ đường thở, đảm bảo hệ hô hấp hoạt động bình thường. Trong khi đó, nôn là hiện tượng những chất và thức ăn trong dạ dày bị đẩy ngược lên miệng. Tình trạng bé bị ho và nôn liên tục thường xảy ra ở đối tượng trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ bởi những lý do như sau: 

1.1. Nguyên nhân sinh lý

Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ chưa phát triển hoàn thiện về hệ hô hấp và hệ tiêu hóa. Khi trẻ ăn quá no và thức ăn chưa kịp tiêu hóa hết, trẻ rất dễ bị nôn. Bên cạnh đó, hiện tượng ho nhiều cũng có thể gây kích thích đường tiêu hóa và dẫn tới nôn trớ. 

Bé ho nhiều và liên tục bị nôn là do nhiều nguyên nhân 

Thói quen vừa bế trẻ vừa rung tay của nhiều bậc phụ huynh cũng là lý do khiến dạ dày của trẻ bị co thắt và gây ra nôn trớ. Ngoài ra, mẹ không cho con bú đúng cách cũng là một trong những lý do khiến bé bị ho và nôn liên tục.

1.2. Nguyên nhân bệnh lý

Cha mẹ không nên chủ quan vì nôn trớ và ho liên tục cũng là những biểu hiện bất thường, cảnh báo một số bệnh lý ở trẻ, đặc biệt là những vấn đề về đường hô hấp và tiêu hóa. Cụ thể như sau: 

- Các bệnh lý về hô hấp: Khi nhiễm vi khuẩn, virus gây bệnh và chịu tác động lớn từ sự thay đổi của thời tiết,..., trẻ rất dễ mắc các bệnh như viêm phổi, hen phế quản, viêm phế quản,... Đặc biệt, đối tượng trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ rất dễ mắc bệnh vì hễ miễn dịch của trẻ còn non nớt. Khi nhiễm bệnh đường hô hấp, trẻ thường có một số triệu chứng như ho, nôn trớ, nghẹt mũi, đau họng, sốt nhẹ,...

- Các bệnh lý về đường tiêu hóa: Bé bị ho và nôn liên tục cũng có thể do các bệnh lý về đường tiêu hóa gây ra, điển hình là một số bệnh như rối loạn tiêu hóa, viêm ruột, trào ngược dạ dày,... Nhiều nguyên nhân gây ra bệnh về đường tiêu hóa, chẳng hạn như do hệ tiêu hóa của trẻ chưa phát triển toàn diện hoặc cũng có thể là do mẹ chưa cho trẻ ăn đúng cách. 

- Các bệnh lý về thần kinh: Trẻ bị ho, nôn liên tục kèm theo triệu chứng khó thở,... có thể là do những bệnh lý về thần kinh như viêm não, viêm màng não,…

2. Cách xử trí khi bé bị ho và nôn liên tục

Khi bé bị ho và nôn liên tục, các bậc cha mẹ cần lưu ý một số vấn đề như sau: 

2.1. Khi bé đang ho và nôn

Cha mẹ không nên bế xốc bé lên nếu trẻ đang bị ho và nôn. Hành động này có thể khiến dịch nôn tràn vào đường thở, gây suy hô hấp, rất nguy hiểm. 

Nhiều bậc phụ huynh vô cùng lo lắng, cáu gắt và quát mắng khi thấy con ho và nôn liên tục. Tuy nhiên, việc quát mắng trẻ ở thời điểm này khiến trẻ sợ hãi và không làm giảm tình trạng ho hay nôn của trẻ. Chính vì thế, cha mẹ cần xử lý nhanh, chính xác với trường hợp nôn nhiều và nhẹ nhàng vuốt lưng trẻ theo chiều xuôi để giảm những biến chứng như sặc chất nôn.

- Bên cạnh đó, các bậc phụ huynh cũng nên lưu ý bổ sung đủ nước cho con để hạn chế nguy cơ bị mất nước do nôn nhiều. Cha mẹ có thể bù nước cho trẻ bằng nhiều cách, chẳng hạn như cho bé uống nhiều nước lọc, nước ép trái cây loãng, hay nước điện giải Oresol. Lưu ý, chỉ nên cho trẻ uống từng chút một, không nên cho trẻ uống quá nhiều nước một lúc. 

2.2. Điều chỉnh tư thế trẻ

- Với những trẻ đang bú mẹ, cần điều chỉnh sao cho đầu bé cao hơn thân người tạo góc nghiêng khoảng 30 độ. Điều chỉnh đúng tư thế này sẽ giúp trẻ tránh gặp phải tình trạng trào ngược dạ dày. Những trường hợp trẻ bú bình, mẹ nên để bình nghiêng và cần đảm bảo không quá dốc để hạn chế áp lực từ sữa quá lớn khiến trẻ không nuốt kịp, gây ra ho và nôn trớ. 

- Sau khi cho con bú hoặc ăn xong, cha mẹ có thể bế đứng trẻ và thực hiện động tác vỗ nhẹ vào lưng để trẻ ợ hơi, giúp hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn. 

- Mẹ cũng cần điều chỉnh tư thế ngủ cho trẻ khi ngủ. Để tránh tình trạng và, nôn và giúp trẻ dễ thở hơn khi ngủ, mẹ nên để trẻ gối cao vừa phải. 

2.3. Giữ ấm cho bé

Đây cũng là một yếu tố quan trọng để hạn chế tình trạng bé ho và nôn liên tục, đồng thời cũng giúp trẻ phòng ngừa nhiều bệnh lý về đường hô hấp. Cụ thể: 

- Mẹ nên giữ ấm cho trẻ bằng những cách như sau: 

+ Điều chỉnh nhiệt độ điều hòa vừa phải. 

+ Khi đi ngủ nên đóng cửa sổ để hạn chế tình trạng gió lùa. 

+ Đắp chăn cho trẻ. 

+ Cho con mặc quần áo dài tay. Mẹ nên lựa chọn loại quần áo có chất vải mềm mại và rộng rãi để trẻ cảm thấy dễ chịu. 

- Các bà mẹ nên cho trẻ nghỉ ngơi trong không gian thoáng đãng, sạch sẽ. Bụi bẩn và vi khuẩn,... từ môi trường sống chính là tác nhân gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của trẻ. 

2.4. Đảm bảo dinh dưỡng cho trẻ

Để giảm tình trạng bé ho và nôn liên tục, các bà mẹ cũng cần lưu ý đến việc cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho trẻ. Cụ thể, mẹ nên: 

- Chia nhỏ khẩu phần ăn của trẻ thành nhiều bữa mỗi ngày. 

- Không nên cho trẻ ăn quá nhiều vào buổi tối. 

- Cho trẻ uống đủ nước. 

- Không nên cho trẻ uống nước có gas. 

- Ưu tiên cho trẻ ăn những thực phẩm có chứa nhiều dinh dưỡng, mềm và dễ nuốt. Bên cạnh đó, cha mẹ cần bổ sung đầy đủ khoáng chất và các loại vitamin thiết yếu theo hướng dẫn của bác sĩ để tăng cường sức đề kháng cho trẻ.

Có thể nói rằng, những năm tháng đầu đời là giai đoạn hệ miễn dịch của trẻ còn non nớt do các cơ quan chưa phát triển toàn diện và dễ gây ra tình trạng bé bị ho và nôn liên tục. Khi trẻ có những biểu hiện này, cha mẹ cần đưa con đi khám sớm để bác sĩ xác định nguyên nhân và đưa ra cách xử trí hiệu quả.

Cha mẹ cần đưa trẻ đi khám nếu con có những triệu chứng bất thường

Nếu có nhu cầu đặt lịch khám sớm cho trẻ tại Chuyên khoa Nhi của Hệ thống Y tế MEDLATEC, các bậc phụ huynh có thể gọi đến tổng đài 1900 56 56 56 để được tư vấn cụ thể hơn.