Không chủ quan trước tình trạng dậy thì sớm ở trẻ  

Bé gái B.L.B.N (Vĩnh Phúc) bắt đầu xuất hiện kinh nguyệt vào thời điểm 9 tuổi 5 tháng. Đặc biệt, cách đây một năm trẻ đã bắt đầu xuất hiện lông mu kèm theo ngực phát triển. Nghi ngờ con có tình trạng dậy thì sớm, gia đình đưa bé tới Phòng khám Đa khoa MEDLATEC Tây Hồ thăm khám.    

Tại đây, trẻ được bác sĩ thực hiện thăm khám lâm sàng, khai thác tiền sử bản thân và gia đình, đồng thời chỉ định thực hiện các cận lâm sàng cần thiết phục vụ quá trình chẩn đoán. 

Kết quả chụp X-quang cho thấy tuổi xương tương ứng với độ tuổi 10 - 11 (trong khi tuổi thật của bé là 9 tuổi 5 tháng); cùng với đó hình ảnh tử cung cho thấy phần phụ tăng kích thước so với tuổi thực. 

Đặc biệt, hình ảnh chụp MRI tuyến yên phát hiện khối u có kích thước 12,2x10,2x9,1mm. Bệnh nhân được chẩn đoán xác định dậy thì sớm do u tuyến yên. 

Hình ảnh chụp MRI tuyến yên phát hiện khối u  

Biết rõ được nguyên nhân gây ra tình trạng sức khỏe của con, gia đình vô cùng bàng hoàng và lo lắng. Bác sĩ tiến hành tư vấn phương án điều trị phù hợp cho trẻ.  

ThS.BS Ngô Thị Cam - Chuyên khoa Nhi, Phòng khám Đa khoa MEDLATEC Tây Hồ trực tiếp thăm khám và điều trị trường hợp này cho biết: “Trên thực tế, việc tiếp nhận các trường hợp trẻ tới khám do xuất hiện các dấu hiệu dậy thì sớm như bé N. không phải là hiếm gặp. Điều quan trọng là cha mẹ cần theo dõi chặt chẽ các dấu hiệu bất thường ở trẻ, đưa đi khám kịp thời để tìm ra nguyên nhân và có hướng điều trị phù hợp”.  

Nhận biết dậy thì sớm ở trẻ bằng những dấu hiệu nào?     

Theo bác sĩ Cam, dậy thì là bước ngoặt quan trọng, đánh dấu giai đoạn bé trưởng thành về mặt thể chất và tâm sinh lý. Dậy thì thể hiện sự trưởng thành của trục nội tiết hạ đồi -tuyến yên - tuyến sinh dục. Ở nữ, dấu hiệu đầu tiên của tuổi dậy thì là sự phát triển của vú. Ở nam giới, dấu hiệu đầu tiên của tuổi dậy thì là tinh hoàn to ra, khi kích thước tinh hoàn tăng lên đến thể tích ≥4 ml, hoặc chiều dài ≥2,5 cm. 

Nguyên nhân gây ra tình trạng dậy thì sớm ở trẻ bao gồm:  

• Do bất thường của buồng trứng, tinh hoàn hoặc tuyến thượng thận gây tăng các hormone sinh dục như E2, hoặc testosterone; 
• Do có sự bài tiết quá mức của hormone giới tính (E2 hoặc androgen) từ tuyến sinh dục, hoặc tuyến thượng thận, hoặc ngoại sinh; 
• Do các khối u tế bào mầm ở vị trí ngoài cơ quan sinh dục. 
• Tổn thương hệ thần kinh trung ương: u não, u tuyến yên, xạ trị, chấn thương, nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương…;
• Do di truyền;
• Phơi nhiễm steroid sinh dục quá mức;
• Không rõ nguyên nhân. 

Dậy thì sớm có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đối với sức khỏe và sự phát triển của trẻ, cụ thể như sau:  

• Gây tình trạng cốt hóa xương sớm, khiến trẻ bị lùn khi trưởng thành;
• Nguy cơ bị xâm hại tình dục, quan hệ tình dục sớm dẫn đến mang thai ngoài ý muốn, phá thai khi tuổi còn nhỏ; 
• Ảnh hưởng tâm lý do thay đổi nhanh chóng của cơ thể làm trẻ hoang mang, lo lắng; 
• Nếu nguyên nhân là u não, u ác tính tuyến sinh dục… có thể dẫn đến tử vong nếu không phát hiện và điều trị kịp thời. 

Dậy thì sớm gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng đối với sức khỏe và sự phát triển của trẻ  

Do đó, cha mẹ cần theo dõi chặt chẽ sự thay đổi tâm sinh lý của con để phát hiện những dấu hiệu bất thường cảnh báo tình trạng dậy thì sớm ở trẻ để đưa con đi khám kịp thời.  

Phương pháp chẩn đoán và phòng ngừa tình trạng dậy thì sớm ở trẻ  

Bác sĩ Cam lưu ý, nếu cha mẹ thấy con phát triển nhanh so với bạn bè cùng trang lứa, ví dụ bé gái trước 9 tuổi đã phát triển ngực, có lông mu hoặc bé trai trước 9 tuổi phát triển tinh hoàn và kích thước dương vật thì nên cho con đến cơ sở y tế kiểm tra để biết có phải dậy thì sớm gây ra những biểu hiện “lạ” của cơ thể hay không.  

Để chẩn đoán xác định và tìm nguyên nhân dậy thì sớm, bác sĩ sẽ khám lâm sàng và chỉ định thực hiện một số xét nghiệm máu, chẩn đoán hình ảnh. Sau khi có kết quả chẩn đoán xác định, bác sĩ đưa ra hướng xử lý và điều trị kịp thời cho trẻ. 

Đưa trẻ đi khám kịp thời khi phát hiện các dấu hiệu nghi ngờ dậy thì sớm  

Bác sĩ Cam cũng chia sẻ, có không ít cha mẹ biết con dậy thì sớm đã sốc và lo lắng, nhưng bác sĩ khuyên cha mẹ nên bình tĩnh để không làm ảnh hưởng tâm lý ở trẻ. Cha mẹ cần làm bạn với con để lắng nghe, tâm sự, chia sẻ và hướng dẫn con cách xử lý, giúp con tự tin và hòa đồng cùng bạn bè trang lứa.  

Để phòng ngừa hiệu quả tình trạng dậy thì sớm, cha mẹ có thể áp dụng một số biện pháp sau:  

• Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, hợp lý, cân đối nguồn thực phẩm tươi sạch, không chứa chất biến đổi gen/ hormone tăng trưởng, tránh sử dụng đồ ăn nhanh hoặc chữa nhiều dầu mỡ, chất béo; 
• Tăng cường các hoạt động thể chất cho trẻ bằng các bộ môn thể thao phù hợp; 
• Tránh cho trẻ tiếp xúc với các loại mỹ phẩm, thuốc chứa Estrogen, Testosterone sẽ gây mất cân bằng hormone sinh dục. 

Với lợi thế quy tụ đội ngũ chuyên gia, y bác sĩ đầu ngành, giàu kinh nghiệm cùng hệ thống trang thiết bị tân tiến, MEDLATEC đáp ứng chẩn đoán chính xác, điều trị hiệu quả tình trạng dậy thì sớm nói riêng và các bệnh lý gặp ở trẻ nhỏ nói chung.  

Nếu trẻ đang gặp các dấu hiệu nghi ngờ dậy thì sớm, cha mẹ hãy liên hệ với Hệ thống Y tế MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được thăm khám và tư vấn hướng xử lý kịp thời.