1. Axit uric là gì?

Axit uric là một hợp chất hữu cơ tồn tại tự nhiên trong cơ thể con người và một số loài động vật. Hợp chất này được tạo ra trong quá trình trao đổi purin - hợp chất có thể được tìm thấy trong một số thực phẩm như thịt, cá, một số loại rau quả và đặc biệt nhiều trong bia, rượu.

Axit uric là kết quả từ quá trình thủy phân purin

Sự hình thành axit uric bắt đầu khi purin được phân giải trong tiến trình trao đổi chất tự nhiên của cơ thể. Khi purin bị phân giải sẽ tạo ra axit uric và nhiều loại chất khác. Thông thường, axit uric được giải phóng vào máu sau đó được bài xuất ra ngoài cơ thể qua nước tiểu.

Tuy nhiên, khi có sự cố trong quá trình bài tiết axit uric hoặc cơ thể sản xuất quá nhiều axit uric thì nồng độ axit uric trong máu có thể tăng lên ở mức đáng kể. Điều này có thể dẫn đến tình trạng hyperuricemia. Hyperuricemia có thể gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe trong đó có bệnh gút và các vấn đề về thận.

2. Tại sao cần xét nghiệm axit uric?

Xét nghiệm axit uric là một phần quan trọng trong việc chẩn đoán và theo dõi nhiều tình trạng liên quan đến axit uric trong cơ thể.

2.1. Chẩn đoán bệnh gout

Bệnh gout là một trong những tình trạng sức khỏe phổ biến liên quan đến axit uric. Khi nồng độ axit uric trong máu tăng cao có thể gây ra các triệu chứng như viêm đau và sưng đỏ khớp, thường xuất hiện ở ngón chân cái. Xét nghiệm axit uric giúp xác định nồng độ axit uric trong máu, góp phần chẩn đoán bệnh gout.

Ngoài ra, khi đã được chẩn đoán mắc bệnh gout, axit uric định kỳ có thể theo dõi tình trạng sức khỏe của người bệnh. Kết quả xét nghiệm cho phép bác sĩ theo dõi hiệu quả của quá trình điều trị và kiểm tra xem nồng độ axit uric đã được kiểm soát hay chưa.

Xét nghiệm axit uric giúp bác sĩ có căn cứ để chẩn đoán bệnh gout

2.2. Kiểm tra chức năng thận

Axit uric thường được loại bỏ qua thận. Nếu thận không hoạt động đúng cách hoặc bị suy yếu thì nồng độ axit uric trong máu có thể tăng lên. Do đó, xét nghiệm axit uric có thể giúp kiểm tra chức năng thận và phát hiện sớm các vấn đề về thận như bệnh thận mạn tính.

2.3. Đưa ra kế hoạch điều chỉnh chế độ dinh dưỡng

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong quản lý nồng độ axit uric. Nếu biết được nồng độ axit uric trong máu như thế nào thì có thể điều chỉnh chế độ ăn uống để hạn chế purin và giảm nguy cơ tăng nồng độ axit uric. Điều này đặc biệt quan trọng với những người đã từng trải qua các cơn đau do bệnh gout.

2.4. Xác định nguy cơ bệnh lý

Xét nghiệm axit uric cũng có thể được thực hiện để xác định nguy cơ bệnh lý cho những người có yếu tố di truyền hoặc các yếu tố nguy cơ khác liên quan đến bệnh gout hoặc vấn đề về axit uric.

3. Đối tượng cần thực hiện và cách thức xét nghiệm axit uric

3.1. Ai cần làm xét nghiệm axit uric?

Xét nghiệm axit uric không chỉ dành riêng cho những người có triệu chứng hoặc bệnh lý liên quan đến axit uric mà còn được khuyến nghị thực hiện cho số trường hợp như:

- Người có yếu tố di truyền: người sinh trong gia đình có tiền sử về bệnh gout hoặc các vấn đề liên quan đến axit uric.

- Người bị béo phì, thừa cân: đây là nhóm có nồng độ axit uric cao hơn nên cần làm xét nghiệm axit uric để đánh giá nguy cơ bệnh gout và các tình trạng liên quan.

- Người có bệnh lý về thận: bị bệnh thận mạn tính hoặc suy thận có thể ảnh hưởng đến cách thận loại bỏ axit uric nên cần xét nghiệm axit uric để theo dõi chức năng thận và đánh giá rủi ro tăng nồng độ axit uric.

- Người có tiền sử bệnh tim mạch: hyperuricemia và bệnh tim mạch có mối quan hệ mật thiết nên xét nghiệm axit uric để đánh giá rủi ro đối với bệnh tim mạch.

- Người tiêu thụ nhiều thực phẩm chứa purin: người thường xuyên ăn thịt, cá, hải sản hoặc uống nhiều bia rượu có nguy cơ cao đối với tăng nồng độ axit uric trong máu nên cũng được khuyến nghị xét nghiệm axit uric để kiểm tra sức khỏe.

Khi kết quả xét nghiệm cho thấy chỉ số axit uric tăng, người bệnh nên tuân thủ các hướng dẫn điều trị của bác sĩ

3.2. Cách thức xét nghiệm axit uric

Xét nghiệm axit uric được bắt đầu bằng việc lấy mẫu máu từ tĩnh mạch ở cánh tay của người bệnh sau đó gửi đến phòng xét nghiệm để sử dụng các phương pháp hóa học giúp đo lượng axit uric trong máu. Kết quả xét nghiệm thường được báo cáo dưới dạng số liệu, đơn vị là mg/dL hoặc µmol/L.

Dựa trên kết quả xét nghiệm, bác sĩ sẽ đánh giá nồng độ axit uric trong máu, chẩn đoán các tình trạng như bệnh gout, đánh giá chức năng thận,... và đưa ra chỉ định điều trị.

4. Chỉ số axit uric tăng nên làm gì?

Khi chỉ số axit uric trong máu tăng cao hơn mức bình thường thì cần thảo luận với bác sĩ để biết nguyên nhân tăng nồng độ axit uric trong máu và biết cách điều trị phù hợp.

- Điều chỉnh chế độ ăn uống

Giảm tiêu thụ thức ăn và đồ uống chứa purin như thịt đỏ, hải sản và các loại đồ uống có cồn. Thay thế chúng bằng thực phẩm giàu chất xơ, rau quả và nước.

- Duy trì cân nặng và có lối sống lành mạnh

Thừa cân hoặc béo phì có thể gây tăng nồng độ axit uric. Vì thế, người bệnh cần có chế độ giảm cân hoặc duy trì cân nặng lành mạnh có thể giúp kiểm soát axit uric. Ngoài ra, tập thể dục thường xuyên và tránh căng thẳng cũng có thể giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và kiểm soát nồng độ axit uric.

- Uống đủ nước

Duy trì cung cấp đủ nước rất cần với người bị tăng axit uric vì nước giúp làm mỏng axit uric trong nước tiểu và giảm nguy cơ tạo ra tinh thể urate.

- Kiểm tra thường xuyên

Người bệnh cần tuân thủ lịch hẹn kiểm tra sức khỏe của bác sĩ để theo dõi nồng độ axit uric trong máu và điều chỉnh kế hoạch điều trị nếu cần.

- Dùng thuốc điều trị đúng chỉ định

Nếu được chỉ định điều trị bằng đơn thuốc của bác sĩ, người bệnh cần tuân thủ chỉ định để giảm axit uric trong máu và ngăn ngừa nguy cơ bị gout.

Xét nghiệm axit uric là một công cụ quan trọng trong việc chẩn đoán và quản lý các vấn đề về sức khỏe liên quan đến axit uric. Nếu bạn cần thực hiện xét nghiệm này thì có thể liên hệ hotline 1900 56 56 56 để được hướng dẫn đặt lịch lấy mẫu xét nghiệm tại nhà và nhận kết quả nhanh chóng và chính xác cùng Hệ thống Y tế MEDLATEC.