1. Giun kim là gì?

Giun kim có tên khoa học là: Enterobius vermicularis, là loại giun ký sinh cư trú chủ yếu ở ruột non, sau đó chúng xuống ruột già của người. Giun trưởng thành có thời gian sống khoảng 1 - 2 tháng. Chúng có kích thước nhỏ, dài khoảng 10mm, màu trắng đục. Con cái to và dài hơn so với con đực, bên trong tử cung có chứa đầy trứng. Trứng giun có hình bầu dục, vẹt ở một đầu trông giống như hình hạt gạo.

Sau khi ra khỏi cơ thể, trứng giun có thể tồn tại ở trong môi trường từ 2 - 3 tuần. Theo thống kê, trẻ nhỏ là đối tượng nhiễm giun chiếm tỷ lệ cao hơn cả người lớn. Nữ nhiễm bệnh nhiều hơn nam và thành thị có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn nông thôn.

Hình ảnh minh họa giun kim

2. Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân gây bệnh chủ yếu là do trứng giun lây nhiễm qua thức ăn, nước uống, các vật dụng trong nhà. Do trẻ nhỏ không rửa tay sạch sẽ sau khi đi vệ sinh và hay có thói quen cho tay lên miệng nên dễ bị nhiễm giun. Một số trường hợp nhiễm bệnh là do nuốt phải trứng giun bay trong không khí.

Những trẻ có thói quen mút tay và không rửa tay sạch sẽ sau khi đi vệ sinh thì rất dễ bị nhiễm giun

Sau khi nuốt, trứng nở trong tá tràng thành ấu trùng giun, rồi di chuyển xuống manh tràng và phát triển thành giun trưởng thành. Chúng bám lỏng lẻo vào niêm mạc manh tràng và các đoạn ruột lân cận. Tại đây, giun đực thực hiện giao phối với con cái. Sau khi giao phối xong, giun đực chết, giun cái ra rìa hậu môn để đẻ. Giun cái sau khi đẻ cũng chết, mỗi lần đẻ được từ 4.000 - 200.000 trứng.

Sau một khoảng thời gian ngắn, có thể vài giờ, nếu môi trường thuận lợi thì ấu trùng giun sẽ hình thành và phát triển tại nếp nhăn của hậu môn. Do ấu trùng giun có thể đi ngược dòng trở lại đường ruột và phát triển thành giun trưởng thành rồi gây bệnh. Vì vậy, những người có giun kim đang đẻ trứng ở hậu môn có nguy cơ bị nhiễm lại. Do ấu trùng giun có thể đi ngược dòng trở lại đường ruột và phát triển thành giun trưởng thành rồi gây bệnh.

3. Dấu hiệu nhận biết nhiễm giun

Đa số các trường hợp bị nhiễm giun kim thường ít biểu hiện triệu chứng ra bên ngoài nên rất khó phát hiện. Tuy nhiên, triệu chứng điển hình và dễ nhận biết nhất của bệnh là ngứa ngáy ở vùng hậu môn. Thông thường, vào ban đêm giun cái sẽ mò ra rìa hậu môn để đẻ trứng. Khi vùng da ở hậu môn bị kích thích sẽ gây ngứa ngáy, khó chịu. Không chỉ vậy, một số người khi đang ngủ còn có cảm giác giun đang bò ra từ hậu môn.

Khi bị mắc bệnh, trẻ thường biếng ăn, ăn không tiêu, hay buồn nôn và đau bụng âm ỉ. Lúc ngủ, trẻ hay bứt rứt khiến giấc ngủ không sâu nên dễ bị tỉnh dậy và khóc đêm. Đồng thời, giun cũng làm cho phân của trẻ bị nát hoặc lỏng, đôi khi có dính máu hoặc chất nhầy. Thông qua việc quan sát phân, bố mẹ cũng có thể nhận biết được bệnh này.

Do triệu chứng điển hình của bệnh là ngứa ngáy ở hậu môn nên rất dễ nhầm lẫn với các bệnh khác như: ngứa quanh hậu môn do nhiễm nấm, viêm trực tràng, nứt trực tràng, bệnh giun lươn,... Dựa vào phương pháp xem phân đại thể có thể phát hiện ra giun trưởng thành hoặc soi đèn pin quanh hậu môn vào ban đêm cũng có thể tìm thấy giun.

4. Tác hại do giun kim gây ra

Đối với trẻ nhỏ, giun làm tổn thương niêm mạc ruột gây rối loạn tiêu hóa khiến trẻ ăn không ngon, ngủ không sâu giấc. Do đó, trẻ thường bị suy dinh dưỡng, rối loạn thần kinh, chậm lớn và hay đái dầm.

Bệnh sẽ nguy hiểm hơn nếu giun chui vào ruột thừa và gây viêm nhiễm. Có trường hợp, giun còn xâm nhập vào đường sinh dục hoặc niệu đạo của phụ nữ dẫn đến tình trạng rối loạn tiểu tiện, rối loạn kinh nguyệt và viêm âm đạo.

Trẻ nhỏ có thể bị viêm ruột thừa rất nguy hiểm khi giun chui vào bên trong ruột thừa

Ngoài ra, giun có thể xâm nhập vào hốc mũi, thực quản, phổi,… và gây viêm. Đồng thời, việc gãi ngứa liên tục khiến vùng da quanh hậu môn bị trầy xước, sưng đỏ thậm chí là bị nhiễm trùng. Vì vậy, khi bị nhiễm giun kim bạn nên thăm khám bác sĩ để có biện pháp điều trị tránh ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

5. Điều trị và phòng ngừa bệnh

Điều trị

Khi bị nhiễm giun kim, cách điều trị thông dụng nhất hiện nay là dùng thuốc tẩy giun.

Thuốc này chống chỉ định dùng cho trẻ nhỏ dưới 2 tuổi, phụ nữ mang thai, phụ nữ đang cho con bú hoặc người bị mẫn cảm với thành phần của thuốc. Đối với người suy gan, suy thận thì nên thận trọng khi sử dụng thuốc.

Đối với trẻ nhỏ, bố mẹ nên đưa bé đến cơ sở y tế làm các xét nghiệm kiểm tra. Sau đó, bác sĩ sẽ căn cứ vào kết quả rồi đưa ra chỉ định nên dùng loại thuốc nào cho thích hợp. Bố mẹ tuyệt đối không được tự ý cho trẻ sử dụng thuốc, vì thuốc có thể sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.

Phòng bệnh

Bệnh có thể lây từ người này sang người khác, nhất là ở trẻ em. Để phòng ngừa và tránh tái nhiễm bệnh này bạn có thể áp dụng một số biện pháp dưới đây:

• Vệ sinh cá nhân sạch sẽ, đặc biệt nên rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Đây là việc cần thiết để không bị nhiễm giun.

• Ăn chín uống sôi, không nên ăn rau sống và các loại thực phẩm còn tái chưa được nấu chín vì có thể bị nhiễm ấu trùng giun.

• Thường xuyên phơi nắng ga giường, chiếu, chăn màn,…

• Tẩy giun định kỳ nhằm hạn chế sự phát triển của giun.

• Không đi chân đất, nên mang dép kể cả khi ở trong nhà.

• Đối với trẻ nhỏ, các mẹ nên dạy trẻ cách rửa tay sạch sẽ. Đồng thời các mẹ cũng nên cắt móng tay và không để bé mút tay, vì giun có thể xâm nhập vào. Đặc biệt, các mẹ không nên cho trẻ mặc quần bị thủng đít, vì giun rất dễ chui vào hậu môn của bé.

• Sau khi các mẹ dùng tay bắt giun ở hậu môn cho trẻ thì nên rửa tay sạch bằng xà phòng và lau khô. Để tránh trường hợp trứng giun lây nhiễm, khăn được dùng để lau khô tay phải được giặt sạch hoặc nhúng vào nước nóng và phơi nắng.

Không ăn các thực phẩm tái chưa được nấu chín để phòng ngừa bệnh

Bệnh giun kim gây tổn hại đến sức khỏe của người bệnh. Đồng thời do có khả năng lây nhiễm rất nhanh, cho nên việc phòng ngừa bệnh là rất quan trọng, nhất là đối với trẻ nhỏ. Bạn có thể tham khảo một số biện pháp phòng ngừa mà bài viết chia sẻ ở trên. Ngoài ra, khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường do giun gây ra, bạn nên tìm gặp bác sĩ để có biện pháp điều trị kịp thời.