1. Các dấu hiệu rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh

Rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh xảy ra khi cơ vòng của hệ tiêu hóa co thắt bất thường khiến vấn đề tiêu hóa thức ăn gặp khó khăn, cũng gây ra những cơn đau bụng. Rối loạn tiêu hóa khá thường gặp ở trẻ sơ sinh song không nên chủ quan bởi tình trạng này sẽ khiến trẻ khó hấp thu được nguồn dinh dưỡng ổn định, đầy đủ.

Rối loạn tiêu hóa là chứng bệnh phổ biến ở trẻ sơ sinh

Trẻ sơ sinh bị rối loạn tiêu hóa sẽ có một hoặc nhiều triệu chứng sau:

1.1. Nôn trớ

Nôn trớ là tình trạng trẻ sau khi bú nhưng dịch sau bú bị đẩy ngược từ dạ dày trở lại miệng với tác động gắng sức của cơ thể. Rối loạn tiêu hóa dạng này có thể do những nguyên nhân sau: trẻ bú quá no, trẻ nằm bú không đúng tư thế, đổi loại sữa mới khiến trẻ chưa kịp thích nghi, lỗ núm vú cao so quá nhỏ hoặc quá to, cữ bú quá gần nhau,...

Nôn trớ sinh lý ở trẻ sơ sinh khá phổ biến, thường biến mất sau khi trẻ 1 tuổi. Để khắc phục tình trạng này, cha mẹ có thể cho trẻ bú nhiều lần hơn trong ngày với lượng ít mỗi lần, cho trẻ bú đúng tư thế và cố định loại sữa trẻ yêu thích.

Nôn trớ là triệu chứng điển hình của rối loạn tiêu hóa

Nôn trớ bệnh lý do vấn đề ở đường tiêu hóa sẽ phức tạp hơn, kéo dài và khó khắc phục bằng các biện pháp cải thiện trên. Trẻ nôn trớ quá nhiều có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe như: cơ thể mệt mỏi, mất nước, mất điện giải, sốt, bì,... 

1.2. Trẻ bị tiêu chảy

Tiêu chảy là dấu hiệu rối loạn tiêu hóa rất phổ biến ở trẻ sơ sinh, nhận biết bằng dấu hiệu sau: trẻ đi ngoài phân lỏng nhiều hơn 3 lần/ngày. Ngoài ra, trẻ có thể gặp phải các triệu chứng khác như: cơ thể mệt mỏi, kém ăn, phân có dịch nhầy, trướng bụng, xuất hiện máu trong phân,...

Rối loạn tiêu hóa với dấu hiệu tiêu chảy ở trẻ sơ sinh có thể do nhiều nguyên nhân như: mẹ uống thuốc hoặc dùng thức ăn nhuận tràng khi đang cho con bú, trẻ bị nhiễm khuẩn đường ruột, dị ứng sữa,... Tiêu chảy kéo dài rất nguy hiểm với trẻ, do vậy cần can thiệp điều trị sớm.

1.3. Trẻ bị táo bón

Ngược lại với tiêu chảy, nhiều trẻ sơ sinh bị rối loạn tiêu hóa với triệu chứng táo bón như sau: trẻ đi ngoài không thường xuyên từ 2 - 3 ngày/lần, phân khô rắn, đóng khuôn, gây đau khi trẻ đi vệ sinh, bụng trẻ cứng,... Táo bón nếu không điều trị cũng gây nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe và tiêu hóa của trẻ.

Trẻ sinh non có nguy cơ bị táo bón cao hơn các trẻ khác, ngoài ra còn có 1 số yếu tố nguy cơ cao khác như: trẻ bị sinh ngạt, suy giáp, nứt hậu môn, trẻ bị phình đại tràng bẩm sinh, còi xương, suy dinh dưỡng,...

 Trẻ sinh non dễ bị rối loạn tiêu hóa do đường ruột chưa hoàn thiện

1.4. Triệu chứng khác

Rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh có thể gây triệu chứng khác ít gặp hơn như:

• Trẻ đau bụng: khiến trẻ quấy khóc nhiều, tay nắm chặt, chân co lên bụng,,...

• Trẻ bú kém: trẻ bú ít khiến người xanh xao, thiếu dinh dưỡng, nhẹ cân nhưng không thể kích thích trẻ bú nhiều hơn.

2. Cách chữa rối loạn tiêu hoá ở trẻ sơ sinh

Mỗi trẻ bị rối loạn tiêu hóa có thể có những triệu chứng khác nhau, cách điều trị là thay đổi thói quen ăn uống lành mạnh và điều trị nguyên nhân dựa trên từng triệu chứng trẻ mắc phải. Cụ thể như sau:

2.1. Chữa cho trẻ bị nôn trớ

Nếu trẻ bị nôn trớ ngay sau khi bú xong hoặc sau khi bú vài giờ, hãy khắc phục bằng cách sau:

• Cho trẻ bú đúng tư thế, đầu cao hơn thân để sữa không trào ngược lên thực quản khi đã xuống dạ dày.

• Không cho trẻ bú nhiều, bú quá no mỗi lần, nên chia nhỏ bú nhiều lần với lượng ít một.

• Sau khi trẻ bú, giữ trẻ ở tư thế thẳng, đầu cao ít nhất 30 phút, có thể vỗ lưng để trẻ thấy dễ chịu và có thể ợ hơi.

• Nếu trẻ vẫn bị nôn trớ nhiều hoặc nôn trớ có dấu hiệu nguy hiểm như: nôn ra dịch xanh, nôn ra máu, nôn liên tục,... thì cần đưa trẻ đi khám để được điều trị.

Hãy thử thay đổi tư thế khi bú nếu trẻ bị nôn trớ

2.2. Chữa cho trẻ bị tiêu chảy

Khi trẻ bị rối loạn tiêu hóa dẫn đến tiêu chảy nhiều hơn 3 lần/ngày, đôi khi đã kéo dài đến hơn 1 tuần thì nên áp dụng các cách sau:

Bù nước cho trẻ bằng việc tăng cữ bú, tuy nhiên cho trẻ bú lượng vừa đủ theo nhu cầu, không nên ép trẻ bú quá nhiều.

Vệ sinh sạch sẽ núm vú trước và sau khi cho trẻ bú, đồng thời mẹ nên ăn uống đầy đủ, giàu dinh dưỡng để đảm bảo chất lượng sữa. 

Nếu trẻ ăn sữa công thức, cần kiểm tra lại thành phần sữa và thay đổi thử thành phần xem có phải trẻ dị ứng sữa hay không.

Cần đưa trẻ đi khám nếu trẻ bị tiêu chảy lâu có dấu hiệu mất nước như: tiểu ít, khô miệng, khô da, tinh thần lờ đờ, ngủ li bì, bỏ bú,...

2.3. Chữa cho trẻ bị táo bón

Trẻ bị táo bón có thể khắc phục bằng cách sau:

• Dùng tay massage cho bé theo chiều kim đồng hồ thành vòng tròn trên bụng trẻ, nên thực hiện khi trẻ không quá no hoặc quá đói. Ngoài ra, động tác trẻ nằm ngửa, hai chân nâng nhẹ, co đầu gối và ép lên bụng, sau đó duỗi chân ra cũng giúp trẻ đi vệ sinh dễ hơn, giảm tình trạng táo bón.

• Pha sữa loãng hơn cho trẻ để trẻ uống được nhiều nước hơn, tăng cữ bú để cơ thể trẻ không bị thiếu hụt chất lỏng.

 Bổ sung nhiều chất lỏng giúp chữa táo bón ở trẻ

Mẹ nên có chế độ ăn nhiều rau xanh, trái cây, nhiều nước để trẻ bú sữa mẹ không bị táo bón.

2.4. Chữa chứng đau bụng ở trẻ

Trẻ bị rối loạn tiêu hóa và đau bụng có thể khắc phục bằng những cách sau:

• Thay đổi chế độ ăn lành mạnh của người mẹ, chỉnh tư thế trẻ bú và nằm để tránh chướng hơi gây đau bụng ở trẻ.

• Thay đổi thành phần sữa công thức phù hợp nếu trẻ bị đau bụng do dị ứng với protein trong sữa bò.

Ngoài ra, cần lưu ý giữ gìn vệ sinh cá nhân, răng miệng, tránh trẻ mút tay hay ngậm đồ chơi bẩn dẫn đến nhiễm khuẩn đường ruột và gây rối loạn tiêu hóa.

Cách chữa rối loạn tiêu hoá ở trẻ sơ sinh tại nhà trên mẹ có thể áp dụng cho trường hợp bé bị nhẹ. Nếu tình trạng của bé không cải thiện hoặc có xu hướng tiến triển nặng thì cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị. Nếu cần tư vấn thêm, liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được hỗ trợ.