1. Nguyên nhân và triệu chứng của sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm do virus Dengue gây ra, vật trung gian là muỗi vằn cái thường sống ở nơi ẩm thấp, nước đọng quanh nhà. Trước khi tìm hiểu giai đoạn nguy hiểm nhất của sốt xuất huyết, cùng tìm hiểu khái quát về căn bệnh này.

Nguyên nhân gây ra sốt xuất huyết

Nguyên nhân chính là do muỗi vằn đốt và truyền virus Dengue cho con người. Muỗi sẽ hút máu của bệnh nhân đang bị sốt xuất huyết rồi ủ bệnh khoảng 10 - 12 ngày. Trong khoảng thời gian còn lại muỗi còn sống, chúng có nguy cơ truyền bệnh cho người. Khi đã bị đốt, khoảng 4 - 13 ngày sau sẽ phát bệnh.

Có bốn loại virus Dengue lần lượt là DEN-1, 2, 3, 4. Khi bị sốt xuất huyết và đã hồi phục, cơ thể sẽ có miễn dịch kháng lại virus gây bệnh. Tuy nhiên, kháng thể này không bền vững, nó chỉ tồn tại một thời gian không dài và bạn vẫn có thể bị sốt xuất huyết Dengue nếu lại bị muỗi truyền bệnh. Do đó, điều quan trọng nhất là bạn cần xác định những dấu hiệu của sốt xuất huyết và điều trị kịp thời.

Sốt xuất huyết do virus Dengue kí sinh trong muỗi vằn gây ra

Những triệu chứng của sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết có 2 thể bệnh là thể nhẹ và thể nặng với những triệu chứng đặc trưng như sau:

• Thể nhẹ: Sốt đột ngột 39 - 40 độ C trong vòng 2 - 7 ngày và rất khó để hạ sốt. Vùng trán và vùng sau nhãn cầu đau dữ dội. Mỗi số người còn phát ban hoặc nổi mẩn ngứa. Các triệu chứng trên diễn biến giảm dần và tự khỏi sau khoảng 7 - 10 ngày mà không có biến chứng nào khác. Đây là triệu chứng điển hình, có thể có những trường hợp không xuất hiện triệu chứng hoặc triệu chứng nhẹ hơn.

• Thể nặng: Có những dấu hiệu như thể bệnh nhẹ. Bên cạnh đó còn đi kèm với các biến chứng khác như: chảy máu cam, chảy máu chân răng, xuất huyết ngoài da, ói ra máu, xuất huyết nội tạng dẫn đến phân đen, vết tiêm bị bầm tím. Ngoài ra còn đau bụng, buồn nôn, tụt huyết áp, người mệt mỏi, vật vã, chân tay lạnh.

Khi bệnh nhân đã rơi vào thể nặng, nếu không được cấp cứu kịp có thể dẫn đến tử vong. Nhất là đối với trẻ em, tỷ lệ tử vong có thể lên tới 30 -40%.

2. Giai đoạn nguy hiểm nhất của sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết thường trải qua ba giai đoạn, trong đó giai đoạn thứ 2 là giai đoạn nguy hiểm nhất. Quá trình tiến triển của bệnh qua từng giai đoạn như sau.

Giai đoạn ủ bệnh và phát sốt

Giai đoạn này thường xảy ra trong 3 ngày đầu tiên kể từ khi phát bệnh với những dấu hiệu đặc trưng như:

• Đột ngột sốt cao từ 39 đến 40 độ C.

• Cơ thể mệt mỏi, đau nhức hốc mắt, mỏi người, đau nhức xương khớp, đau đầu. Một số người còn bị viêm họng hoặc viêm đường hô hấp.

• Cảm giác chán ăn, buồn nôn.

• Có thể xuất hiện những ban đỏ giống sốt phát ban nhưng không phải xuất huyết.

Giai đoạn ủ bệnh thường xảy ra vào 3 ngày đầu tiên của bệnh

​Giai đoạn xuất huyết - giai đoạn nguy hiểm nhất của sốt xuất huyết

• Sau giai đoạn ủ bệnh, từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 là giai đoạn nguy hiểm nhất của bệnh. Cơ thể có thể giảm sốt tuy nhiên một số người vẫn còn sốt vào giai đoạn này. Lúc này, các dấu hiệu xuất huyết dần xuất hiện từ nhẹ đến nặng với những biểu hiện rất đa dạng do tiểu cầu giảm. Đây cũng là giai đoạn có rất nhiều biến chứng xảy ra:

• Biến chứng nhẹ nhất là xuất huyết dưới da kèm theo cảm giác ngứa da.

• Chảy máu cam, chảy máu chân răng. Với phụ nữ có thể chảy máu dù không phải kinh nguyệt hay rong kinh.

• Đường tiêu hóa bị xuất huyết. Lúc này sẽ có những dấu hiệu để nhận biết như phân đen, đi ngoài lẫn máu, nôn ra máu tươi hoặc máu đông.

• Nặng hơn là xuất huyết não, xuất huyết ổ bụng. Những xuất huyết này có thể ảnh hưởng tới tính mạng.

• Một số bệnh nhân còn bị tràn dịch màng phổi, màng bụng

• Ngoài ra, vào giai đoạn này có thể bị hạ huyết áp do máu bị cô đặc nên không bù đủ dịch.

• Nặng hơn có thể suy tạng như viêm não, viêm gan nặng, viêm cơ tim.

• Người nhà cần theo dõi bệnh nhân sát sao. Nếu thấy xuất hiện những dấu hiệu như nôn nhiều, bụng đau không rõ nguyên nhân, đau đầu, đi tiểu ít, vật vã, li bì hoặc có dấu hiệu xuất huyết thì cần đưa ngay bệnh nhân tới bệnh viện để được cấp cứu kịp thời.

Giai đoạn nguy hiểm nhất của sốt xuất huyết bệnh nhân có thể bị xuất huyết não

Giai đoạn phục hồi

Khi bệnh nhân đã ngừng sốt trên 48 giờ, cơ thể đã đỡ mệt và khỏe lên, bắt đầu thèm ăn trở lại, đi tiểu nhiều hơn và tiểu cầu trong máu tăng thì bệnh nhân đã bước vào giai đoạn hồi phục.

Cơ thể đã ngưng sốt trên 48 giờ tức bệnh đã bước vào giai đoạn hồi phục

3. Chăm sóc bệnh nhân sốt xuất huyết

Khi bệnh nhân đã rơi vào giai đoạn nguy hiểm nhất của sốt xuất huyết, sự chăm sóc và theo dõi của người nhà là vô cùng quan trọng. Để hạn chế những tình trạng xấu nhất, khi chăm sóc người bệnh cần lưu ý những vấn đề sau.

Điều trị triệu chứng của bệnh

• Hạ sốt: Khi người bệnh sốt dưới 38.5 độ C thì chỉ cần chườm khăn ấm vào trán, nách, bẹn, mặc quần áo thoáng mát. Nếu sốt trên 38.5 độ C thì cần kết hợp với Paracetamol, tuyệt đối không dùng ibuprofen hoặc aspirin vì chúng có thể gây xuất huyết.

• Bù nước và điện giải: Cho bệnh nhân dùng oresol hoặc hydrit để bù điện giải đồng thời uống nhiều nước. Nếu bệnh nhân nôn nhiều, mất nước, không uống được nước thì nên truyền NaCl 0.9% để bù.

Chăm sóc người bị sốt xuất huyết

• Hạn chế để người bệnh đi lại, chỉ nên nằm nghỉ tại giường.

• Uống nhiều nước lọc, nước hoa quả, oresol, ăn thức ăn dễ tiêu hóa, nhất là thức ăn lỏng.

• Không ăn những thực phẩm có màu nâu đỏ, nâu đen để tránh bị nhầm lẫn với những dấu hiệu của xuất huyết đường tiêu hóa.

• Khi điều trị ngoại trú, người bệnh cần được theo dõi kỹ để kịp thời phát hiện những dấu hiệu bệnh trở nặng hoặc tình trạng bệnh không được cải thiện. Lúc này cần đưa ngay bệnh nhân tới cơ sở y tế.

Như vậy, giai đoạn nguy hiểm nhất của sốt xuất huyết là vào ngày thứ 3 - 7 của bệnh và lúc này có thể nguy hiểm tới tính mạng. Do đó, nhận biết sớm dấu hiệu của sốt xuất huyết và điều trị kịp thời là cách tốt nhất để hạn chế bệnh trở nặng. Nếu còn có thắc mắc về bệnh sốt xuất huyết cũng như những căn bệnh truyền nhiễm khác, bạn có thể liên hệ với tổng đài của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC 1900 56 56 56 để được giải đáp và tư vấn miễn phí.