Mắt nhìn mờ bất thường - Cảnh giác dấu hiệu của bệnh lý nguy hiểm 

Phòng khám Đa khoa MEDLATEC Tây Hồ tiếp nhận bệnh nhân N.T.M, nữ, 61 tuổi, Thanh Hóa đến khám trong tình trạng mắt nhìn mờ. 

Bệnh nhân chia sẻ: Trước khi vào viện 1 tháng có xuất hiện nhìn mờ khi thay đổi khoảng cách nhìn xa gần của vật, sau vài giây hình ảnh ổn định, thị lực giảm không đáng kể. Bệnh nhân có viễn thị trước đó, nhưng kiểm tra mắt cho thấy mức độ viễn không tăng lên. 

Khi xuất hiện những dấu hiệu này, bệnh nhân đi khám tại một bệnh viện chuyên khoa, được tư vấn và chỉ định đo nhãn áp, soi đáy mắt. Kết quả chẩn đoán theo dõi Glocom. 

Dựa vào tiền sử đó, BSCKI. Hoàng Anh Tuấn - Chuyên khoa Thần Kinh, Phòng khám Đa khoa MEDLATEC Tây Hồ đã chỉ định bệnh nhân M., khám chuyên khoa Mắt và chụp MRI não. 

Khám thị trường mắt phải: mất thị trường phía ngoài (bán manh).  

Chụp MRI cho hình ảnh tổn thương thùy thái dương chẩm bên trái, nghĩ nhiều đến Cavernous Hemangiomas

Đặc biệt, chụp MRI sọ não cho hình ảnh tổn thương vùng hố yên, hướng đến Macro Adenoma, đè đẩy giao thoa thị giác và động mạch cảnh trong đoạn xoang hang hai bên. Tổn thương thùy thái dương chẩm bên trái, nghĩ nhiều đến Cavernous Hemangiomas. Dày niêm mạc xoang sàng hai bên. 

Với chẩn đoán bệnh nhân nhìn mờ do nguyên nhân u tuyến yên/ Cavernous thái dương đỉnh trái, nên tiếp tục chỉ định ông M., thực hiện xét nghiệm hormone nội tiết và các xét nghiệm chẩn đoán. 

Kết quả xét nghiệm hormone nội tiết có Prolactin: 1592.0 ng/mL, tức tăng cao so với giá trị bình thường 4.79 - 23.3 ng/mL. 

Dựa vào hai tiêu chuẩn “vàng” là kết quả chụp MRI và xét nghiệm Prolactin, bác sĩ chẩn đoán xác định tình trạng của bệnh nhân là mất thị trường mắt phải - suy tuyến yên do u tuyến yên/ Cavernous thái dương đỉnh trái. Sau đó, bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật tuyến yên để tránh biến chứng nguy hiểm. 

U tuyến yên nguy hiểm thế nào? 

Bác sĩ Tuấn cho biết, u tuyến yên là sự hình thành khối u do các tế bào tuyến yên phát triển bất thường, điều khiển gần như toàn bộ hệ nội tiết trong cơ thể gồm chức năng sản xuất và điều hòa cân bằng các hormone trong cơ thể.  

U tuyến yên có thể gây tăng sản sinh, hoặc giảm sản sinh các hormone tham gia vào quá trình hoạt động của cơ thể, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe. 

Phần lớn u tuyến yên là u lành tính, nhưng trong một số trường hợp có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới các cơ quan khác trong cơ thể. Ảnh minh họa - Nguồn: Internet

Phần lớn u tuyến yên là u lành tính (adenoma), nhưng có thể gây những ảnh hưởng nghiêm trọng sau: 

• Thị lực: Nhìn mờ, nhìn một phía trong hoặc ngoài, nhìn đôi, lác mắt, tê bì mặt, chèn ép dây thần kinh III, IV, V... 
• Nội tiết: Gây rối loạn nội tiết như tăng tiết prolactin, tăng tiết Growth Hormone, tăng tiết ACTH, giảm tiết các hormone khác... 
• Tăng áp lực nội sọ: Giảm ý thức, tăng huyết áp, buồn nôn, đau đầu vùng trán, hoặc giữa đầu, thở nông, thậm chí hôn mê sâu… Nếu không được phát hiện và xử lý, tăng áp lực nội sọ có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như hôn mê kéo dài, tổn thương não vĩnh viễn… thậm chí khiến bệnh nhân tử vong.  

Những biểu hiện “thúc giục” đi khám ngay để kiểm soát u tuyến yên 

Theo bác sĩ Tuấn, tùy loại u và kích thước, u tuyến yên xuất hiện những biểu hiện khác nhau, trong đó được chia làm 3 nhóm chính, gồm: 

• Triệu chứng do khối u chèn ép: Giảm thị lực từ từ, mất thị trường hai bên thái dương; Đau đầu vùng trán hoặc giữa đầu; Nhìn đôi, sụp mi (nếu u lan vào xoang hang). 
• Triệu chứng do rối loạn nội tiết: U tiết prolactin (Vô kinh, tiết sữa (nữ); giảm ham muốn, rối loạn cương (nam)); U tiết GH (Tăng trưởng bất thường (người trẻ), to đầu, tay, chân (người lớn - bệnh to đầu chi); U tiết ACTH (Hội chứng Cushing: mặt tròn, bụng to, yếu cơ, cao huyết áp, rạn da); ... 
• Triệu chứng của suy tuyến yên (do u đè ép mô lành): Mệt mỏi kéo dài, tụt huyết áp; Rối loạn kinh nguyệt, vô sinh; Suy giáp, giảm sinh dục; Đái tháo nhạt nếu ảnh hưởng thùy sau. 

U tuyến yên có có dấu hiệu mờ nhạt, dễ nhầm lẫn với các bệnh lý thông thường khác, vì vậy, khi xuất hiện một trong những dấu hiệu bất thường trên, người dân nên đến cơ sở y tế uy tín thăm khám, chẩn đoán chính xác nguyên nhân và điều trị kịp thời, tránh biến chứng. 

MRI não - Tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán u tuyến yên  

Chụp MRI não giúp phát hiện chính xác u tuyến yên ở những trường hợp nghi ngờ

Thông thường, để chẩn đoán u tuyến yên, khi thăm khám, người bệnh cần thực hiện theo các bước sau: 

• Khám lâm sàng: phát hiện các triệu chứng nghi ngờ. 
• Xét nghiệm nội tiết máu: Prolactin, GH, IGF-1, TSH, FT4, ACTH, cortisol, LH, FSH, testosterone/estradiol. 
• chụp MRI não - tuyến yên: 
• Đo thị trường (Perimetry): Nếu có biểu hiện thị lực - để đánh giá mức độ mất thị trường. 
• Khám chuyên khoa Mắt và Nội tiết kết hợp. 

Trong các kỹ thuật chẩn đoán, bác sĩ Tuấn nhấn mạnh, chụp MRI não - tuyến yên là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán u tuyến yên với các chức năng vượt trội như: cho hình ảnh chi tiết, rõ nét của tuyến yên, vùng hạ đồi, giao thoa thị giác và xoang hang - những vùng rất nhỏ, khó quan sát bằng CT hay X-quang. Có thể phát hiện u nhỏ < 3 mm mà các kỹ thuật khác dễ bỏ sót. Kỹ thuật này giúp phân biệt chính xác giữa tuyến yên lành, u tuyến yên, các khối bất thường kế cận, đặc biệt là nếu u có chảy máu, hoại tử, nang hóa; Đánh giá mức độ xâm lấn (vào xoang hang, lên giao thoa thị giác, hoặc xuống sàn sọ). Ngoài ra, MRI não - tuyến yên còn giúp xác định vị trí và ranh giới rõ ràng giữa microadenoma và mô tuyến yên bình thường, đặc biệt khi tiêm cản từ và chụp ở các pha thời gian khác nhau (dynamic MRI). MRI không dùng tia X nên an toàn hơn CT, nhất là với người cần theo dõi định kỳ (ví dụ sau mổ u tuyến yên hoặc theo dõi prolactinoma). Bên cạnh vai trò trong phát hiện sớm và phân loại u tuyến yên, MRI não - tuyến yên còn có giá trị trong hướng dẫn điều trị phù hợp, tránh biến chứng nặng như mù mắt hay suy tuyến yên vĩnh viễn. 

Hệ thống Y tế MEDLATEC với 3 thập kỷ kinh nghiệm - nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia, bác sĩ đa chuyên khoa đầu ngành, giàu kinh nghiệm, luôn tận tâm, hết mình vì người bệnh. Đặc biệt, tại MEDLATEC, với hệ thống máy móc hiện đại, đồng bộ của Trung tâm Xét nghiệm áp dụng song hành hai tiêu chuẩn quốc tế ISO 15189:2022 và CAP (Hoa Kỳ), Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh (máy MRI 1.5 Tesla, CT, MSCT…), cùng máy móc đa chuyên khoa, vì vậy người dân hoàn toàn an tâm kết quả chẩn đoán và điều trị bệnh chính xác, tin cậy. 

Để tìm hiểu hoặc đặt lịch khám chữa bệnh tại Hệ thống Y tế MEDLATEC, người dân vui lòng liên hệ tổng đài 1900 56 56 56.