1. Xét nghiệm beta hCG là gì?

hCG là thuật ngữ viết tắt của Human Chorionic Gonadotropin, còn được gọi là hormone thai kỳ. hCG có bản chất là peptide được tiết ra từ nhau thai và lưu thông trong huyết tương, nước tiểu của người mẹ. hCG được giải phóng sau khi trứng được thụ tinh và bám vào thành tử cung, thường là 7 - 10 ngày sau khi thụ tinh.

hCG được tiết ra để duy trì thể vàng (là thể hình thành sau khi trứng rụng), điều hòa sự bài tiết progesteron và oestrogen tác động tích cực đến quá trình mang thai. Ngoài ra, hormon hCG còn ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác, gây nên hiện tượng thai nghén. Các triệu chứng thai nghén bao gồm: buồn nôn, nôn, vị giác và khứu giác nhạy cảm, ngực căng, tức ngực,…

Xét nghiệm beta hCG là một xét nghiệm định lượng, xác định nồng độ hCG trong máu của người phụ nữ để xác định có thai hay không. hCG có 2 loại: alpha hCG và beta hCG. Trong đó, chỉ có tiểu đơn vị beta hCG đặc hiệu cho hormon hCG còn. Vì thế, khi nhắc đến định lượng hCG, người ta thường chỉ quan tâm đến beta hCG.

Có thể phát hiện có thai hay không dựa vào nồng độ beta hCG trong máu, nước tiểu

Ngoài mục đích phát hiện có thai hay không thì xét nghiệm beta hCG còn có các mục đích sau:

• Phát hiện các trường hợp mang thai bất thường, ví dụ mang thai ngoài tử cung, thai trứng,…

• Xác định tuổi thai (mang tính chất tương đối).

• Sàng lọc hội chứng Down.

• Chẩn đoán trường hợp sẩy thai tiềm năng.

• Theo dõi thai kỳ.

Xét nghiệm beta hCG có thể thực hiện rất sớm khi chỉ mới có các dấu hiệu mơ hồ về sự mang thai. Thông thường, bác sĩ sẽ khuyến cáo thực hiện xét nghiệm này cùng với siêu âm để tăng thêm độ chính xác hơn.

2. Xét nghiệm beta hCG tăng nói lên điều gì?

Sau khi trứng rụng được thụ tinh 7 - 10 ngày thì nồng độ beta hCG đã có thể xác định trong máu và nước tiểu. Nồng độ beta hCG tăng lên rất nhanh sau đó, có thể tăng gấp đôi cứ sau 48 - 72 giờ. Tại thời điểm 60 - 70 ngày thì nồng độ beta hCG đạt cực đại, sau đó giảm dần và được ổn định khi ở ngày 100 - 130 cho đến hết thai kỳ.

Nồng độ beta hCG trong máu hoặc nước tiểu được xác định theo đơn vị mIU/ml. Các mức nồng độ beta hCG cần quan tâm:

• Xét nghiệm beta hCG dưới 5 mIU/ml: cho kết quả âm tính với thai kỳ (không mang thai).

• Xét nghiệm beta hCG tăng trên 25 mIU/ml: cho kết quả dương tính với thai kỳ (đã có thai).

• Xét nghiệm beta hCG nằm trong khoảng 6 - 24 mIU/ml: chưa xác định được. Người phụ nữ cần được theo dõi thêm để xem kết quả nồng độ beta hCG có tăng không, hoặc làm những xét nghiệm xác định nguyên nhân dẫn đến tăng beta hCG không đáng kể trong máu.

Như vậy, nếu xét nghiệm beta hCG tăng chứng tỏ bạn đã mang thai. Tuy nhiên để chắc chắn, bác sĩ sẽ cho tiến hành siêu âm để kết luận đúng tuổi thai và tình trạng thai. Nồng độ hCG không phản ánh sức khỏe, giới tính hay sự thông minh của thai nhi. Ở mỗi bà mẹ mang thai sẽ tương ứng với nồng độ hCG khác nhau theo từng giai đoạn.

Trong một số trường hợp, xét nghiệm beta hCG tăng cao bất thường có thể liên quan đến tính nhầm ngày thụ thai, phụ nữ mang đa thai hoặc mang thai trứng, các bệnh lý liên quan đến tế bào nuôi ở nhau thai,... Ngược lại, khi xét nghiệm beta hCG cho kết quả thấp thì có thể bạn đang trong giai đoạn sớm của thai kỳ, hoặc cảnh báo nguy cơ sảy thai, mang thai ngoài tử cung.

Xét nghiệm beta hCG tăng có thể là dấu hiệu của đa thai

Có thể dựa vào nồng độ beta hCG để xác định tuổi thai một cách tương đối (chỉ mang tính chất tham khảo, không nên chỉ dựa vào nồng độ beta hCG để xác định tuổi thai). Các chỉ số có thể tham khảo:

Như vậy, có thể dựa vào nồng độ beta hCG để đánh giá tình trạng thai kỳ ở mỗi giai đoạn khác nhau. Nếu xét nghiệm beta hCG tăng hay giảm bất thường thì cần có những biện pháp chẩn đoán và xử lý kịp thời.

3. Xét nghiệm beta hCG có hoàn toàn chính xác không?

Trên thực tế, độ chính xác của xét nghiệm beta hCG là 97%, con số này tương đối cao, tuy nhiên không phải là hoàn toàn chính xác. Xét nghiệm beta hCG có thể cho kết quả âm tính giả hoặc dương tính giả với thai kỳ trong một số trường hợp cụ thể.

Xét nghiệm beta hCG âm tính giả: trường hợp này xảy ra khi làm xét nghiệm trong giai đoạn quá sớm của thai kỳ. Lúc này, nồng độ hormon hCG được nhau thai tiết ra còn ít, chưa đủ để cho kết quả dương tính với thai kỳ. Ngoài ra, một số chất có thể khiến kết quả âm tính giả như: thuốc an thần, thuốc lợi tiểu, promethazine,… Vì thế nếu có các dấu hiệu nghi ngờ có thai nhưng kết quả xét nghiệm beta hCG lại âm tính thì có thể lặp lại xét nghiệm trong vòng 48 - 72 giờ sau đó.

Xét nghiệm beta hCG dương tính giả: Nhiều trường hợp kết quả xét nghiệm beta hCG tăng nhưng lại không mang thai. Nguyên nhân của tình trạng này là do trong mẫu xét nghiệm không đảm bảo, lẫn protein, máu, gonadotropin tuyến yên dư thừa hoặc cơ thể sản xuất kháng thể có mảnh vỡ hCG đều có thể cho kết quả dương tính giả.

Có thể âm tính giả với thai kỳ nếu xét nghiệm beta hCG quá sớm

Vì thế, trong bất kỳ trường hợp nào nghi ngờ về kết quả xét nghiệm beta hCG thì cần thực hiện các xét nghiệm khác liên quan. Một số lưu ý khi đi xét nghiệm beta hCG để có kết quả chính xác nhất:

• Nên đi xét nghiệm vào lúc sáng sớm. Lúc này, các thành phần trong huyết tương được ổn định, sẽ cho kết quả chính xác nhất. Ngoài ra, các que thử thai tiện dụng (định tính hCG trong nước tiểu) cũng nên được sử dụng với nước tiểu lúc sáng sớm sau khi ngủ dậy.

• Khi làm xét nghiệm máu (huyết tương) thì các chị em không cần nhịn ăn vì việc này không ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.

• Trong vòng 12 giờ trước khi xét nghiệm, không nên sử dụng nước chè, sữa, nước ngọt, các loại thuốc có khả năng đến kết quả xét nghiệm.

Xét nghiệm hCG là một xét nghiệm giúp phát hiện sự có mặt của thai kỳ. Nếu kết quả xét nghiệm beta hCG tăng thì xin chúc mừng, khả năng rất cao là bạn đã mang thai rồi đấy. Để chắc chắn hơn, bạn nên đi siêu âm hoặc làm các xét nghiệm liên quan khác. Nếu có các vấn đề thắc mắc về xét nghiệm beta hCG, hãy liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được tư vấn miễn phí nhé.