1. Tìm hiểu chung về thuốc Dapsone

Dapsone là một loại thuốc kháng khuẩn được xếp vào họ Sulfon. Loại thuốc này thường phối hợp cùng Clofazimin và Rifampicin ứng dụng trong điều trị bệnh phong cùi. Ngoài ra, Dapsone cũng giúp điều trị một số bệnh lý khác như viêm phổi do nấm men, bệnh Toxoplasma. 

Hiện nay, Dapsone có thể được bào chế theo dạng thuốc uống hoặc thuốc dùng ngoài da. Trong đó, dạng thuốc uống viên nén hàm lượng 25mg, 50mg và 100 mg là phổ biến hơn cả. 

Thuốc Dapsone dạng gel

2. Một số trường hợp chỉ định dùng Dapsone 

Thuốc Dapsone có thể được chỉ định cho những trường hợp sau:

• Người bị phong cùi, viêm da dạng Herpes. 
• Người bị viêm phổi do nhiễm nấm men Pneumocystis jiroveci. 
• Bệnh nhân nhiễm HIV đồng thời mắc bệnh Toxoplasma. 
• Bệnh nhân cần điều trị dự phòng sốt rét. 

Dapsone thường dùng trong điều trị phong 

3. Chống chỉ định

Các nhóm đối tượng chống chỉ định của thuốc Dapsone gồm có: 

• Người bị mẫn cảm với hoạt chất Dapsone hoặc Sulphonamide. 
• Bệnh nhân bị thiếu máu nghiêm trọng. 

Dapsone chống chỉ định cho người bị thiếu máu nặng

4. Liều dùng tham khảo

Cả người lớn và trẻ nhỏ đều có thể dùng Dapsone nhưng quá trình dùng thuốc phải tuân theo quy định bác sĩ về liều lượng. 

4.1. Với người trưởng thành 

Ở người trưởng thành, liều lượng dùng thuốc Dapsone được điều chỉnh theo tình trạng bệnh lý thực tế. 

• Điều trị bệnh phong ít vi khuẩn: Liều lượng 100mg/ngày, dùng phối hợp cùng 600mg Rifampicin (mỗi tháng dùng 1 lần). Sau 6 tháng dùng thuốc, bệnh nhân cần khám định kỳ để kiểm tra xem bệnh lý có tái phát hay không. 
• Điều trị bệnh phong nhiều vi khuẩn: Liều lượng 100mg/ngày. 
• Điều trị dự phòng lây nhiễm cho người tiếp xúc thường xuyên với người mắc bệnh phong nhiều vi khuẩn: Liều lượng 50mg/ngày, duy trì dùng thuốc trong 3 năm. Với dạng viêm da Herpes, liều lượng khởi đầu là 50 mg/ngày. Trường hợp cần thiết có thể điều chỉnh tăng lên 300 mg/ngày, nếu triệu chứng vẫn chưa được kiểm soát triệt để. Sau đó, liều lượng cần giảm xuống ngưỡng duy trì thấp nhất khi triệu chứng đã được kiểm soát. 
• Điều trị dự phòng sốt rét do Plasmodium falciparum: Liều lượng 100mg/lần/tuần, dùng kết hợp cùng 12.5mg/lần Pyrimethamin.
• Điều trị viêm phổi do nhiễm nấm Pneumocystis jiroveci: Liều lượng 100mg/ngày, dùng phối hợp cùng 5mg/kg Trimethoprim (3 lần/ngày), duy trì dùng thuốc trong 21 ngày. Đối với trường hợp cần dự phòng viêm phổi, liều lượng áp dụng là 100mg/ngày, có thể uống 1 lần hoặc chia thành 2 lần. 
• Điều trị dự phòng nhiễm Toxoplasma ở bệnh nhân HIV: Liều lượng 50mg/ngày, dùng kết hợp cùng 50mg Pyrimethamin và 25mg Leucovorin (mỗi loại dùng 1 lần/tuần). 

4.2. Với trẻ nhỏ 

Ở trẻ nhỏ, liều lượng Dapsone cần cân nhắc dựa trên tình hình bệnh lý và độ tuổi của từng trẻ. Cụ thể như: 

- Điều trị bệnh phong ít vi khuẩn: 

• Đối với trẻ dưới 10 tuổi: Liều lượng 25mg/ngày, dùng kết hợp cùng 300mg Rifampicin (uống 1 lần/tháng), duy trì dùng thuốc trong 6 tháng.
• Đối với trẻ từ 10 đến 14 tuổi: Liều lượng 50mg/ngày, dùng kết hợp cùng 300mg Rifampicin (uống 1 lần/tháng), duy trì dùng thuốc trong 6 tháng.

- Điều trị bệnh phong nhiều vi khuẩn: 

• Đối với trẻ dưới 10 tuổi: Liều lượng 25mg/ngày. 
• Đối với trẻ từ 10 đến 14 tuổi: Liều lượng 50mg/ngày. 

-Điều trị dự phòng lây nhiễm cho trẻ thường xuyên tiếp xúc với bệnh nhân mắc phong nhiều vi khuẩn: 

• Trẻ dưới 6 tháng tuổi: Liều lượng 6mg/tuần, chia thành 3 lần uống mỗi tuần, duy trì dùng thuốc trong 3 năm. 
• Trẻ từ 6 đến 23 tháng tuổi: Liều lượng 12mg/tuần, chia thành 3 lần uống mỗi tuần, duy trì dùng thuốc trong 3 năm. 
• Trẻ từ 2 đến 5 tuổi: Liều lượng 25mg/tuần, chia thành 3 lần uống mỗi tuần, duy trì dùng thuốc trong 3 năm. 
• Trẻ từ 6 đến 12 tuổi: Liều lượng 25mg/tuần, chia thành 3 lần uống mỗi tuần, duy trì dùng thuốc trong 3 năm.
• Trẻ trên 12 tuổi: Liều lượng 50mg/tuần, chia thành 3 lần uống mỗi tuần, duy trì dùng thuốc trong 3 năm.

- Điều trị dự phòng sốt rét do P. falciparum: Liều lượng 2 mg/kg/tuần, dùng kết hợp cùng 0.25mg/kg, có thể duy trì dùng thuốc trong 6 tuần đến khi đã đi khỏi vùng dịch.

- Điều trị viêm phổi do nấm men Pneumocystis jiroveci: 

• Đối với điều trị dự phòng cho trẻ trên 1 tháng: Liều lượng 1mg/kg, tối đa không quá 100mg/ngày. 
• Đối với điều trị dự phòng tiên phát nhiễm trẻ bị nhiễm HIV: Liều lượng 2mg/kg, tối đa không quá 25 mg/ngày, dùng phối hợp cùng 1mg/kg/ngày Pyrimethamin và 5mg Leucovorin (sau 3 ngày uống một lần). 

5. Dapsone có gây tác dụng phụ gì không? 

Dapsone thường gây các tác dụng phụ như thiếu máu tán huyết, tăng methemoglobin huyết, nổi phát ban. Ít gặp hơn là những triệu chứng như đau đầu, buồn nôn, ăn không ngon miệng. 

Trong một số trường hợp, Dapsone có thể gây ra các tác dụng hiếm gặp khác, cụ thể: 

• Mất bạch cầu hạt. 
• Rối loạn khả năng tạo máu. 
• Tổn thương gan. 
• Hoại tử da. 
• Da bong tróc vảy. 
• Tâm trạng thay đổi bất thường. 

Trong quá trình dùng thuốc, người bệnh có thể bị phát ban

6. Tương tác của thuốc

Nếu dùng cùng Probenecid, quá trình bài tiết Dapsone thường chậm lại, kéo theo đó là tình trạng tăng nồng độ Dapsone. Ngoài ra, thuốc còn tương tác với Rifampicin, Trimethoprim, Saquinavir. 

Dapsone có thể làm giảm tác dụng của vắc xin thương hàn. Vì vậy, nếu vừa tiêm vắc xin, bạn chỉ nên dùng thuốc sau ít nhất 3 ngày. 

Nhiều loại thuốc có khả năng tương tác với Dapsone

7. Lưu ý khi dùng

Trước khi sử dụng thuốc Dapsone, bệnh nhân cần nắm rõ những vấn đề sau: 

• Thông báo cho bác sĩ tình hình dùng thuốc, bao gồm các loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng đang dùng (nếu có). 
• Kiên trì dùng thuốc theo chỉ định, đặc biệt là khi điều trị hoặc dự phòng bệnh phong. 
• Không tự ý tăng liều hoặc giảm liều khi chưa có sự hướng dẫn của bác sĩ. 
• Bệnh nhân cần kiểm tra chức năng gan trước và trong quá trình dùng thuốc.
• Luôn chú ý theo dõi những thay đổi trên cơ thể để kịp thời thông báo cho bác sĩ. 
• Không tự ý kết hợp Dapsone với bất kỳ loại thuốc nào khác nếu không được bác sĩ hướng dẫn. 

Lưu ý: 

• Hướng dẫn về liều lượng và cách dùng thuốc Dapsone tổng hợp trong bài viết này không thay thế tư vấn của chuyên gia y tế. 
• Mọi người tuyệt đối không nên dùng thuốc khi chưa thăm khám sức khỏe cụ thể, tham khảo tư vấn của bác sĩ. 

Hi vọng thông qua chia sẻ trong bài viết này, bạn đã hiểu hơn về công dụng của thuốc Dapsone. Nếu có nhu cầu kiểm tra sức khỏe, Quý khách vui lòng liên hệ theo số 1900 56 56 56 của Hệ thống Y tế MEDLATEC để được hỗ trợ.