1. Triglyceride là gì? 

Triglyceride là loại chất béo phổ biến nhất trong cơ thể, đóng vai trò dự trữ năng lượng. Sau mỗi bữa ăn, lượng calo dư thừa mà cơ thể không sử dụng ngay sẽ được chuyển hóa thành Triglyceride và tích trữ trong các tế bào mỡ. Khi cần năng lượng, đặc biệt là giữa các bữa ăn, cơ thể sẽ huy động nguồn dự trữ này để sử dụng.

Lượng calo dư thừa mà cơ thể không sử dụng ngay sẽ được chuyển hóa thành Triglyceride và tích trữ trong các tế bào mỡ

Tuy nhiên, nếu chỉ số Triglyceride trong máu quá cao, đó lại là một hồi chuông cảnh báo. Triglyceride cao thường gắn liền với nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như béo phì, kháng insulin, tiểu đường type 2, cholesterol tốt thấp và cholesterol xấu tăng cao. Những yếu tố này gây mất cân bằng chuyển hóa và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch, đột quỵ, viêm tụy cấp.

Hầu hết mọi người không nhận ra rằng mình có chỉ số Triglyceride cao, bởi tình trạng này thường diễn tiến âm thầm, không có dấu hiệu rõ rệt cho đến khi đạt đến ngưỡng rất cao. 

Cụ thể, mức Triglyceride trong máu được phân loại như sau:

• Bình thường: Dưới 150 mg/dL (1.7 mmol/L).
• Giới hạn cao: Từ 150 – 199 mg/dL (1.7 – 2.2 mmol/L).
• Cao: Từ 200 – 499 mg/dL (2.3 – 5.6 mmol/L).
• Rất cao: Từ 500 mg/dL (5.6 mmol/L) trở lên. Khi mức Triglyceride vượt quá 1000 mg/dL (11.2 mmol/L) nguy cơ tiến triển viêm tuỵ cấp gia tăng đáng kể.

2. Vì sao chỉ số Triglyceride tăng cao?

Việc nắm rõ các nguyên nhân gây ra tình trạng Triglyceride tăng cao giúp bạn chủ động phòng ngừa và là bước đầu để xây dựng lối sống lành mạnh hơn. Dưới đây là một số nguyên nhân thường gặp nhất khiến chỉ số Triglyceride trong máu tăng cao bất thường:

2.1. Chế độ ăn uống kém lành mạnh

Khẩu phần ăn hàng ngày ảnh hưởng trực tiếp đến mức Triglyceride trong máu. Việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chứa đường tinh luyện, carbohydrate đơn giản hay chất béo không lành mạnh chính là nguyên nhân âm thầm khiến Triglyceride tăng cao.

• Đường và tinh bột tinh chế: Các loại bánh ngọt, nước uống có đường, gạo trắng, mì ống… khiến lượng đường huyết tăng nhanh, và phần dư thừa sẽ nhanh chóng được chuyển thành Triglyceride tích trữ trong cơ thể.
• Chất béo không lành mạnh: Có mặt nhiều trong thịt đỏ, mỡ động vật, đồ chiên rán, thực phẩm chế biến sẵn, các chất béo này không chỉ làm tăng Triglyceride mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch nói chung.
• Rượu bia: Rượu bia chứa nhiều calo và đường, gan sẽ chuyển hóa chúng thành Triglyceride, dẫn đến chỉ số Triglyceride cao.

Chế độ ăn uống kém lành mạnh là nguyên nhân khiến chỉ số triglyceride cao

2.2. Lối sống ít vận động

Một cơ thể ít vận động đồng nghĩa với việc lượng calo nạp vào không được sử dụng hiệu quả, dẫn đến tích tụ dưới dạng Triglyceride. Tập thể dục đều đặn sẽ giúp tăng cường quá trình trao đổi chất, sử dụng Triglyceride làm năng lượng, từ đó giúp kiểm soát chỉ số Triglyceride cao hiệu quả.

2.3. Thừa cân, béo phì

Khi trọng lượng cơ thể vượt quá mức lý tưởng, đặc biệt là tích mỡ vùng bụng, nguy cơ Triglyceride cao cũng tăng lên. 

2.4. Mắc các bệnh lý nền

Một số bệnh lý mạn tính có thể làm tăng Triglyceride:

• tiểu đường loại 2 không được kiểm soát tốt: Khi bệnh tiểu đường loại 2 không được kiểm soát hiệu quả, cơ thể không thể sản xuất đủ insulin hoặc không sử dụng insulin một cách hiệu quả, dẫn đến rối loạn chuyển hóa chất béo, khiến mức Triglyceride cao.
• Hội chứng chuyển hóa: Đây là một tập hợp các yếu tố nguy cơ bao gồm huyết áp cao, đường huyết cao, vòng eo lớn và mức cholesterol HDL thấp, tất cả đều góp phần làm chỉ số Triglyceride cao.
• Suy giáp: Hormone tuyến giáp giúp điều hòa quá trình trao đổi chất. Khi tuyến giáp hoạt động kém, quá trình này bị chậm lại, có thể dẫn đến chỉ số Triglyceride cao.
• Bệnh gan, bệnh thận mạn tính: Ảnh hưởng đến chức năng lọc và chuyển hóa của cơ thể, gây rối loạn mỡ máu.

2.5. Di truyền

Nếu trong gia đình bạn có người từng gặp tình trạng Triglyceride cao hoặc bệnh tim mạch sớm, bạn có thể có nguy cơ cao hơn so với người bình thường.

2.6. Tác dụng phụ từ thuốc

Một số loại thuốc có thể khiến chỉ số Triglyceride tăng như một tác dụng phụ:

• Thuốc lợi tiểu
• Thuốc chẹn beta
• Thuốc tránh thai có chứa estrogen
• Corticoid
• Thuốc điều trị HIV
• Thuốc ức chế miễn dịch như cyclosporine

Nếu bạn đang sử dụng những thuốc kể trên, hãy hỏi ý kiến bác sĩ để được điều chỉnh thuốc nếu cần thiết.

3. Làm sao để kiểm soát và giảm Triglyceride cao hiệu quả?

Việc điều chỉnh lối sống đúng cách có thể mang lại hiệu quả cải thiện tình trạng Triglyceride cao rõ rệt. Dưới đây là những phương pháp bạn có thể áp dụng từ hôm nay:

3.1. Điều chỉnh chế độ ăn uống

Chế độ ăn có ảnh hưởng trực tiếp đến mức Triglyceride trong máu. Bạn có thể bắt đầu bằng việc:

• Giảm đường và tinh bột tinh chế: Cắt giảm các thực phẩm như bánh kẹo, nước ngọt, nước trái cây đóng chai, gạo trắng hay bánh mì trắng. Thay vào đó, hãy ưu tiên ngũ cốc nguyên cám, trái cây tươi nguyên múi và rau củ giàu chất xơ.
• Lựa chọn chất béo lành mạnh: Ưu tiên chất béo không bão hòa từ dầu ô liu, dầu hạt cải, bơ, các loại hạt và cá béo như cá hồi, cá thu. Tránh hoàn toàn chất béo chuyển hóa và hạn chế mỡ động vật.
• Tăng cường chất xơ hòa tan: Loại chất xơ này có nhiều trong yến mạch, đậu, táo, lê… giúp làm chậm quá trình hấp thu chất béo vào máu.
• Giảm tối đa rượu bia: Ngay cả khi bạn chỉ uống một lượng nhỏ, Triglyceride vẫn có thể tăng cao. Vì vậy, hãy giảm tối đa rượu bia.
• Ăn đúng lượng, đúng cách: Chia nhỏ khẩu phần ăn trong ngày sẽ giúp cơ thể dễ tiêu hóa và chuyển hóa chất béo tốt hơn.

3.2. Duy trì vận động thường xuyên

Duy trì thói quen vận động mỗi ngày là cách hiệu quả để tiêu hao năng lượng dư thừa và cải thiện các chỉ số mỡ máu. Bạn nên dành tối thiểu 30 phút mỗi ngày cho các hoạt động thể chất có cường độ vừa phải như đi bộ nhanh, đạp xe, bơi lội hay tham gia các lớp aerobic.

3.3. Giảm cân nếu đang thừa cân

Chỉ cần giảm từ 3 - 5% trọng lượng cơ thể cũng đã giúp cải thiện chỉ số Triglyceride đáng kể. Kiên trì mỗi ngày, bạn sẽ sớm cảm nhận được sự thay đổi tích cực.

3.4. Ngưng hút thuốc

Hút thuốc không chỉ gây hại cho phổi mà còn ảnh hưởng đến sự cân bằng cholesterol và Triglyceride trong máu. Việc bỏ thuốc lá sẽ giúp bạn cải thiện sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan.

3.5. Kiểm soát các bệnh mạn tính đi kèm

Một số bệnh lý như tiểu đường, Suy giáp hoặc bệnh thận có thể làm tăng Triglyceride trong máu. Do đó, nếu bạn đang mắc các bệnh nền này, hãy tuân thủ điều trị và tái khám đúng lịch để đảm bảo các chỉ số luôn trong tầm kiểm soát.

3.6. Sử dụng thuốc

Trong nhiều trường hợp, nếu việc thay đổi chế độ ăn và vận động không mang lại hiệu quả như mong đợi, bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc để hạ Triglyceride như:

• Fibrates: Là nhóm thuốc hàng đầu trong điều trị tăng Triglyceride.
• Omega-3 kê đơn: Dạng đặc trị với liều cao hơn nhiều so với các loại dầu cá thông thường.
• Statin: Dù chủ yếu dùng để giảm LDL-cholesterol, statin vẫn có tác dụng hỗ trợ giảm Triglyceride.
• Niacin (vitamin B3): Có thể được sử dụng trong một số trường hợp, tuy nhiên cần theo dõi sát vì thuốc có thể gây ra tác dụng phụ.

Lưu ý, việc sử dụng thuốc cần được thực hiện dưới sự chỉ định và theo dõi của bác sĩ. Người bệnh nên tham khảo ý kiến chuyên môn để lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp với tình trạng sức khỏe cụ thể của mình.

Tại Hệ thống Y tế MEDLATEC có các gói khám sức khỏe đa dạng, từ cơ bản đến chuyên sâu, hỗ trợ bạn theo dõi, đánh giá toàn diện các chỉ số như Triglyceride, cholesterol, đường huyết và điều trị các tình trạng này hiệu quả.

MEDLATEC hỗ trợ bạn theo dõi, đánh giá toàn diện chỉ số Triglyceride và điều trị Triglyceride cao hiệu quả

Nếu bạn đang quan tâm đến chỉ số Triglyceride hoặc cần tư vấn về gói khám phù hợp với thể trạng và nhu cầu, bạn có thể liên hệ ngay với Hệ thống Y tế MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được tư vấn chi tiết và đặt lịch khám sớm nhất.