1. Nguyên nhân nào dẫn đến suy dinh dưỡng ở người lớn tuổi?

1.1. Giảm khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng

Khi tuổi tác gia tăng, chức năng cũng bắt đầu suy giảm. Các cơ quan tiêu hóa như dạ dày, ruột non, tuyến tụy hoạt động kém hiệu quả hơn, làm giảm khả năng hấp thụ các dưỡng chất thiết yếu. 

Tuổi càng cao, axit dạ dày càng giảm gây ảnh hưởng đến khả năng tiêu hóa và hấp thụ các dưỡng chất, đặc biệt là vitamin B12, sắt và canxi. Bên cạnh đó, sự thay đổi về số lượng và chủng loại vi khuẩn trong đường ruột cũng có thể ảnh hưởng đến việc hấp thụ chất dinh dưỡng, gây ra các vấn đề về tiêu hóa như táo bón hoặc tiêu chảy kéo dài.

Một yếu tố không thể bỏ qua nữa là sự suy giảm hoạt động tuyến tụy - nơi sản xuất các enzyme tiêu hóa cần thiết để phân giải protein, carbohydrate và chất béo. Ở người lớn tuổi, sự suy giảm chức năng tuyến tụy làm giảm hiệu quả tiêu hóa và hấp thụ dưỡng chất.

Suy giảm sức khỏe do bệnh lý mạn tính là một trong các lý do gây nên suy dinh dưỡng ở người lớn tuổi

1.2. Bệnh lý mạn tính

Người lớn tuổi thường phải đối mặt với nhiều bệnh lý mạn tính, đây cũng là nguyên nhân ảnh hưởng trực tiếp đến tình trạng dinh dưỡng. Bệnh tiểu đường không được kiểm soát tốt có thể gây ra các biến chứng như bệnh thận, bệnh thần kinh, bệnh tim mạch. Những biến chứng này làm giảm khả năng ăn uống và hấp thụ dưỡng chất, dẫn đến suy dinh dưỡng ở người lớn tuổi.

Bệnh tim mạch ở người lớn tuổi rất dễ gây mệt mỏi, giảm khả năng ăn uống. Điều này kết hợp với việc phải tuân thủ chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt sẽ khiến họ bị thiếu hụt dưỡng chất.

Đặc biệt, người cao tuổi dễ phải đối mặt với các bệnh lý đường tiêu hóa như viêm đại tràng, viêm loét dạ dày, bệnh Crohn,... gây ra các vấn đề về tiêu hóa và hấp thụ. Đây cũng là nguyên nhân hay gặp dẫn đến suy dinh dưỡng ở người lớn tuổi.

Ngoài ra, nếu mắc bệnh thận mạn tính làm suy giảm chức năng gan và thận, cơ thể không thể loại bỏ chất độc hại một cách hiệu quả cũng sẽ khiến người cao tuổi bị buồn nôn, chán ăn, hạn chế tiêu thụ nhiều loại thực phẩm. Trường hợp này, nguy cơ thiếu dinh dưỡng rất cao.

1.3. Tâm lý

Khi gặp phải các vấn đề về tâm lý, người lớn tuổi có thể mất hứng thú với việc ăn uống nên không cung cấp đủ dinh dưỡng cho cơ thể. Các bệnh lý mạn tính thường khiến người lớn tuổi lo lắng về tình trạng sức khỏe của mình nên mất ngủ, chán ăn, làm tăng nguy cơ suy dinh dưỡng.

Không những thế, không ít người lớn tuổi phải trải qua tình trạng cô đơn, nhất là khi họ phải chịu sự mất mát về tinh thần hoặc bị xáo trộn cuộc sống. Điều này dễ khiến họ bị trầm cảm nên ăn ít, chán ăn, bỏ bữa,... và dễ bị suy dinh dưỡng.

1.4. Hạn chế vận động

Vận động thể chất đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe và thúc đẩy sự thèm ăn. Tuy nhiên, do các vấn đề về sức khỏe hoặc xương khớp mà người lớn tuổi thường bị hạn chế vận động.

Bệnh lý về xương khớp là lý do thường gặp nhất khiến người lớn tuổi bị giảm khả năng vận động. Cảm giác đau nhức khi vận động càng khiến họ ngại di chuyển, dần dần bị giảm hoạt động thể chất, chán ăn và gây nên suy dinh dưỡng ở người lớn tuổi.

Bên cạnh đó, ít vận động còn giảm sức mạnh của cơ bắp, giảm nhu cầu năng lượng và cảm giác thèm ăn. Theo thời gian, họ dần dần bị thiếu hụt dưỡng chất và rơi vào tình trạng thiếu dinh dưỡng.

Đau nhức xương khớp gây hạn chế vận động, giảm cảm giác thèm ăn nên người lớn tuổi dễ bị thiếu dưỡng chất

2. Biện pháp khắc phục suy dinh dưỡng ở người lớn tuổi

2.1. Điều chỉnh chế độ ăn uống

Chế độ ăn uống là yếu tố quan trọng nhất trong việc khắc phục suy dinh dưỡng ở người lớn tuổi. Vì thế, họ cần có chế độ ăn uống cân bằng và đầy đủ dưỡng chất để cơ thể có đủ năng lượng cho hoạt động thường ngày.

Những điều cơ bản cần lưu ý trong chế độ ăn cho người cao tuổi bị suy dinh dưỡng gồm:

- Bổ sung các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng như protein từ thịt trắng: cá, ức gà, hạn chế mỡ và nội tạng động vật,... chất béo lành mạnh từ dầu ô liu, các loại hạt, quả bơ và các loại rau củ quả tươi để đảm bảo nguồn cung cấp vitamin và khoáng chất. 

- Bổ sung nước đầy đủ, có thể uống thêm sữa phù hợp với thể trạng, tình trạng bệnh lý (nếu có) khi chế độ ăn không đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng.

- Thay vì ăn ba bữa chính lớn, nên chia nhỏ thành 5 - 6 bữa nhỏ mỗi ngày. Thức ăn cho người cao tuổi nên được chế biến mềm, dễ nhai và dễ nuốt. Điều này giúp người lớn tuổi tiêu hóa dễ dàng hơn mà vẫn đảm bảo nhận đủ chất dinh dưỡng.

- Có thể bổ sung thực phẩm chức năng nhưng cần có sự tham vấn từ chuyên gia dinh dưỡng.

2.2. Tăng cường vận động thể chất

Vận động thể chất giúp cải thiện tình trạng suy dinh dưỡng ở người lớn tuổi vì nó vừa tốt cho việc duy trì sức mạnh cơ bắp vừa kích thích cảm giác thèm ăn, cải thiện tâm trạng và tăng cường sức khỏe.

Người cao tuổi có thể chọn đi bộ nhẹ nhàng để duy trì sự linh hoạt của khớp, cải thiện tuần hoàn máu và kích thích sự thèm ăn. Các bài tập như yoga, thái cực quyền,... có thể giảm căng thẳng, cải thiện giấc ngủ và tăng cường sức khỏe tinh thần cho người lớn tuổi.

Với những người lớn tuổi không thể ra ngoài do các vấn đề về sức khỏe, có thể khuyến khích họ thực hiện các hoạt động như làm vườn hoặc đứng lên và đi lại trong nhà thường xuyên để tránh ngồi một chỗ quá lâu.

Người lớn tuổi nên khám sức khỏe định kỳ để có kịp thời điều trị bệnh lý gây ảnh hưởng đến hấp thu dinh dưỡng

2.3. Quản lý tốt tình trạng bệnh lý

Điều chỉnh chế độ ăn uống, sử dụng thuốc đúng chỉ định và theo dõi sức khỏe định kỳ sẽ giúp người lớn tuổi kiểm soát tốt bệnh tiểu đường, tim mạch, bệnh thận,... tránh các biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe và dinh dưỡng. Trường hợp mắc bệnh lý đường tiêu hóa, người lớn tuổi cũng cần có chế độ ăn uống đặc biệt để tránh bị suy dinh dưỡng.

Suy dinh dưỡng ở người lớn tuổi là tình trạng có thể chủ động phòng ngừa và kiểm soát tốt nếu có biện pháp can thiệp kịp thời. Khi được xây dựng chế độ ăn uống cân đối, biết cách vận động vừa sức một cách đều đặn và được chăm sóc tích cực về tâm lý, người lớn tuổi sẽ duy trì được thể trạng và có sức khỏe ổn định.

Quý khách hàng có nhu cầu thăm khám sức khỏe cùng bác sĩ chuyên khoa của Hệ thống Y tế MEDLATEC vui lòng liên hệ đặt lịch qua tổng đài 1900 56 56 56.