1. Các chỉ số thường được kiểm tra trong xét nghiệm máu trước phẫu thuật

Khi thực hiện xét nghiệm máu, bác sĩ sẽ kiểm tra nhiều nhóm chỉ số khác nhau để đánh giá sức khỏe tổng quát và tiên lượng an toàn trước phẫu thuật. Một số chỉ số quan trọng gồm:

• Công thức máu toàn phần (CBC): Đánh giá số lượng hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu, giúp phát hiện tình trạng thiếu máu, nhiễm trùng hoặc rối loạn đông máu.
• Đường huyết: Kiểm tra lượng đường trong máu, hỗ trợ phát hiện sớm bệnh tiểu đường hoặc rối loạn chuyển hóa có thể ảnh hưởng đến hồi phục sau mổ.
• Chức năng gan (AST, ALT, Bilirubin): Phản ánh khả năng chuyển hóa thuốc và thải độc của gan, giúp bác sĩ điều chỉnh liều gây mê phù hợp.
• Chức năng thận (Ure, Creatinin): Đánh giá hoạt động lọc máu và đào thải độc tố, hạn chế biến chứng do thuốc trong và sau phẫu thuật.
• Đông máu (PT, aPTT, INR): Kiểm tra khả năng đông - cầm máu tự nhiên, giúp phòng ngừa nguy cơ chảy máu kéo dài trong quá trình mổ.
• Nhóm máu và yếu tố Rh: Xác định nhóm máu để chuẩn bị nguồn máu tương thích nếu cần truyền trong hoặc sau phẫu thuật.
• Các xét nghiệm bổ sung (HBsAg, HCV, HIV, ion đồ...): Giúp tầm soát bệnh truyền nhiễm, kiểm tra điện giải và đánh giá thêm các yếu tố liên quan đến an toàn phẫu thuật.

2. Xét nghiệm máu trước khi phẫu thuật để làm gì?

Thực hiện xét nghiệm máu trước phẫu thuật là vô cùng cần thiết, giúp bác sĩ nắm rõ tình trạng sức khỏe tổng quát của người bệnh, từ đó đảm bảo ca mổ diễn ra an toàn và hạn chế rủi ro. Cụ thể, xét nghiệm máu được thực hiện nhằm các mục đích sau:

Đánh giá toàn trạng sức khỏe của người bệnh 

Xét nghiệm máu cung cấp nhiều thông tin quan trọng về thể trạng, như tình trạng thiếu máu, khả năng đông máu, tình trạng viêm,... Dựa vào đó, bác sĩ có thể xác định người bệnh có bị thiếu máu, viêm nhiễm hoặc rối loạn huyết học hay không. Đây là cơ sở để quyết định có nên tiến hành phẫu thuật ngay hay cần điều trị ổn định trước khi mổ.

Xét nghiệm máu trước khi phẫu thuật giúp đánh giá tổng trạng sức khỏe của người bệnh

Kiểm tra chức năng gan và thận 

Gan và thận đóng vai trò chủ chốt trong quá trình chuyển hóa và đào thải thuốc gây mê, thuốc kháng sinh, giảm đau. Nếu hai cơ quan này hoạt động kém, việc sử dụng thuốc có thể gây tác dụng phụ hoặc kéo dài thời gian hồi phục. Kết quả xét nghiệm giúp bác sĩ điều chỉnh liều thuốc và phương pháp gây mê phù hợp cho từng người bệnh.

Đánh giá khả năng đông - cầm máu

Trong quá trình phẫu thuật, người bệnh có thể mất một lượng máu do các vết rạch của dao mổ. Do đó, kiểm tra các chỉ số đông máu (như PT, aPTT, INR) giúp bác sĩ phát hiện sớm rối loạn đông máu và có biện pháp kiểm soát, tránh biến chứng chảy máu kéo dài trong và sau mổ.

Phát hiện các bệnh lý tiềm ẩn hoặc nhiễm trùng 

Một số bệnh lý như tiểu đường, viêm gan, HIV, hoặc nhiễm trùng máu có thể ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình phẫu thuật và phục hồi. Việc phát hiện sớm giúp bác sĩ lên kế hoạch điều trị, phòng ngừa lây nhiễm và chăm sóc hậu phẫu an toàn hơn.

Xác định nhóm máu để chuẩn bị truyền máu khi cần thiết

Trong một số ca phẫu thuật, đặc biệt là phẫu thuật lớn, việc truyền máu có thể cần thiết. Xét nghiệm máu giúp xác định nhóm máu và yếu tố Rh, đảm bảo quá trình truyền máu diễn ra chính xác và tránh phản ứng bất lợi.

3. Quy trình thực hiện xét nghiệm máu trước phẫu thuật

Quy trình xét nghiệm máu trước phẫu thuật được thực hiện khá nhanh chóng và đơn giản, nhưng đòi hỏi người bệnh tuân thủ đúng hướng dẫn để kết quả chính xác. Thông thường, quy trình gồm các bước sau:

Chuẩn bị trước khi lấy máu 

Người bệnh sẽ được bác sĩ dặn dò về việc nhịn ăn (thường từ 8 - 12 giờ), nếu cần kiểm tra đường huyết hoặc chức năng gan, thận. Đồng thời, bạn cần thông báo rõ các thuốc đang sử dụng và bệnh lý nền để bác sĩ cân nhắc khi phân tích kết quả.

Lấy mẫu máu 

Nhân viên y tế sẽ sát khuẩn vùng da và dùng kim nhỏ lấy máu từ tĩnh mạch ở tay. Quá trình này diễn ra nhanh, thường chỉ mất vài phút và hầu như không gây đau nhiều.

Phân tích mẫu tại phòng xét nghiệm 

Mẫu máu được chuyển đến phòng xét nghiệm và phân tích bằng hệ thống máy móc tự động, nhằm đảm bảo kết quả chính xác và khách quan nhất.

Trả kết quả và tư vấn 

Sau khi có kết quả, bác sĩ sẽ xem xét, đánh giá từng chỉ số để xác định người bệnh có đủ điều kiện phẫu thuật hay cần điều trị bổ sung trước mổ. Đồng thời, bác sĩ cũng tư vấn về nguy cơ, hướng xử lý và kế hoạch gây mê phù hợp.

4. Khi nào cần làm thêm các xét nghiệm bổ sung?

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện thêm các xét nghiệm máu hoặc xét nghiệm chuyên sâu khác để có đánh giá chính xác hơn trước khi phẫu thuật. Việc này nhằm đảm bảo an toàn tối đa cho người bệnh và giúp ca mổ diễn ra thuận lợi. Cụ thể, bạn có thể được yêu cầu làm thêm xét nghiệm khi:

• Kết quả xét nghiệm máu ban đầu có bất thường: Ví dụ như thiếu máu, tăng men gan, rối loạn đông máu, hoặc chỉ số đường huyết quá cao.
• Có bệnh lý nền mạn tính: Người mắc tiểu đường, cao huyết áp, viêm gan, suy thận… cần làm thêm các xét nghiệm chuyên sâu để đánh giá mức độ ảnh hưởng đến quá trình phẫu thuật.
• Đang sử dụng thuốc ảnh hưởng đến máu: Các loại thuốc chống đông, corticoid hoặc thuốc điều trị tim mạch có thể tác động đến chỉ số xét nghiệm, nên cần kiểm tra thêm trước khi gây mê.
• Nghi ngờ nhiễm trùng hoặc bệnh truyền nhiễm: Khi có dấu hiệu viêm, sốt, hoặc kết quả ban đầu cho thấy nguy cơ nhiễm virus, bác sĩ sẽ yêu cầu xét nghiệm bổ sung để xác định nguyên nhân.
• Chuẩn bị cho phẫu thuật phức tạp hoặc kéo dài: Với các ca mổ lớn, việc xét nghiệm thêm điện giải, ion đồ hoặc kiểm tra chức năng tim - phổi giúp bác sĩ tiên lượng rủi ro và chuẩn bị tốt hơn.

Người mắc bệnh tiểu đường có thể được chỉ định thực hiện thêm các xét nghiệm bổ sung

5. Lưu ý trước khi xét nghiệm máu phẫu thuật

Ngoài việc hiểu rõ xét nghiệm máu trước khi phẫu thuật để làm gì, người bệnh cũng cần chuẩn bị đúng cách để kết quả phản ánh chính xác tình trạng sức khỏe, giúp bác sĩ có cơ sở đưa ra quyết định phù hợp nhất. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng:

• Nhịn ăn trước khi lấy máu: Thông thường, người bệnh cần nhịn ăn từ 8 - 12 giờ trước khi xét nghiệm, đặc biệt với các xét nghiệm liên quan đến đường huyết hoặc mỡ máu. Trong thời gian này, chỉ nên uống nước lọc.
• Tránh sử dụng chất kích thích: Không nên uống rượu, bia, cà phê hay hút thuốc ít nhất 24 giờ trước khi xét nghiệm, vì chúng có thể ảnh hưởng đến các chỉ số trong máu.
• Thông báo với bác sĩ về thuốc đang dùng: Một số loại thuốc (như thuốc chống đông, thuốc điều trị tiểu đường, corticoid...) có thể làm sai lệch kết quả. Bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn tạm ngưng hoặc điều chỉnh phù hợp.
• Giữ tinh thần thoải mái, ngủ đủ giấc: Căng thẳng, lo lắng hoặc mất ngủ đều có thể làm thay đổi chỉ số máu, đặc biệt là đường huyết.
• Tránh vận động mạnh trước khi lấy máu: Nên nghỉ ngơi ít nhất 15 - 30 phút trước khi xét nghiệm để ổn định nhịp tim và huyết áp.
• Sau khi lấy máu, nên nghỉ vài phút: Dùng bông ép nhẹ tại vị trí lấy máu, tránh xoa bóp hoặc vận động mạnh để không bị bầm tím.

Bạn cần thông báo cho bác sĩ về các loại thuốc đang sử dụng

Như vậy, bài viết trên đây đã giúp giải đáp chi tiết thắc mắc “xét nghiệm máu trước khi phẫu thuật để làm gì”, đồng thời cung cấp thông tin về các chỉ số quan trọng, quy trình thực hiện và những lưu ý cần nhớ trước khi tiến hành. Tuy nhiên việc chỉ định các xét nghiệm cần thiết phải dựa trên từng trường hợp phẫu thuật cụ thể, và không có danh mục các xét nghiệm chung cho tất cả các trường hợp. Bác sĩ sẽ là người quyết định loại xét nghiệm phù hợp nhằm đảm bảo an toàn và hiệu quả cho người bệnh. Vì thế, bạn nên tuân thủ đầy đủ hướng dẫn của bác sĩ và chuẩn bị kỹ lưỡng trước mỗi lần làm xét nghiệm để đạt kết quả chính xác nhất.

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc liên quan, hoặc nhu cầu thực hiện các xét nghiệm liên quan, hãy liên hệ Tổng đài MEDLATEC 1900 56 56 56 để được giải đáp nhanh chóng và đặt lịch thăm khám cùng bác sĩ chuyên khoa.