1. Loạn thị là gì 

Loạn thị, hay còn gọi là hội chứng Astigmatism, là một tật của mắt. Giác mạc của người bị loạn thị có hình dạng khác thường, những tia sáng thay vì tụ lại một điểm thì lại bị khuếch tán trên võng mạc, khiến hình ảnh thu được có hình dạng méo mó và bị nhoè. 

Có hai dạng loạn thị chính:

• Loạn thị giác mạc là tình trạng giác mạc bị lệch.

• Loạn thị thấu kính là tình trạng ống kính bị lệch.

Người mắc tật loạn thị thường mắc các tật khác của mắt kèm theo như tật cận thị hay viễn thị. Tật loạn thị không thể tự hồi phục và có thể thay đổi mức độ nặng hay nhẹ của tật theo thời gian. 

Tia sáng đi qua võng mạc của mắt mắc tật loạn thị và hình ảnh thu được

2. Nguyên nhân loạn thị là gì?

Nguyên nhân chính gây ra tật loạn thị là sự biến dạng của giác mạc. Giác mạc có hình dạng uốn cong như hình quả bóng tròn sẽ giúp tia sáng tụ lại tại 1 điểm trên võng mạc, giác mạc của người mắc tật khúc xạ thường có hình quả trứng với hai đường cong khác nhau, tia sáng tụ lại trên 2 điểm hoặc nhiều hơn trên võng mạc, khiến hình ảnh thu được bị mờ hoặc méo mó.

Ngoài sự biến dạng giác mạc, một số yếu tố có thể trở thành nguyên nhân loạn thị bao gồm:

• Do di truyền.

• Sẹo để lại do một số phẫu thuật hoặc chấn thương ở mắt.

• Người mắc bệnh Keratoconus khiến giác mạc bị thoái hoá và biến dạng thành hình chóp. 

• Sinh thiếu tháng cũng là nguyên nhân khiến trẻ mắc tật loạn thị.

Từ nguyên nhân, có thể thấy những người có người thân từng mắc tật loạn thị hoặc các rối loạn khác ở mắt, có sẹo ở giác mạc do chấn thương, những người từng trải qua phẫu thuật ở mắt như phẫu thuật thuỷ tinh thể, và những người mắc các tật về mắt ở mức nặng như cận thị nặng hoặc viễn thị nặng có nguy cơ cao mắc phải tật loạn thị. 

Cận thị có thể xuất hiện ở trẻ nhỏ do di truyền hoặc do sinh thiếu tháng

Triệu chứng khi mắc phải tật loạn thị

Triệu chứng của hội chứng loạn thị có thể khác nhau tùy người mắc phải tật ở mắt này. Tuy nhiên, hầu hết các trường hợp đều có các triệu chứng sau:

• Triệu chứng đặc trưng là hình ảnh nhìn thấy bị nhoè đi và méo mó dù vật nằm ở khoảng cách gần hay xa.

• Khó nhìn hơn vào trong không gian tối.

• Thường mỏi mắt, nheo mắt. 

• Đau đầu khi tập trung nhìn. 

3. Chẩn đoán và điều trị tật loạn thị của mắt

Chỉ có thể khám mắt tại bệnh viện để xác định liệu bản thân có mắc tật khúc xạ hay không. Người thăm khám sẽ được chỉ định thực hiện một số bài kiểm tra để chẩn đoán liệu có mắc tật loạn thị hay không, nguyên nhân loạn thị và mức độ hiện tại.

Một số bài kiểm tra đo lường thị lực mắt là:

Kiểm tra thị lực

Người thăm khám được yêu cầu đọc các chữ cái trên bảng từ một khoảng cách nhất định. Thị lực đạt 20/20 biểu thị mắt vẫn bình thường. Chỉ số thị lực 20/40 có nghĩa là người có thị lực bình thường có thể nhìn rõ chữ cái ở khoảng cách 40 feet, trong khi người thực hiện kiểm tra nhìn rõ trong khoảng cách 6 feet. 

Thị lực không đạt kết quả 20/20 biểu thị mắt đang sử dụng các loại kính mắt, kính áp tròng không phù hợp hoặc mắt đang gặp một số bệnh.

Các bài kiểm tra giúp đánh giá mức độ hiện tại của tật loạn thị

Kiểm tra khúc xạ

Người kiểm tra được hướng dẫn đọc biểu đồ thông qua các thấu kính của máy khúc xạ quang chuyên dụng. Chỉ số khúc xạ ở kết quả kiểm tra sẽ giúp xác định người kiểm tra mắc phải tật gì của mắt, bên cạnh đó cũng có thể xác định liệu tật loạn thị mắc phải có liên quan đến một số vấn đề khác của mắt như thoái hoá điểm vàng, tắc mạch máu võng mạc,… hay không. 

Kiểm tra độ cong giác mạc

Người thăm khám sẽ được kiểm tra độ cong giác mạc bằng máy đo góc hiện đại, bài kiểm tra này cũng sẽ giúp xác định tật loạn thị có phải do bệnh giác mạc hình chóp hay không.

Kiểm tra tập trung ánh sáng

Người thăm khám được được chiếu ánh sáng vào mắt để kiểm tra những thay đổi của tia sáng khi đi giác mạc đến võng mạc, bài kiểm tra này giúp xác định tình trạng loạn thị để đưa ra phương pháp điều trị và điều chỉnh thấu kính phù hợp.

Điều trị tật loạn thị

Đeo kính loạn thị hoặc kính áp tròng

Sử dụng kính là phương pháp phổ thông nhất để hạn chế ảnh hưởng của tật loạn thị. Thấu kính loạn thị được thiết kế hình cầu để giúp tia sáng tụ lại một điểm, và giúp điều chỉnh tầm nhìn xa gần nếu người bị loạn thị có mắc các tật cận thị hoặc viễn thị kèm theo. 

Đọc sách trong không gian thiếu sáng sẽ ảnh hưởng đến sức khoẻ của mắt

Kính Ortho - K (Orthokeratology)

Đây là một loại kính áp tròng dạng cứng dành cho người bị loạn thị nặng với chức năng điều chỉnh và định hình giác mạc trong thời gian chờ phẫu thuật. Kính Ortho - K chỉ cần đeo vào ban đêm, và không nên bỏ khỏi mắt quá lâu để tránh trường hợp giác mạc về hình dạng lỗi.

Phẫu thuật giác mạc

Tiểu phẫu định hình giác mạc được thực hiện với những người đã trên 18 tuổi, giúp giác mạc có hình dạng bình thường và không cần phải đeo kính. Trường hợp người mắc tật loạn thị bị bệnh tiểu đường, bị một số bệnh miễn dịch như viêm khớp dạng thấp, HIV,… người bị đục thuỷ tinh thể, tăng nhãn áp hoặc tầm nhìn không ổn định trong vòng 1 năm thì không đủ điều kiện để làm phẫu thuật. Người đang trong quá trình sử dụng các loại thuốc biệt dược và phụ nữ đang mang thai, cho con bú cũng không được thực hiện phẫu thuật giác mạc.  

Phòng ngừa tật loạn thị

• Tật loạn thị không thể ngăn chặn nhưng chúng ta có thể tăng cường sức khoẻ của đôi mắt, giảm nhẹ các triệu chứng bằng cách chăm sóc đôi mắt.

• Thường xuyên thăm khám để kiểm tra sức khỏe và tình trạng của mắt.

• Bổ sung dinh dưỡng, vitamin, các thực phẩm giàu Lutein, Zeaxanthin, kẽm, axit béo Omega - 3,… sẽ giúp tăng sức đề kháng, củng cố cấu trúc giác mạc và điểm vàng.

• Có chế độ sinh hoạt hợp lý, chăm sóc mắt kỹ lưỡng, không đọc sách hoặc sử dụng thiết bị điện tử trong điều kiện thiếu ánh sáng, sử dụng quá lâu. Thực hiện các bài thể dục rèn luyện sức khoẻ của mắt.

Những thông tin về nguyên nhân loạn thị, cách chẩn đoán và điều trị đã được MEDLATEC giải đáp qua những thông tin được chia sẻ. Nếu bạn vẫn còn những thắc mắc khác về tật loạn thị, độc giả có thể gọi đến hotline 1900565656 của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC để được tư vấn miễn phí.