1. Một số vấn đề tâm lý thường gặp ở trẻ

Khi phát triển bình thường, trẻ có thể đạt được những mốc vận động thô, vận động tinh, trẻ phát triển về nhận thức, khả năng ngôn ngữ, có tương tác với mọi người xung quanh.

Trẻ thích ở một mình và ngại giao tiếp với mọi người xung quanh

Một số vấn đề về tâm lý của trẻ có thể kể đến như:

- Chậm nói: Những trẻ được đánh giá là chậm nói khi đã đạt 12 tháng tuổi nhưng không bập bẹ nói, đạt 16 tháng tuổi nhưng không thể nói được từ đơn và đến 24 tháng tuổi vẫn không thể nói được từ đôi,… Nguyên nhân khiến trẻ chậm nói có thể là do những kích thích từ môi trường bên ngoài chủ đủ để tác động đến trẻ, trẻ có vấn đề về khả năng nghe, trẻ bị chậm phát triển trí tuệ, trẻ mắc bệnh tự kỷ.

- Nói lắp: Trẻ hiểu rõ mình đang muốn nói gì nhưng không thể nói liền mạch, trôi chảy.

- Nói ngọng: Là tình trạng trẻ phát âm sai từ.

- Tự kỷ: Một số biểu hiện của trẻ tự kỷ là chậm nói, đã từng nói được nhưng sau đó không nói lại, trẻ phát âm ra những từ không có ý nghĩa, trẻ ít giao tiếp bằng mắt, ít có những cử chỉ tương tác xã hội, thích chơi một mình và làm theo ý mình,… Bên cạnh đó, trẻ còn có những bất thường về hành vi như ngắm nhìn tay, quay tròn, đi kiễng gót,… Những hành vi này thường lặp lại một cách rập khuôn.

- Rối loạn lo âu - trầm cảm: Thường gặp ở những trẻ trên 5 tuổi. Khi gặp phải vấn đề tâm lý này, trẻ thường ít nói chuyện, rối loạn giấc ngủ, sợ hãi, không tập trung, dễ cáu gắt và dễ bị kích động,…

- Tăng động giảm chú ý (ADHD): Trẻ vận động quá mức và giảm khả năng chú ý đối với những kích thích từ bên ngoài, chẳng hạn như trẻ chạy nhảy liên tục, không thể ngồi yên trong lớp học, trẻ chạy nhảy lung tung khi chưa có sự đồng ý của cô giáo, trẻ dễ bị mất tập trung bởi những kích thích bên ngoài, không nhớ những hoạt động hàng ngày,…

Những vấn đề tâm lý ở trẻ có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó, một số nguyên nhân thường gặp có thể kể đến như:

- Do di truyền: Nếu gia đình từng có người mắc bệnh tâm thần thì rất có thể những vấn đề về tâm lý mà trẻ đang mắc phải có liên quan đến yếu tố di truyền.

- Do một số bất thường ở vùng não chẳng hạn chấn thương não do tai nạn,… khiến trẻ thay đổi về cảm xúc, nhận thức, hành vi,…

- Do trẻ bị sang chấn tâm lý, phải chịu một cú sốc tâm lý nào đó chẳng hạn như bị lạm dục, thiếu thốn tình cảm do bố mẹ ly hôn, phải chứng kiến những hành vi bạo lực trong gia đình,…

- Trẻ gặp phải những áp lực học tập và môi trường sống chẳng hạn trẻ áp lực về thành tích học tập, bị bạn bè bắt nạt, thầy cô la mắng quá nhiều, bị bạn bè cô lập,…

2. Vì sao cần khám tâm lý cho trẻ?

- Trẻ gặp phải tâm lý sẽ ra sao nếu không được khám và điều trị kịp thời?

Những vấn đề về tâm lý có những tác động rất tiêu cực đến sự phát triển về trí não, cảm xúc và cả sự phát triển về thể chất của trẻ.

+ Nếu ở mức độ nhẹ: Trẻ thường xuyên buồn bã, lo âu quá mức về một điều gì đó, vì thế trẻ thường thu mình lại, không muốn giao tiếp với bạn bè và mọi người xung quanh.

Khám tâm lý cho trẻ sớm để phòng tránh nhiều hậu quả nghiêm trọng trong tương lai

+ Nếu ở mức độ nghiêm trọng: Trẻ có thể thực hiện những hành vi khó kiểm soát chẳng hạn như sa vào những tệ nạn xã hội, tự làm tổn thương mình, tìm cách hành hạ bản thân hoặc thậm chí là có ý định tự tử.

- Nếu khám tâm lý cho trẻ kịp thời và áp dụng đúng phương pháp điều trị, tình trạng bệnh của trẻ sẽ được cải thiện, trẻ hòa nhập với xã hội tốt hơn và phát triển tốt hơn về cả thể chất lẫn trí tuệ. Các bác sĩ cũng sẽ hướng dẫn trực tiếp cho bố mẹ về cách chăm sóc trẻ có vấn đề về tâm lý để trẻ sớm khỏi bệnh.

3. Khi nào nên khám tâm lý cho trẻ?

Có thể nói rằng, tỷ lệ trẻ gặp phải những vấn đề về tâm lý ngày càng nhiều nhưng việc tiếp cận và áp dụng các phương pháp điều trị kịp thời cho trẻ vẫn còn nhiều hạn chế. Nhiều bậc phụ huynh vẫn rất lúng túng và chủ quan với những thay đổi bất thường của trẻ. Các chuyên gia khuyên rằng, cha mẹ nên quan sát, lắng nghe, dành thời gian cho con nhiều hơn. Nếu trẻ có những biểu hiện như sau thì cần đưa con đi khám càng sớm càng tốt:

Cho trẻ đi khám nếu trẻ thường xuyên gây hấn với người thân, bạn bè

- Trẻ chậm phát triển ngôn ngữ, không thể bập bẹ dù đã 12 tháng tuổi và không nói được từ đơn khi đạt 16 tháng tuổi hoặc đã đạt 24 tháng tuổi mà không nối được từ đôi và nói được quá ít từ,… Đồng thời trẻ không có phản ứng với những yếu tố kích thích từ môi trường xung quanh.

- Trẻ chậm phát triển vận động: Khi đã đạt 18 tháng tuổi mà trẻ vẫn chưa thể đi được.

- Trẻ dễ bị mất tập trung bởi những yếu tố bên ngoài, dễ bị xao nhãng khi đang học bài,…

- Trẻ vận động liên tục.

- Khả năng giao tiếp kém, thích chơi một mình,…

- Trẻ gặp phải những biến cố tâm lý lớn như thay đổi môi trường sống, gia đình có tang,…

Cha mẹ cần lắng nghe, quan sát để sớm nhận biết những thay đổi ở trẻ

- Trẻ có những biểu hiện bất thường như thường xuyên la hét, rối loạn giấc ngủ, hay lo lắng, thích ở một mình, không còn hứng thú với các hoạt động yêu thích trước đây,…

Nếu trẻ có những biểu hiện trên, cha mẹ nên đưa con đến các cơ sở tâm lý để khám tâm lý cho trẻ sớm. Với sự quan tâm, yêu thương từ cha mẹ cùng với sự can thiệp kịp thời của các chuyên gia, vấn đề tâm lý của trẻ sẽ được cải thiện sớm, hạn chế những ảnh hưởng đến sự phát triển trong tương lai của trẻ.

Mọi thắc mắc cần được giải đáp, các bậc phụ huynh có thể liên hệ đến tổng đài 1900 56 56 56 của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC.