1. Khái niệm block nhánh phải

Block nhánh phải là hiện tượng rối loạn dẫn truyền trong thất, cụ thể là xung điện truyền qua buồng tim bên phải bị chậm hơn so với buồng bên trái, hệ quả là hai bên tim không có cùng nhịp co bóp.

Có 2 loại block nhánh phải đó là: block nhánh phải hoàn toàn và không hoàn toàn. Block nhánh phải hoàn toàn là thể nặng hơn so với loại còn lại.

Như chúng ta đã biết, trái tim bao gồm 4 ngăn, trong đó 2 ngăn trên là tâm nhĩ, tâm thất được dùng để chỉ 2 ngăn dưới. Ở một người sở hữu trái tim khỏe mạnh, tín hiệu điện sẽ bắt đầu được truyền từ nút xoang tâm nhĩ phải, theo đó đi tới nút nhĩ thất rồi lan đều xuống 2 tâm thất thông qua các bó His ở cả hai bên phải và trái.

Tuy nhiên ở một trái tim bị block nhánh phải, quy trình truyền tín hiệu điện nêu trên sẽ bị gián đoạn nên tâm thất phải sẽ có nhịp co bóp chậm hơn bình thường.

Block nhánh phải khiến hai bên tim không có cùng nhịp co bóp

2. Block nhánh phải do nguyên nhân nào gây nên?

Block nhánh phải được cho là hệ quả của một bệnh lý liên quan đến tim mạch, bệnh phổi hoặc biến chứng sau khi bệnh nhân trải qua một cuộc phẫu thuật hay thủ thuật thao tác trên tim.  Cụ thể đó là:

• Bệnh nhân mắc phải các bệnh về tim mạch: viêm cơ tim, tăng huyết áp, thông liên thất, thông liên nhĩ, bệnh mạch vành, bệnh van tim, rối loạn nhịp tim, suy tim phải, bệnh tim bẩm sinh,... Tất cả những bệnh lý này đều có thể trực tiếp kéo giãn hoặc làm tổn thương bó nhánh phải dẫn đến block nhánh phải;

• Người mắc các bệnh về phổi, ví dụ như thuyên tắc phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), tăng áp động mạch phổi,...;

• Một số loại phẫu thuật hay thủ thuật can thiệp ở tim như: điều trị bệnh cơ tim phì đại bằng cách đốt ethanol, đặt ống thông tim phải,...;

• Hiện tượng tăng kali trong máu cũng có thể gây gián đoạn hoặc làm chậm lại quá trình dẫn truyền xung điện qua tim, dẫn tới block nhánh phải;

• Do thoái hóa: mắc bệnh Lenegre gây vôi hóa, xơ hóa hệ thống dẫn truyền xung điện hay suy nút xoang tuổi già cũng là các nguyên nhân gây block nhánh phải.

3. Một số dấu hiệu nhận biết tình trạng block nhánh phải 

Thông thường hiện tượng block nhánh phải sẽ xảy ra ở những bệnh nhân bị block nhánh phải đi kèm với các bệnh lý về đường hô hấp và tim mạch. Các dấu hiệu điển hình bao gồm:

• Chóng mặt;

• Khó thở, dễ cảm thấy mệt những khi tập thể dục, vận động;

• Nặng ngực, có cảm giác đau tức ngực;

• Hồi hộp đánh trống ngực.

Trong trường hợp bệnh nhân bị block hoàn toàn nhánh phải, nhịp tim đôi khi sẽ đập chậm lại và có thể giảm xuống mức 40 nhịp/phút. Điều này sẽ gây suy giảm chức năng bơm máu, từ đó dẫn tới thiếu máu, thiếu oxy (tăng nặng ở những bệnh nhân bị suy nút xoang, mắc bệnh về tim và phổi). Khi thiếu hụt oxy bơm lên não, người bệnh thường có dấu hiệu choáng ngất, mệt mỏi, đôi khi là bị ngưng tim tạm thời. 

Bệnh nhân bị block nhánh phải sẽ có cảm giác nặng ngực, đau tức ngực

So với block nhánh phải hoàn toàn thì block nhánh phải không hoàn toàn thường ít bộc lộ triệu chứng rõ ràng trên lâm sàng. Nhìn chung để phát hiện và chẩn đoán đúng về tình trạng block nhánh phải, người bệnh cần được tiến hành đo điện tâm đồ, kết hợp với các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác như chụp X-quang phổi, siêu âm tim,... sẽ giúp tìm ra nguyên nhân dẫn tới block nhánh phải.

4. Phương pháp điều trị block nhánh phải là gì?

Dựa trên các triệu chứng lâm sàng, bệnh lý đi kèm mà bác sĩ sẽ có những chỉ định điều trị phù hợp nhất. Sau đây là một số phương pháp thường được áp dụng trong điều trị block nhánh phải:

• Nếu bệnh nhân còn trẻ, sức khỏe tốt, không có bệnh lý nền kèm theo thì lúc này block nhánh phải không hẳn là một dạng bệnh lý  bởi vì nó ít tác động tới chức năng bơm máu của tim. Vì vậy trong trường hợp này chưa cần thiết phải điều trị ngay. Nhưng bệnh nhân cần tái khám định kỳ ít nhất 6 tháng/lần, thực hiện biện pháp điện tâm đồ để theo dõi và đánh giá tiến triển của block nhánh phải;

• Nếu bệnh nhân đang bị mắc bệnh về tim và phổi, đối với trường hợp bị block nhánh phải không hoàn toàn thì sẽ có nguy cơ rất cao bệnh tiến triển sang dạng block nhánh phải hoàn toàn. Khi đó cần tập trung điều trị nguyên nhân gây bệnh để khắc phục tình trạng block nhánh phải;

• Những người bị block nhánh phải nặng (ví dụ như vừa trải qua cơn nhồi máu cơ tim hay hội chứng nút xoang) khiến nhịp tim đập chậm, kèm theo đó là rủi ro tử vong lớn thì cần áp dụng biện pháp đặt máy tạo nhịp tim vĩnh viễn. 

5. Những điều cần làm khi bị block nhánh phải

Trong trường hợp bạn được chẩn đoán là bị block nhánh phải, hãy thực hiện những biện pháp dưới đây  để góp phần cải thiện tình trạng này:

• Kiểm tra kỹ lưỡng tại chuyên khoa tim mạch, tiến hành siêu âm tim để xem bản thân có đang mắc bệnh tim cấu trúc hay không;

• Tránh xa các chất kích thích như rượu bia, cà phê, trà, thuốc lá,... vì chúng có thể làm nghiêm trọng hơn tình trạng rối loạn nhịp tim;

• Thay đổi lối sống theo hướng tích cực hơn: giữ một vóc dáng và cân nặng hợp lý, chăm chỉ tập luyện thể dục thể thao như chạy bộ, đi bộ, đạp xe, tập yoga, bơi lội,...;

• Hạn chế lo âu, căng thẳng, ngủ đủ giấc (6-8h/ngày), không thức quá khuya  và giữ một thái độ vui vẻ, tích cực, thoải mái;

• Tăng cường bổ sung những loại thực phẩm, thức uống tốt cho tim mạch như trái cây tươi, các loại rau xanh (nhất là rau có lá màu đậm) vì những thực phẩm này giúp kiểm soát lượng cholesterol trong máu, giảm thiểu bệnh lý về tim mạch;

• Thường xuyên theo dõi các triệu chứng ở tim, ngay khi có dấu hiệu bất thường hãy tái khám ngay.

Người bệnh nếu có triệu chứng bất thường ở tim thì cần tái khám ngay

Có thể nói tình trạng block nhánh phải không phải là một bệnh lý quá nguy hiểm nhưng nếu bệnh nhân đang mắc bệnh về phổi hay tim mạch thì sẽ tiềm ẩn rất nhiều rủi ro, thậm chí là gây ngừng tim đột ngột nếu không quản lý tốt các bệnh lý nền.

Nếu bạn đang có nhu cầu được thăm khám và tư vấn chi tiết hơn về các bệnh lý tim mạch hay bất kỳ vấn đề sức khỏe nào khác, vui lòng liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56. Tổng đài viên luôn sẵn sàng hỗ trợ quý khách hàng 24/7.