1. Nguyên tắc cần lưu ý khi đưa người bị đuối nước lên bờ

Trước khi tìm hiểu cách sơ cứu người bị đuối nước, đầu tiên, bạn cần ghi nhớ một vài nguyên tắc quan trọng khi cứu người bị đuối nước: 

Thứ nhất, bạn cần đánh giá nhanh hiện trường: 

• Tình hình nạn nhân khi đó: Bạn cần đánh giá tình hình nguy cấp của nạn nhân như vẫn tỉnh hay mê man, đang ở dưới nước hay đã trên bờ. 
• Các phương tiện có thể sử dụng: Bạn nên kiểm tra các dụng cụ hoặc phương tiện tại hiện trường có thể hỗ trợ quá trình cứu người. Cân nhắc sử dụng áo phao, phao, dây thòng lọng,... giúp đưa nạn nhân lên bờ.
• Đánh giá tính khả thi để cứu: Vùng nước có nạn nhân đang lặng hay là vùng nước xiết, nguy hiểm. Trong tình huống gặp nhiều người cùng rơi xuống nước nhưng khả năng có hạn, bạn nên ưu tiên nạn nhân dễ tiếp cận và có khả năng sống cao nhất. 

Thứ hai, bạn cần gọi người hỗ trợ. Đây là lưu ý cần nhớ để tránh trường hợp bị đuối nước nhiều người hơn.

Thứ ba, bạn hãy ghi nhớ nguyên tắc tối quan trọng là hãy đảm bảo an toàn cho bản thân. 

Thứ tư, bạn cần đưa nạn nhân nên bờ các nhanh càng tốt: 

• Nếu bạn không biết bơi, có thể sử dụng phao, dây thừng, gậy,... như đã đề cập ở phần trên. 
• Nếu biết bơi, bạn cần đảm bảo tiếp cận nạn nhân đúng cách. Phần lớn nạn nhân đuối nước thường giãy giụa mất kiểm soát. Nếu tiếp cận không đúng cách, bạn dễ bị họ ấn xuống nước và chìm theo. Vì vậy khi tiếp cận người bị đuối nước, bạn nên áp dụng một số tư thế an toàn như: 

• Nếu nạn nhân nằm sấp, bạn có thể tiếp cận từ phía sau nạn nhân rồi sau đó lật nửa để phần mặt nạn nhân nhô cao hơn mặt nước. Tiếp theo bạn dùng 2 tay xốc vào nách của nạn nhân từ phía sau và bơi ngửa để đưa nạn nhân vào bờ. Trong một số trường hợp, bạn có thể dùng 2 tay ôm chặt 2 bên đầu nạn nhân với mục đích giữ nạn nhân nằm ngửa để mặt nhô cao hơn mặt nước và bơi ngửa để đưa nạn nhân vào bờ. 
• Nếu nạn nhân gần chìm thì bạn có thể tùy theo tình hình để cứu, ví dụ như nắm cổ áo, nắm tóc,... nạn nhân từ phía sau rồi bơi ếch nghiêng để kéo nạn nhân vào bờ. 

• Lưu ý: Luôn giữ mặt nạn nhân ngửa và nổi lên trên mặt nước trong mọi trường hợp.

Thứ năm, sau khi đã cứu được nạn nhân lên bờ, bạn cần đánh giá dấu hiệu sinh tồn và tiến hành sơ cứu.

Nếu có nhiều người cùng đuối nước, bạn nên chọn người dễ tiếp cận và có cơ hội sống cao nhất 

2. Cách sơ cứu người bị đuối nước

Ngay khi đưa thành công vào bờ, bạn hãy kiểm tra tình hình của nạn nhân để sơ cấp cứu đúng cách. Cách sơ cứu người bị đuối nước cụ thể như sau: 

Bước 1: Đánh giá nhanh dấu hiệu sinh tồn của nạn nhân:

• Bạn cần kiểm tra tim nạn nhân còn đập không bằng cách áp tai vào ngực trái hoặc sờ động mạch cảnh, động mạch đùi, động mạch quay ở cổ tay. 
• Bạn tiếp tục kiểm tra xem nạn nhân còn thở không bằng cách quan sát lồng ngực nạn nhân có di động lên xuống không, lắng nghe tiếng thở và cảm nhận hơi thở ở gần mũi và miệng nạn nhân trong khoảng 10 giây. 
• Bạn nhanh chóng loại bỏ dị vật ở đường thở (nếu có).

Bước 2: Hồi sức tim phổi CPR trong trường hợp nạn nhân mất dấu hiệu sinh tồn theo các bước như sau:

• Lần lượt cởi bỏ thắt lưng và áo khoác bên ngoài của nạn nhân (nếu có).
• Tiến hành xác định vị trí cần ép tim, đây là đường nối giữa hai bên ngực (hai núm vú). 
• Đan xen hai bàn tay vào nhau đặt vào vị trí vừa xác định và tiến hành ép tim liên tiếp 30 cái. 
• Khi đã ép tim đủ 30 cái liên tục, bạn tiến hành hô hấp nhân tạo cho nạn nhân. Trong quá trình thổi ngạt hô hấp nhân tạo, bạn dùng 2 ngón tay kẹp mũi nạn nhân rồi thổi mạnh. 
• Ép tim thêm 30 cái, đồng thời thổi ngạt thật mạnh 2 lần trong 2 giây. Lặp đi lặp lại quá trình ép tim - thổi ngạt này cho đến khi nhận thấy nhịp tim của nạn nhân.

Bước 3: Bạn hãy gọi cấp cứu qua số 115. 

Bước 4: Khi dấu hiệu sinh tồn của nạn nhân có trở lại, bạn đưa bệnh nhân vào khu vực an toàn, nghỉ ngơi ổn định tâm lý và đợi cấp cứu

Minh họa cách sơ cấp cứu người bị đuối nước trên mô hình Ma-nơ-canh 

3. Sai lầm cần tránh khi sơ cứu

Những sai lầm trong quá trình sơ cứu có thể khiến nạn nhân đuối nước gặp nguy hiểm đến tính mạng hoặc để lại di chứng về sau. Do vậy, trong quá trình sơ cấp cứu, bạn cần chú ý tránh các sai lầm như: 

• Xốc nước quá nhiều: Lượng nước tràn vào phổi người bị đuối nước không phải lúc nào cũng nhiều như mọi người vẫn lầm tưởng. Khi nạn nhân thở lại, nước trong phổi sẽ bị tống ra ngoài, nên ưu tiên ép tim và thổi ngạt thay vì xốc nước. Nếu chỉ tập trung xốc nước bằng cách dốc ngược nạn nhân, bạn có thể vô tình làm nạn nhân bị sặc và bỏ lỡ mất bước cấp cứu thổi ngạt rất quan trọng. 
• Lăn lu: Khi nạn nhân đuối nước là trẻ em, nhiều người thường cho trẻ nằm sấp trên một chiếc lu lớn rồi đốt rơm, lăn đi lăn lại theo các biện pháp truyền miệng. Tuy nhiên, cách thức sơ cứu này dễ khiến trẻ bị bỏng, khó khiến nước trong cơ thể trẻ rút ra nên hầu như không đem lại hiệu quả.
• Không kịp thời thổi ngạt và ép tim: Nếu không thực hiện kịp thời biện pháp sơ cấp cứu này, nạn nhân có nguy cơ cao bị thiếu oxy lên não, dẫn đến chết não, hoại tử hoặc để lại di chứng. Do đó, ngay khi đưa được nạn nhân vào bờ, bạn cần tiến hành ép tim và thổi ngạt ngay.
• Chỉ thực hiện sơ cứu khi có kiến thức: Vị trí ép tim là giữa lồng ngực, khoảng 1/2 đến 1/3 dưới xương ức, không phải ép bụng. Trường hợp ép bụng có thể làm nạn nhân bị nôn, làm tăng nguy cơ sặc dịch vào phổi. 

Nếu nạn nhân đã bị ngưng tim, người sơ cấp cứu nên thổi ngạt ngay khi nạn nhân được đưa lên bờ 

4. Biến chứng có thể xuất hiện sau khi bị đuối nước 

Thực tế, dù thoát khỏi nguy cơ tử vong nhưng người bị đuối nước có thể phải đối mặt với một số biến chứng như suy hô hấp cấp, viêm phổi, tổn thương não,... Trong đó, nạn nhân bị tổn thương não sau đuối nước có nguy cơ sống thực vật suốt phần đời còn lại. 

Để hạn chế những biến chứng nghiêm trọng trên, nạn nhân bị đuối nước cần được sơ cấp cứu tại chỗ và chuyển đến cơ sở y tế kịp thời. Trong nhiều trường hợp, nạn nhân vẫn có cơ hội sống ngay cả khi ở trong nước lâu nhưng được sơ cứu kịp thời. 

Nhìn chung, người bị đuối nước sau khi thoát khỏi nguy hiểm vẫn cần được theo dõi chặt chẽ tại cơ sở y tế. Nếu nhận thấy cơ thể thay đổi, cảm thấy khó chịu, bệnh nhân cần kịp thời thông báo cho bác sĩ.

Suy hô hấp cấp là một trong những biến chứng có thể xuất hiện sau đuối nước 

5. Cần làm gì để phòng tránh đuối nước? 

Bất kỳ ai cũng có nguy cơ bị đuối nước. Để phòng ngừa tình trạng này, bạn nên phối hợp thực hiện các biện pháp sau: 

• Chủ động trau dồi kỹ năng bơi lội, cách sơ cấp cứu. 
• Hạn chế tới khu vực sông nước, ao, hồ nếu không có người hỗ trợ, giám sát. Tuyệt đối không cho trẻ đến gần khu vực nước sâu khi không có sự giám sát của người lớn. 
• Luôn mặc áo phao khi di chuyển bằng tàu thuyền, bơi trong khu vực nước sâu. 
• Nếu nhận thấy có người bị đuối nước, bạn nên hô hoán người xung quanh cùng trợ giúp. 
• Không tự ý nhảy xuống nước cứu người nếu bản thân không biết bơi, kỹ năng bơi kém. 
• Hạn chế du lịch đến các vùng biển, sông, hồ trong thời điểm sắp hoặc đang có bão, mưa lớn, giông lốc. 

Các bậc phụ huynh nên cho con đi học bơi để bảo vệ con tốt nhất 

Bài viết vừa chia sẻ cách sơ cứu người bị đuối nước bạn có thể tham khảo. Trong bất kỳ tình huống nguy cấp nào, mọi người cần bình tĩnh xử lý. Bên cạnh áp dụng kỹ thuật sơ cấp cứu đúng cách, bạn cũng nên kịp thời gọi cấp cứu, đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được các bác sĩ kiểm tra, can thiệp tránh di chứng nguy hiểm. Nếu cần tư vấn hoặc đặt lịch khám tại MEDLATEC, Quý khách vui lòng liên hệ tổng đài 1900 56 56 56 để được hỗ trợ.