1. Một số vấn đề cơ bản về chứng ngưng thở khi ngủ

Ngưng thở khi ngủ là hiện tượng dừng thở tạm thời trong giấc ngủ gây gián đoạn nhịp thở và giảm sút lượng oxy cung cấp cho cơ thể. Người mắc chứng này thường có triệu chứng:

- Ngáy to.

- Cảm thấy khó thở, ngột ngạt khi thức dậy.

- Ban ngày luôn trong tình trạng mệt mỏi, buồn ngủ.

- Khi ngủ dậy thường bị đau đầu.

- Khó tập trung, giảm trí nhớ.

Có hai loại ngưng thở khi ngủ phổ biến:

- Ngưng thở tắc nghẽn (OSA): Xảy ra khi có sự giãn nở quá mức ở cơ cổ họng khiến đường thở bị tắc nghẽn. Người mắc thường có dấu hiệu ngáy to và ngừng thở trong giây lát.

- Ngưng thở trung tâm (CSA): Xảy ra khi não gửi tín hiệu sai cho các cơ kiểm soát hơi thở. Trong trường hợp này, người bệnh tuy không ngáy nhưng khi thức giấc thường sẽ cảm thấy bị nghẹt thở.

Ngủ ngáy do chứng ngưng thở khi ngủ làm ảnh hưởng đến người xung quanh

2. 5 cách chữa chứng ngưng thở khi ngủ đơn giản dễ thực hiện

2.1. Điều chỉnh tư thế ngủ

Tư thế ngủ có ảnh hưởng lớn đối với đảm bảo thông thoáng đường thở. Vì thế, điều chỉnh lại tư thế ngủ được xem là cách chữa ngưng thở khi ngủ đơn giản hầu như ai cũng dễ dàng làm được:

- Ngủ nghiêng: Dùng gối ôm hoặc đặt một chiếc gối sau lưng để giữ người trong tư thế nằm nghiêng khi ngủ. Nằm nghiêng giúp giảm áp lực lên cổ họng, nhờ vậy mà không khí có điều kiện lưu thông dễ dàng hơn.

- Dùng gối nâng đầu: Nằm ngủ với một chiếc gối có độ cao vừa phải nâng đỡ phần cổ sẽ giúp mở rộng để giảm tắc nghẽn đường thở, giúp tư thế cổ ngửa không để cằm chạm cổ hoặc cổ gập để thông thoáng đường thở.

2.2. Kiểm soát cân nặng

Do thừa cân và béo phì là yếu tố thường gặp gây nên chứng ngưng thở khi ngủ nên việc giảm cân có thể cải thiện tình trạng này. Giảm cân giúp loại bỏ mỡ thừa quanh cổ và đường thở để cải thiện chức năng hô hấp khi ngủ.

Để giảm cân an toàn người bệnh hãy:

- Thường xuyên thể dục với các bài tập như: chạy bộ, đi bộ, tập yoga,... mỗi ngày 30 - 45 phút.

- Xây dựng thực đơn lành mạnh với sự tăng lên của nhóm trái cây, rau xanh, thịt nạc và giảm bớt các món ăn chứa chất béo không lành mạnh, món ăn nhiều đường.

2.3. Trước khi ngủ không dùng chất kích thích 

Chất kích thích là tác nhân gây giãn cơ cổ họng, tăng nguy cơ tắc nghẽn đường thở. Do đó, muốn thực hiện cách chữa ngưng thở khi ngủ đơn giản thì cần dừng:

- Rượu bia: Tác nhân làm giảm trương lực cơ cổ họng, khiến đường thở dễ bị hẹp.

- Thuốc lá: Khiến đường thở bị kích ứng, viêm từ đó tăng mức độ nghiêm trọng của chứng ngưng thở.

- Cafein: Kích thích hệ thần kinh, gây ngủ không sâu giấc và dễ bị ngưng thở.

Ngoài ra, người bị chứng ngưng thở khi ngủ cũng không nên uống trà, cà phê, nước tăng lực vào buổi chiều tối.

2.4. Luyện cơ họng

Tăng cường sự linh hoạt và sức mạnh của các cơ quanh cổ họng cũng là cách chữa ngưng thở khi ngủ đơn giản. Luyện một số bài tập sau có thể đạt được mục tiêu này:

- Phát âm nguyên âm: Phát âm lớn và rõ ràng các nguyên âm A, E, I, O, U liên tục trong 5 phút, 2 - 3 lần/ngày.

- Đẩy lưỡi: Đẩy lưỡi lên vòm miệng, giữ trong 5 giây, làm đi làm lại 10 lần.

- Tập luyện hàm dưới: Đẩy hàm dưới ra phía trước, giữ trong 5 giây sau đó thư giãn. Nên lặp đi lặp lại như vậy mỗi ngày 10 lần.

Việc thực hiện các bài tập này sẽ giúp các mô mềm quanh cổ họng săn chắc hơn nhờ đó mà tình trạng tắc nghẽn đường thở khi ngủ được giảm bớt.

Người bệnh đang thực hiện cách chữa ngưng thở khi ngủ đơn giản bằng bài phát âm nguyên âm

2.5. Sử dụng dụng cụ hỗ trợ

- Gối chống ngáy

Đây là công cụ được thiết kế để giữ cho đường thở được mở trong khi ngủ bằng cách điều chỉnh tư thế ngủ cho người bệnh.

- Dụng cụ hỗ trợ hàm

Sử dụng dụng cụ này sẽ giúp cho hàm được giữ ở vị trí phía trước để đường thở không bị thu hẹp.

3. Khi nào ngưng thở khi ngủ cần can thiệp y tế?

Những cách chữa ngưng thở khi ngủ đơn giản trên đây về cơ bản chỉ có thể giúp giảm nhẹ triệu chứng, không phải là phương pháp điều trị tối ưu cho hội chứng này. Người bệnh nên đến sớm thăm khám bác sĩ chuyên khoa khi:

- Ngủ ngáy to kéo dài làm ảnh hưởng đến người xung quanh.

- Cảm giác mệt mỏi cực độ dù đã ngủ đủ giờ.

- Có dấu hiệu nghi ngờ tăng huyết áp hoặc mắc bệnh tim mạch.

Biện pháp điều trị thường được bác sĩ cân nhắc áp dụng trong điều trị chứng ngưng thở khi ngủ gồm:

- Sử dụng khí cụ miệng: Khí cụ miệng được thiết kế để nâng hàm dưới lên hoặc ít nhất là ngăn ngừa tình trạng tụt lưỡi và sa lưỡi trong khi ngủ.

- Thiết bị cấy ghép: Kích thích đường thở trên bằng cách sử dụng một thiết bị cấy ghép để kích thích một nhánh của dây thần kinh hạ thiệt, có thể kích hoạt các cơ thè lưỡi và các cơ khác giúp khai thông đường thở.

- Dùng máy CPAP duy trì áp lực không khí trong đường thở.

- Phẫu thuật nếu cấu trúc cổ họng bất thường.

Bệnh nhân điều trị ngưng thở khi ngủ bằng máy CPAP 

4. Một số biện pháp nên làm để cải thiện giấc ngủ cho người bị chứng ngưng thở khi ngủ

Bên cạnh việc thực hiện cách chữa ngưng thở khi ngủ đơn giản tại nhà, người bệnh cũng nên kết hợp một số biện pháp sau để tăng chất lượng giấc ngủ:

- Hình thành thói quen ngủ khoa học:

+ Tạo khung giờ cố định để đi ngủ và thức dậy cho mọi ngày trong tuần.

+ Ngủ đủ 7 - 8 giờ/ đêm để tăng thời gian cho cơ thể phục hồi.

+ Tạo môi trường ngủ yên tĩnh, tối và thoáng.

- Không ăn quá sát giờ đi ngủ

Người bệnh không nên ăn quá gần giờ ngủ và cần tránh các loại thực phẩm khó tiêu trước khi ngủ để cơ thể được thư giãn, tránh gặp phải các triệu chứng tiêu hóa gây cản trở đến giấc ngủ.

- Thư giãn nhẹ nhàng trước giờ ngủ:

+ Đọc sách, tập yoga, thiền hoặc nghe nhạc nhẹ.

+ Không dùng thiết bị điện tử trước giờ ngủ tối thiểu 1 tiếng.

Mong rằng những chia sẻ về cách chữa ngưng thở khi ngủ đơn giản trên đây sẽ giúp bạn có được sự lựa chọn phù hợp cho mình và nhận diện được khi nào cần can thiệp y khoa để tìm ra giải pháp tốt nhất nâng cao chất lượng giấc ngủ.

Để đặt lịch khám cùng bác sĩ chuyên khoa Hô hấp của Hệ thống Y tế MEDLATEC, hãy liên hệ Hotline 1900 56 56 56.