1. Tổng quan về ung thư vòm họng

ung thư vòm họng là bệnh lý ác tính bắt nguồn từ các tế bào biểu mô ở vùng vòm họng – nằm sâu phía sau khoang mũi và phía trên họng. Vị trí này rất gần các cấu trúc quan trọng như tai giữa, đáy sọ và não, vì vậy khi khối u phát triển, khả năng xâm lấn và di căn khá cao nếu không được điều trị kịp thời. 

Người mắc ung thư vòm họng giai đoạn đầu thường nổi hạch vùng cổ 

Hiện nay, y học vẫn chưa xác định được nguyên nhân chính xác gây ung thư vòm họng, tuy nhiên, các yếu tố sau được ghi nhận là có nguy cơ gây bệnh:

• Virus Epstein-Barr (EBV): Đây là tác nhân chính có thể gây ung thư vòm họng, chiếm đến 90% các ca bệnh. EBV có khả năng gây đột biến tế bào và khởi phát ung thư vùng vòm họng;
• Yếu tố di truyền: Nguy cơ mắc bệnh tăng lên nếu có người thân từng mắc bệnh;
• Thiếu lành mạnh trong thói quen sinh hoạt: Hút thuốc lá, uống rượu bia thường xuyên làm tăng nguy cơ phát triển tế bào ung thư;
• Chế độ ăn uống nhiều thực phẩm lên men, muối mặn: Như cá khô, dưa muối, thịt xông khói có thể chứa nitrosamine – chất có thể kích hoạt tế bào ung thư;
• Môi trường ô nhiễm: Yếu tố nguy cơ gây bệnh còn đến từ hóa chất độc hại hoặc bụi công nghiệp từ môi trường làm việc. 

2. Dấu hiệu ung thư vòm họng giai đoạn đầu 

Các dấu hiệu ung thư vòm họng giai đoạn đầu thường khiến người bệnh dễ nhầm lẫn với các bệnh lý tai mũi họng. Tuy nhiên, nếu nhận diện sớm, tỷ lệ điều trị thành công rất khả quan.​ Do đó, bạn đọc nên lưu ý những dấu hiệu ung thư vòm họng giai đoạn đầu như sau:

Đau họng kéo dài

Đau rát họng âm ỉ hoặc tăng dần, thường chỉ đau ở một bên và không thuyên giảm khi dùng thuốc điều trị thông thường. Thậm chí, nuốt nước bọt hoặc thức ăn có thể khiến mức độ cơn đau tăng lên. 

Cẩn trọng với dấu hiệu đau họng kéo dài 

Ngạt mũi một bên kéo dài

Ngạt tắc một mũi hoặc cả hai bên, kéo dài dai dẳng, không đáp ứng với thuốc điều trị thông thường.

Chảy máu mũi hoặc khạc ra máu

Một số người bệnh có thể thấy dịch mũi có lẫn máu, hoặc khạc ra máu nhẹ – đây là dấu hiệu cho thấy vùng niêm mạc vòm họng có thể đang bị tổn thương.

Ù tai, giảm thính lực một bên

Khối u ở vòm họng có thể chèn ép vòi nhĩ – ống nối giữa tai giữa và vòm họng – gây hiện tượng ù tai hoặc nghe kém ở một bên tai. Triệu chứng này thường dễ bị bỏ qua hoặc nhầm với viêm tai giữa.

Đau đầu âm ỉ, dai dẳng

Khi khối u phát triển, nó có thể kích thích các dây thần kinh vùng sọ mặt, gây đau đầu vùng trán hoặc thái dương kéo dài.

Xuất hiện hạch ở cổ

Một trong những biểu hiện thường thấy ở giai đoạn đầu là sờ thấy hạch ở vùng cổ, thường không đau, rắn chắc, không di động, kích thước tăng dần theo thời gian.

3. Ung thư vòm họng giai đoạn đầu - phương án chẩn đoán và điều trị 

Phương pháp chẩn đoán 

• Khám tổng quát vùng đầu, mặt, cổ: Bác sĩ sẽ quan sát và sờ nắn để kiểm tra các hạch bạch huyết vùng cổ, đánh giá các bất thường ở mũi, họng, tai;
• Nội soi tai mũi họng: Sử dụng ống nội soi mềm hoặc cứng có gắn camera và đèn chiếu sáng để quan sát trực tiếp và chi tiết vùng vòm họng, phát hiện các khối u, tổn thương bất thường;
• Sinh thiết: Lấy mẫu mô tại vùng nghi ngờ để xác định tính chất ác tính của tế bào;
• Chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc cộng hưởng từ (MRI): Giúp đánh giá kích thước, mức độ xâm lấn và hạch cổ liên quan;
• Xét nghiệm máu tìm dấu ấn ung thư: Một số marker như EBV DNA, kháng thể anti-EBV có thể hỗ trợ chẩn đoán và theo dõi tiến triển bệnh.

Phương pháp điều trị 

Mục tiêu điều trị ở giai đoạn đầu là loại bỏ hoàn toàn khối u và ngăn ngừa tái phát, bao gồm các phương pháp sau:

• Xạ trị: Đây là phương pháp điều trị chủ yếu cho ung thư vòm họng giai đoạn đầu. Xạ trị có thể là xạ trị ngoài (chiếu tia từ bên ngoài cơ thể) hoặc xạ trị trong (đặt nguồn phóng xạ trực tiếp vào khối u);
• Phẫu thuật: Phẫu thuật thường không phải là phương pháp điều trị chính cho ung thư vòm họng giai đoạn đầu do vị trí khối u khó tiếp cận và gần các cấu trúc quan trọng. Tuy nhiên, phẫu thuật có thể được cân nhắc trong một số trường hợp nhất định để cắt bỏ hạch cổ di căn còn sót lại sau xạ trị;
• Hóa trị: Hóa trị có thể được sử dụng đơn độc hoặc kết hợp với xạ trị (hóa xạ trị đồng thời) để tăng hiệu quả điều trị ở một số trường hợp nhất định.

Các phương pháp điều trị ung thư vòm họng được chỉ định theo từng trường hợp cụ thể 

Tóm lại, nắm bắt những dấu hiệu ung thư vòm họng giai đoạn đầu nêu trên đây là cách để phát hiện sớm bệnh, từ đó tăng hiệu quả điều trị và đảm bảo chất lượng cuộc sống. Bạn có thể tăng cường nhận thức về phòng ngừa ung thư, giảm thiểu nguy cơ từ căn bệnh nguy hiểm này bằng cách chủ động kiểm tra sức khỏe và thăm khám định kỳ, qua đó bảo vệ sức khỏe bản thân và người thân yêu.

Mọi nhu cầu tư vấn các vấn đề liên quan hoặc thực hiện tầm soát ung thư sớm, bạn đọc hãy liên hệ tới Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Tổng đài 1900 56 56 56 để được đội ngũ bác sĩ chuyên khoa hỗ trợ kịp thời.