1. Bệnh Celiac là gì và thông tin tổng quan

Bệnh Celiac hay còn gọi là bệnh không dung nạp Gluten do cơ thể bị dị ứng với các thực phẩm có chứa Gluten có trong lúa mạch, yến mạch và lúa mì. Bệnh Celiac gây ra các phản ứng với Gluten làm cho cơ thể có những phản ứng để từ chối chất này gây ra các rối loạn nghiêm trọng đến hệ tiêu hoá.

Celiac là bệnh dị ứng với các thực phẩm chứa Gluten

2. Ảnh hưởng của bệnh Celiac đối với cơ thể con người

Celiac gây những triệu chứng viêm và bất sản ở ruột non, gây nên tình trạng trì trệ sản sinh các tế bào trong ruột non làm cho thức ăn không thể được hấp thu dẫn đến tình trạng thiếu chất dinh dưỡng ở ruột non. Từ đó, khiến cho cơ thể người bệnh trở nên mệt mỏi, dễ mắc các vấn đề nghiêm trọng cho hệ tiêu hóa.

Nguy cơ gây ung thư hạch và ung thư tiểu mô của ruột non.

Nếu bệnh Celiac không được quan tâm và điều trị đúng mức sẽ dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như viêm loét ruột non và gây hẹp thành ruột non do các vết sẹo gây ra.

Vết loét ruột non do bệnh Celiac gây ra các phản ứng đối với hệ tiêu hoá

3. Các triệu chứng khi cơ thể không dung nạp Gluten

Các triệu chứng của bệnh thường rất rõ ràng và gây khó chịu cũng như bất tiện trong sinh hoạt của bệnh nhân.

• Trẻ con: là những biểu hiện về đường tiêu hoá như nôn mửa, đau bụng, phân có mùi hôi bất thường và đôi khi có dầu mỡ, trẻ phát triển kém, hay quấy khóc, thụ động và có dấu hiệu của trầm cảm,…

• Người lớn: ở người lớn thường không ghi nhận các triệu chứng trên đường tiêu hoá nhưng thường có các biểu hiện như: sức đề kháng yếu, hay mệt mỏi, đau nhức xương khớp, dễ cáu, lo lắng và trầm cảm, ở phụ nữ còn xảy ra tình trạng rối loạn chu kỳ kinh nguyệt.

• Cơ thể teo, tay chân teo, bụng to do không hoạt động nhiều, các vấn đề về răng miệng và hệ tiêu hoá.

• Tiêu chảy: các bệnh nhân rơi vào trường hợp không dung nạp Gluten thường có những cơn tiêu chảy liên tiếp, đau quặn bụng và chướng bụng kèm theo đó là sút cân và mất nước nếu tiêu chảy kéo dài.

• Nổi mụn nước: những vết mụn nước mọc ở trong khoang miệng, đầu gối, mông, dưới mặt, cổ, khi vỡ ra thường để lại vết thâm.

• Loãng xương: người mắc Celiac thường có nguy cơ loãng xương cao hơn người bình thường do xương không hấp thụ được canxi khiến xương mềm yếu và dễ gãy.

• Viêm da herpes (nổi mụn nước trên da) và xuất hiện vết loét niêm mạc miệng.

• Kém hấp thu chất dinh dưỡng và vitamin.

• Không hấp thu các carbohydrate và chất béo, gây sụt cân và chậm phát triển ở trẻ em, mệt mỏi và thiếu năng lượng.

• Thiếu máu do kém hấp thu các chất cần thiết cho quá trình chuyển hóa hồng cầu như sắt, acid folic, vitamin B12.

• Kém hấp thu các chất như canxi và vitamin D cần thiết cho xương gây loãng xương, xương yếu, dễ gãy.

• Kém hấp thu selenium làm thiếu hụt hàm lượng selen cần thiết cho cơ thể.

• Từ chối dung nạp các chất lactose từ các sản phẩm sữa.

Mụn nước Herpes xuất hiện do bệnh Celiac

4. Nguyên nhân gây ra chứng không dung nạp Gluten

• Ăn các thức ăn chứa Gluten khiến cho hệ miễn dịch nhầm tưởng Gluten là chất gây hại, từ đó có những phản ứng không tốt cho hệ tiêu hoá.

• Do yếu tố di truyền, nếu trong những quan hệ cận huyết thống như cha mẹ, ông bà mắc Celiac thì nguy cơ con cháu bị nhiễm rất cao.

• Nhiễm trùng đường ruột.

• Sau sinh hay sau các phẫu thuật đường tiêu hóa.

• Ngoài ra có các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh như: Có thành viên trong gia đình bị bệnh Celiac hoặc bệnh Herpes; triệu chứng Down hoặc hội chứng Turner; bệnh tuyến giáp tự miễn dịch; bệnh tiểu đường tuýp 1; triệu chứng Sjogren; viêm đại tràng.

5. Làm thế nào để phát hiện bệnh

Để làm các xét nghiệm để phát hiện bệnh, bệnh nhân cần phải ngừng ăn các thực phẩm chứa Gluten( nếu có) trước khi làm thí nghiệm để đảm bảo tính chuẩn xác.

• Xét nghiệm huyết thanh: để tìm các kháng thể gây bệnh trong đường tiêu hoá.

• Xét nghiệm di truyền: để xác định kháng nguyên ở gen của người để xác định bệnh Celiac.

Xét nghiệm huyết thanh để phát hiện bệnh Celiac

Khi phát hiện bệnh các bác sĩ sẽ tiến hành nội soi để đánh giá tình trạng tổn thương của đường ruột để có những biện pháp điều trị cụ thể.

6. Phòng và điều trị bệnh như thế nào

Bệnh Celiac tuy không phổ biến nhưng môt khi mắc phải sẽ gây ra những biến chứng nặng nề cho người bệnh, vì thế, cần nắm bắt những biện pháp và cách thức phòng ngừa Celiac dưới đây.

Phòng ngừa

Bên cạnh việc kiêng các loại thức ăn chứa Gluten, người bệnh cũng cần tuân thủ những quy tắc dưới đây để không nhiễm phải những căn bệnh này

• Thường xuyên đến các phòng khám uy tín để thăm khám và làm xét nghiệm để theo dõi quá trình tiến triển của bệnh và nghe theo lời chỉ dẫn của các bác sĩ để nhanh kiểm soát được chứng Celiac.

• Không tự ý mua thuốc tự điều trị ở nhà vì như thế sẽ khiến bệnh diễn biến phức tạp hơn.

• Tái khám thường xuyên và thông báo với bác sĩ về tình trạng bệnh.

• Xây dựng thói quen lành mạnh, tập thể dục thể thao, ngủ đủ 8 tiếng 1 ngày để nâng cao sức đề kháng chống lại bệnh tật.

Luyện tập thể dục thường xuyên và đều đặn để nâng cao sức đề kháng

Điều trị

Điều trị bệnh Celiac thường thông qua cách điều chỉnh thực đơn, loại bỏ Gluten để ngăn các phản ứng tiêu cực của hệ miễn dịch đối với hệ tiêu hoá.

• Cắt giảm Gluten trong khẩu phần ăn của người bệnh.

• Kê khai các loại thuốc để bổ sung dinh dưỡng cho người bệnh và kiểm soát tình trạng dị ứng.

Người bệnh cần kiêng những gì

Bệnh Celiac là loại bệnh gây ra những phản ứng để chống lại Gluten dung nạp vào cơ thể, vì thế, cần phải hạn chế hoặc cắt giảm lượng Gluten dung nạp vào cơ thể

• Tránh các thực phẩm có thành phần là Gluten và thay thế bằng thực phẩm khác.

• Các thực phẩm có chứa Gluten phổ biến như: cá ngừ, bia, các lương thực bệnh không dung nạp Gluten cần trang bị những hiểu biết về thực phẩm chứa Gluten để tránh.

• Các chất phụ gia trong ẩm thực cũng cần phải cẩn trọng.

Bệnh Celiac có thể nói là một loại bệnh không phổ biến nhưng nếu mắc phải sẽ gây ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe. Vì thế, hãy thường xuyên thăm khám và làm xét nghiệm để phát hiện bất thường kịp thời, từ đó áp dụng hướng chữa trị tốt nhất.