1. Đờm màu nâu là do nguyên nhân nào?

1.1. Về hiện tượng ho có đờm màu nâu

Đờm màu nâu thường xuất hiện kèm các hiện tượng:

- Ho kéo dài.

- Có thể khó thở hoặc thở gấp, sốt.

- Tức hoặc đau ngực.

- Ngạt mũi, đau đầu.

- Mệt mỏi, suy nhược và mất sức sống.

- Sụt cân không rõ nguyên nhân.

Đờm màu nâu thường đi kèm với những cơn ho kéo dài

1.2. Nguyên nhân gây ho có đờm màu nâu

Đờm màu nâu có thể xuất hiện do nhiều nguyên nhân như:

- Nhiễm trùng đường hô hấp

Khi vi khuẩn hoặc virus xâm nhập vào hệ hô hấp, cơ thể sẽ tạo ra phản ứng viêm để chống lại tác nhân gây bệnh. Quá trình viêm này gây nên đờm. Đờm màu nâu thường là kết quả từ sự pha trộn của bạch cầu, mảnh vụn tế bào và máu vỡ ra từ niêm mạc.

Các bệnh như viêm phế quản, viêm phổi, cảm lạnh thường đi kèm với hiện tượng này. 

- Hút thuốc lá

Khói thuốc chứa nhiều chất độc hại và hóa chất gây kích thích đường hô hấp. Các hạt bụi nhỏ từ khói thuốc khi tích tụ trong phổi sẽ làm tổn thương mô và tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển. Đây chính là lý do người hay hút thuốc thường xuyên bị ho kèm theo đờm màu nâu.

- Khói bụi và ô nhiễm không khí

Hít phải không khí ô nhiễm, bụi mịn, khói công nghiệp cũng góp phần làm đờm có màu nâu. Triệu chứng này thường gặp ở người làm việc trong các môi trường độc hại như sản xuất xi măng, gạch, bụi than...

- Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), viêm phổi

Đây là những bệnh lý gây tổn thương phổi, khiến phổi giảm khả năng đào thải chất độc. Vì thế, người bệnh thường ho có đờm dày, đờm màu nâu là kết quả từ sự tích tụ chất bẩn, vi khuẩn và tế bào chết.

- Ung thư phổi

Một số bệnh nhân ung thư phổi cũng có thể ho ra đờm màu nâu kèm máu. Đây thường là kết quả của tình trạng chảy máu do mô phổi bị tổn thương.

2. Phương hướng xử trí khi bị ho có đờm màu nâu

2.1. Chăm sóc tại nhà

Với trường hợp đờm màu nâu mức độ nhẹ, không gây nên triệu chứng bất thường, người bệnh không có dấu hiệu mệt mỏi kéo dài, một số biện pháp sau có thể cải thiện tình trạng này:

- Uống nhiều nước ấm

Uống nước ấm giúp làm loãng đờm, giảm bớt độ nhớt của đờm, nhờ vậy mà đờm dễ dàng bị tống ra ngoài khi ho.

- Súc họng bằng nước muối sinh lý 0.9%

Nước muối có khả năng sát khuẩn và giảm viêm, giúp hệ thống hô hấp nhanh chóng phục hồi. Người bệnh nên dùng nước muối sinh lý để súc họng 3 - 4 lần/ngày. Việc làm này cũng là cách đơn giản để làm sạch miệng và loại bỏ các loại chất gây kích ứng trong cổ họng.

- Dùng nguyên liệu tự nhiên

Người bệnh có thể dùng mật ong pha nước ấm hoặc trà gừng, trà bạc hà uống để giảm ho và làm loãng đờm.

Uống trà gừng ấm giúp dịu cổ họng và làm loãng đờm

2.2. Can thiệp y khoa

2.2.1. Trường hợp cần thăm khám

Người bị ho có đờm màu nâu nên thăm khám bác sĩ chuyên khoa, nếu:

- Ho kéo dài trên 2 tuần.

- Khó thở nghiêm trọng.

- Đờm có máu.

- Sốt cao kéo dài không giảm.

- Mệt mỏi nhiều ngày.

- Sút cân không rõ nguyên nhân.

2.2.2. Phương pháp chẩn đoán 

Để xác định nguyên nhân gây ra đờm màu nâu, bác sĩ thường tiến hành các hình thức thăm khám, kiểm tra như sau:

- Khám lâm sàng

Bác sĩ sẽ đặt ra các câu hỏi để thu thập thông tin về triệu chứng người bệnh đang gặp phải như: tần suất ho, màu sắc đờm, lượng đờm, đau ngực, khó thở, sốt,... Người bệnh cũng sẽ được hỏi thông tin về tiền sử bệnh lý, thói quen hút thuốc, tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, khói bụi,... 

- Kiểm tra cận lâm sàng

Sau quá trình khám lâm sàng bác sĩ sẽ có đánh giá ban đầu về tình trạng sức khỏe của bệnh nhân và chỉ định xét nghiệm phù hợp để đưa ra chẩn đoán xác định nguyên nhân gây đờm màu nâu:

+ Xét nghiệm máu: Đánh giá mức độ viêm nhiễm.

+ Chụp X-quang phổi: Phát hiện dấu hiệu viêm nhiễm, tổn thương hoặc có máu trong phổi.

+ Chụp CT-Scanner: Nhận biết cụ thể vị trí và mức độ tổn thương phổi.

+ Nội soi phế quản: Lấy tế bào và dịch phổi để sinh thiết mẫu mô, chẩn đoán xác định cho những trường hợp nghi ngờ tổn thương ác tính.

+ Cấy vi khuẩn: Người bệnh được lấy mẫu dịch đờm để nuôi cấy, xác định sự hiện diện của vi khuẩn, nấm hoặc tế bào bất thường là nguyên nhân gây đờm màu nâu.

Bệnh nhân khám bác sĩ chuyên khoa của MEDLATEC khi bị ho có đờm màu nâu kéo dài

2.2.3. Thực hiện phác đồ điều trị

Sau khi đã có kết quả chẩn đoán, bác sĩ sẽ xác định được nguyên nhân khiến người bệnh bị ho ra đờm màu nâu. Dựa trên chẩn đoán này, bác sĩ sẽ đề xuất phác đồ điều trị phù hợp với tình trạng của mỗi bệnh nhân, như:

- Điều trị bằng thuốc

Một số loại thuốc sau sẽ được cân nhắc chỉ định sao cho phù hợp với tình trạng của bệnh nhân:+ Thuốc ho giúp làm dịu triệu chứng ngứa, rát ở đường hô hấp.

+ Thuốc kháng viêm giúp kiểm soát các dấu hiệu viêm.

+ Thuốc kháng sinh đối với trường hợp đã xác định nguyên nhân nhiễm trùng đường hô hấp do vi khuẩn.

+ Thuốc giãn phế quản giúp làm thông thoáng đường thở và cải thiện khả năng hô hấp cho người bệnh.

- Liệu pháp oxy

Đối với những trường hợp khó thở nghiêm trọng, bác sĩ sẽ cân nhắc liệu pháp oxy để hỗ trợ hô hấp cho người bệnh.

- Điều trị bệnh lý mạn tính

Các trường hợp ho có đờm màu nâu do bệnh hen suyễn, bệnh thuyên tắc phổi mạn tính,... bác sĩ sẽ có phác đồ điều trị riêng.

Từ những thông tin trên đây, có thể thấy rằng, ho kèm đờm màu nâu thường là kết quả của các bệnh lý đường hô hấp. Chỉ khi xác định được nguyên nhân của tình trạng này thì bác sĩ mới đưa ra được phương pháp điều trị tối ưu nhất cho người bệnh.

Nếu đang bị ho có đờm màu nâu kèm triệu chứng bất thường, quý khách hàng có thể liên hệ đặt lịch khám cùng bác sĩ chuyên khoa của Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Hotline 1900 56 56 56 để được chẩn đoán đúng và có biện pháp điều trị tích cực trong trường hợp cần thiết.