1. Khạc ra đờm đen là gì? 

Khạc ra đờm đen, đờm có máu có thể là biểu hiện của một số bệnh lý nghiêm trọng. Bởi đờm đen ở đây chủ yếu là máu đông xuất phát từ phổi, hệ tiêu hóa hoặc nhiều hệ cơ quan khác. Trong đó, nếu bắt nguồn từ phổi, máu tươi luôn nổi bọt. Trường hợp máu bắt nguồn từ đường tiêu hóa, màu máu sẽ sẫm hơn, lẫn thức ăn. Trong nhiều trường hợp, máu đông đọng lại trong đờm, khó nhận biết. 

Khạc ra đờm đen, đờm lẫn máu là triệu chứng không thể xem thường 

Dựa theo sự nghiêm trọng, tình trạng đông máu trong đờm có thể phân chia theo một số mức độ sau: 

• Mức độ nhẹ: Người bệnh khạc thành từng bãi đờm kèm theo máu. Lượng máu chưa đến 50ml, hầu như chưa ảnh hưởng đến huyết áp. 
• Mức độ vừa: Lượng máu trong đờm đã vượt 50ml, nhưng chưa đến 200ml, huyết áp và mạch máu chưa bị ảnh hưởng nhiều. 
• Mức độ nặng: Máu tống ra theo đờm vượt 200ml. Lúc này, người bệnh dễ bị suy tim, suy hô hấp, tổn thương phổi nghiêm trọng. 
• Mức độ nguy hiểm: Máu kèm theo đờm rất lớn (trên 500ml/24h), máu lấp đầy phổi, tính mạng người bệnh có nguy cơ bị đe dọa. 

Nói chung, so với ho khạc ra đờm vàng hay đờm xanh, ho khạc ra đờm đen, đờm có máu thường là dấu hiệu biểu hiện bệnh lý nguy hiểm, có tính chất cấp tính không thể xem thường. Do vậy, mọi người cẩn thận theo dõi sự thay đổi của cơ thể, đi kiểm tra sức khỏe kịp thời. 

2. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng ho khạc ra đờm đen hoặc có máu

2.1. Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)

Người bị tắc nghẽn phổi mạn tính COPD có thể ho ra đờm đen, lẫn máu. Bởi đường thở bị thu hẹp nên người bệnh hay cảm thấy khó thở gây khó khăn khi thực hiện một số hoạt động, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. 

Tắc nghẽn phổi mạn tính COPD cũng gây triệu chứng ho, khạc đờm 

Triệu chứng đặc trưng ở những bệnh nhân bị tắc nghẽn phổi mạn tính COPD phải kể đến là: 

• Ho dai dẳng. 
• Ho ra đờm trắng, đờm vàng, đờm xanh, thậm chí đờm lẫn máu. 
• Thường xuyên bị cảm cúm, lạnh do đường hô hấp đã bị nhiễm trùng. 
• Cảm thấy khó thở, thở gắng sức hoặc thở gấp. 
• Đau tức ngực. 
• Cơ thể hay trong trạng thái mệt mỏi. 
• Bị sốt cao kèm theo cảm giác lạnh người. 

2.2. Xuất huyết phế nang

Xuất huyết phế nang cũng là một trong những nguyên nhân gây ra triệu chứng ho khạc đờm đen. Theo đó, các tổn thương từ thành mạch sẽ chảy vào lòng phế nang gây ho có máu hoặc dịch, người bệnh thường kèm theo khó thở, sốt hoặc nặng hơn có thể gây suy hô hấp nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong.

Nếu không được điều trị kịp thời, tính mạng của người bị xuất huyết phế nang có nguy cơ bị đe dọa

2.3. Mạch phổi bị tắc

Mạch phổi bị tắc hay tắc mạch phổi ảnh hưởng đến hoạt động lưu thông máu. Khi đó, trong phổi sẽ hình thành khối máu đông. Chúng có thể xâm nhập vào mạch máu gây tắc nghẽn. Tình trạng tắc nghẽn khiến đầy vùng phổi làm cho áp suất bị lội ngược lại tim phải. Đây là nguyên nhân khiến tim bị phình to, cản trở quá trình co bóp. Kéo theo đó, huyết áp bắt đầu giảm do tim phải không được cung cấp đủ lượng máu cần thiết. 

Triệu chứng để nhận thấy ở người bị tắc mạch phổi là khó thở, chóng mặt, đau ngực (nhất là khi phải hít thở sâu). Đôi khi người bệnh còn bị ho ra máu lẫn dịch nhầy. Nếu không được can thiệp điều trị sớm, người bệnh có nguy cơ bị đe dọa đến tính mạng. 

2.4. Lao phổi

Tuy không còn quá xa lạ nhưng tình hình bệnh Lao tại Việt Nam còn rất nặng nề với con số tử vong trung bình hàng năm khoảng 13.000 người (theo số liệu của Tổ chức Y tế Thế giới). Bệnh được chia làm giai đoạn ủ bệnh và giai đoạn tiến triển. Thời kỳ ủ bệnh thường không biểu hiện triệu chứng cụ thể. Đôi khi người bệnh có ho, khạc đờm nên thường bị bỏ sót. Vào giai đoạn tiến triển các triệu chứng xuất hiện rầm rộ, bao gồm:

• Ho kéo dài là dấu hiệu phổ biến nhất, ho có đờm vàng xanh hoặc trắng, đôi khi có lẫn máu tươi hoặc máu đông màu nâu đen.
• Tức nặng ngực và khó thở.
• Sốt gai rét về chiều.
• Đổ mồ hôi vào ban đêm.
• Cơ thể luôn mệt mỏi không còn sức lực.

Chương trình phòng chống Lao tại Việt Nam trong nhiều năm qua đã có nhiều thành tựu đáng kể, trong 6 tháng đầu năm 2023 tỷ lệ điều trị thành công trên toàn quốc đạt trên 90% (theo Hội nghị Tổng kết Chương trình Chống lao Quốc gia (CTCLQG) năm 2023). Do đó khi có dấu hiệu nghi ngờ mắc Lao phổi như trên người bệnh cần đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.

2.5. Ung thư phổi 

Ung thư phổi là bệnh lý nghiêm trọng, khó phát hiện trong giai đoạn đầu bởi triệu chứng gần giống với các bệnh lý về đường hô hấp khác. Cụ thể, người bệnh có thể biểu hiện một vài dấu hiệu như: 

• Bệnh nhân có tiền sử hút thuốc nhiều năm, tuổi trên 40.
• Ho dai dẳng, diễn biến ngày càng nghiêm trọng. 
• Ho khạc ra đờm lẫn máu.
• Cảm thấy khó thở, khò khè hoặc thở rít do bị khối u chèn ép (triệu chứng thường xuất hiện trong giai đoạn muộn). 
• Cảm thấy đau tức ngực do khối u đã bắt đầu xâm lấn sâu. 
• Nấc, khàn tiếng. 
• Khó nuốt,…

3. Cần làm gì khi nhận thấy triệu chứng ho khạc ra đờm đen hoặc đờm có lẫn máu? 

Khạc ra đờm đen hay máu đông cho thấy cơ thể đã bị chảy máu ở một số bộ phận. Chính vì vậy, bạn không được chủ quan. Khi nhận thấy triệu chứng này, bạn cần nhanh chóng đi khám sức khỏe để được xác định nguyên nhân, điều trị can thiệp sớm nhất có thể. 

Bạn cần nhanh chóng đi kiểm tra sức khỏe nếu nhận thấy triệu chứng ho khạc ra đờm đen

Dựa vào triệu chứng lâm sàng kết hợp xét nghiệm cận lâm sàng cần thiết, bác sĩ có thể tìm ra nguyên nhân, tư vấn phác đồ điều trị thích hợp. 

Như vậy sau một vài chia sẻ trong bài viết trên, bạn chắc hẳn đã hiểu rõ hơn về những bệnh lý có thể gây triệu chứng ho khạc ra đờm đen hoặc có lẫn máu. Để hạn chế tối đa biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe, bạn cần đi kiểm tra khi nhận thấy cơ thể biểu hiện triệu chứng này. Một trong những địa chỉ y tế chuyên khoa uy tín, bạn có thể tin tưởng lựa chọn là chuyên khoa Hô hấp thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC. Nếu cần đặt lịch khám cụ thể, Quý khách vui lòng gọi đến số 1900 56 56 56 của MEDLATEC để được hỗ trợ.