1. Hội chứng đông đặc phổi là gì? 

Đông đặc phổi là tình trạng không khí trong phế nang bị thay thế bởi dịch viêm, mủ, máu hoặc tế bào bất thường, làm giảm khả năng trao đổi khí của phổi. Hậu quả, người bệnh có thể gặp khó khăn trong hô hấp và kèm theo các biểu hiện như ho kéo dài, đau tức ngực, khó thở. 

Về cơ chế bệnh sinh, tình trạng đông đặc xảy ra khi các phế nang (nơi diễn ra quá trình trao đổi khí) bị mất cấu trúc bình thường, do bị lấp đầy bởi dịch viêm, mủ, tế bào hoại tử hoặc máu. Điều này khiến không khí không thể đi vào các phế nang, làm cản trở quá trình trao đổi O2, CO2 giữa phổi và máu. Nếu không được xử lý kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến thiếu oxy máu, gây hàng loạt rối loạn trong cơ thể như mệt mỏi, tím môi, tím đầu chi, rối loạn ý thức,…

Ở những người hợp nặng, đặc biệt là người cao tuổi, người có bệnh lý nền như tim mạch, tiểu đường, COPD,… đông đặc phổi có thể tiến triển nhanh và đe doạ tính mạng nếu không được can thiệp đúng cách.

Đông đặc phổi là tình trạng nhu mô phổi bị xơ hoá, khiến phổi mất khả năng trao đổi khí

2. Nguyên nhân gây hội chứng phổi đông đặc 

Đông đặc phổi khởi phát do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm: 

• Viêm phổi cấp tính: Đây là nguyên nhân điển hình gây hội chứng đông đặc. Vi khuẩn, virus hoặc nấm xâm nhập vào nhu mô phổi gây viêm, làm dịch viêm tích tụ trong phế nang. Tình trạng này khiến dịch viêm tích tụ các phế nang mất khả năng chứa không khí và dẫn đến đông đặc. 
• Áp xe phổi: Là tình trạng tổn thương nhu mô phổi do nhiễm trùng, hình thành các ổ mủ trong phổi. Khi các ổ mủ vỡ hoặc lan rộng, dịch và tế bào hoại tử có thể lấp đầy phế nang, gây đông đặc khu trú hoặc lan tỏa. 
• Lao phổi: Vi khuẩn lao gây tổn thương phổi mạn tính, làm hình thành các ổ viêm, hoại tử bã đậu. Tại các vùng này, cấu trúc phế nang bị phá hủy, gây đông đặc mô phổi.
• Xẹp phổi do tắc nghẽn: Khi phế quản bị chèn ép hoặc tắc nghẽn (do u, dị vật, hoặc viêm dày thành phế quản), không khí không thể đi vào các phế nang tương ứng, khiến vùng phổi đó bị xẹp và đông đặc theo thời gian. 
• Nhồi máu phổi: Tình trạng tắc nghẽn động mạch phổi thường do cục máu đông, làm cản trở dòng máu đến nhu mô phổi, dẫn đến hoại tử và đông đặc mô phổi vùng bị thiếu máu nuôi dưỡng. 

Viêm phổi cấp tính là nguyên nhân điển hình gây hội chứng đông đặc phổi

3. Triệu chứng nhận biết phổi đông đặc 

Người bệnh mắc hội chứng phổi đông đặc có thể gặp những triệu chứng như: 

• Cơn ho kéo dài, thường là ho khan hoặc ho đờm đặc, đôi khi có máu.
• Khó thở, thở gấp, thở nông. Có thể kèm xanh tím môi, đầu chi do giảm O2 máu. 
• Đau tức ngực âm ỉ, liên tục. 
• Sốt, có thể sốt cao kèm ớn lạnh. 
• Mệt mỏi, chán ăn, sụt cân. 
• Khi nghe phổi, bác sĩ có thể có thể phát hiện tiếng thổi ống, tiếng ran ẩm. 

Các triệu chứng kể trên thường dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý hô hấp thông thường, nên cần thăm khám chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời. 

Nếu bạn gặp một trong những dấu hiệu kể trên, cần đến thăm khám bác sĩ ngay để được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời

4. Hội chứng đông đặc phổi có nguy hiểm không? 

Câu trả lời là có. Đông đặc phổi là dấu hiệu cảnh báo những tổn thương nghiêm trọng ở phổi. Nếu không được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời, người bệnh có thể phải đối mặt với các biến chứng nguy hiểm như: 

• Suy hô hấp cấp tính do giảm trao đổi khí. 
• Nhiễm trùng lan rộng dẫn đến nhiễm trùng huyết. 
• Nguy cơ tử vong cao, đặc biệt là ở bệnh nhân lớn tuổi hoặc người có sức đề kháng yếu, mắc các bệnh lý nền như tim mạch, COPD, tiểu đường…

5. Phương pháp điều trị hội chứng đông đặc phổi

Tuỳ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp, bao gồm: 

Dùng thuốc điều trị nguyên nhân

Một số loại thuốc được sử dụng như: 

• Kháng sinh: Sử dụng cho các trường hợp đông đặc phổi do viêm phổi do vi khuẩn lựa chọn thuốc dựa trên kết quả cấy và kháng sinh đồ khi có. 
• Thuốc kháng virus hoặc kháng nấm: Dùng khi tác nhân gây bệnh là virus hoặc nấm. 
• Điều trị lao: Sử dụng cho các trường hợp nguyên nhân do lao phổi tuân thủ đủ thời gian và liều lượng theo hướng dẫn quốc gia. 

Liệu pháp hỗ trợ

Bên cạnh việc sử dụng thuốc điều trị, người bệnh mắc hội chứng phổi đông đặc thường cần được kết hợp với các liệu pháp hỗ trợ, nhằm cải thiện chức năng hô hấp, nâng cao thể trạng và đẩy nhanh quá trình hồi phục. Cụ thể: 

• Thở oxy: Giúp cải thiện tình trạng thiếu oxy máu trong giai đoạn cấp tính. 
• Dẫn lưu áp xe (nếu có): Trong trường hợp áp xe phổi gây đông đặc, có thể cần chọc hút hoặc dẫn lưu mủ. 
• Vật lý trị liệu hô hấp: Giúp cải thiện không khí, làm sạch đờm và phục hồi chức năng phổi. 
• Bù nước, điện giải và dinh dưỡng: Giúp tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ phục hồi. 

Theo dõi và chăm sóc tích cực

Ngoài ra, người bệnh cũng cần được theo dõi và chăm sóc tích cực trong suốt quá trình điều trị để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường và có hướng xử trí kịp thời. Các biện pháp bao gồm: 

• Theo dõi chỉ số sinh tồn: Bao gồm nhịp thở, nhịp tim, huyết áp, nhiệt độ, nồng độ oxy trong máu (SpO2).
• Đánh giá mức độ đáp ứng điều trị dựa vào triệu chứng lâm sàng và kết quả cận lâm sàng. 
• Chăm sóc hô hấp tích cực, hướng dẫn tư thế nằm, tập thở, vỗ rung lồng ngực, hút đờm khi cần, hỗ trợ thở oxy hoặc thở máy nếu có chỉ định. 
• Tái khám định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ, để kiểm tra chức năng hô hấp, hình ảnh phổi. Phát hiện biến chứng sớm: suy hô hấp, nhiễm trùng huyết, áp xe phổi, tràn mủ màng phổi.

Bài viết trên đây là tổng hợp thông tin về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hội chứng đông đặc phổi. Đây không chỉ là tình trạng bệnh lý đơn thuần, mà còn là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề nghiêm trọng trong hô hấp. Việc phát hiện sớm và điều trị đúng cách có vai trò quan trọng trong hạn chế biến chứng nguy hiểm và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc liên quan, có thể liên hệ Tổng đài MEDLATEC 1900 56 56 56 để được giải đáp nhanh chóng và đặt lịch thăm khám cùng bác sĩ chuyên khoa.