1. Tìm hiểu về rối loạn đông máu và xét nghiệm kiểm tra

Ở trạng thái bình thường, nhờ vào sự cân bằng giữa hai yếu tố đông máu và ức chế đông máu mà máu lưu thông trong cơ thể luôn ở trạng thái lỏng. Khi xảy ra tổn thương mạch máu, hệ thống đông cầm máu sẽ hoạt động để hình thành cục máu đông khu trú che lấp chỗ tổn thương và làm ngưng chảy máu. 

Xét nghiệm TQ TCK là những xét nghiệm rối loạn đông máu

Khi đã hoàn thành chức năng cầm máu, các mô và tế bào hình thành ở vị trí tổn thương, cục máu đông khu trú sẽ tan dần trả lại sự lưu thông máu bình thường. 

Tuy nhiên, do nguyên nhân nào đó, sự cân bằng giữa yếu tố đông máu và ức chế đông máu bị phá vỡ, khi không có tổn thương những vẫn xảy ra tình trạng giảm đông chảy máu hay đông máu hình thành huyết khối. Các chứng rối loạn đông cầm máu này rất nguy hiểm, gặp trong nhiều bệnh lý và chấn thương có thể gây tử vong cho người bệnh nếu phát hiện chậm trễ.

Có thể chia rối loạn đông cầm máu thành các nhóm chính bao gồm:

• Rối loạn tăng đông máu gây hình thành huyết khối và tắc mạch.

• Rối loạn tăng đông máu nhưng có triệu chứng lâm sàng là chảy máu.

• Rối loạn giảm đông máu nhưng có triệu chứng lâm sàng là huyết khối và tắc mạch.

Trong thăm khám, chẩn đoán và điều trị các rối loạn đông cầm máu, các xét nghiệm yếu tố đông máu và ức chế đông máu có vai trò quan trọng. Có rất nhiều loại xét nghiệm đánh giá quá trình này, được chia thành các nhóm theo giai đoạn đông cầm máu như sau:

• Giai đoạn 1: Cầm máu ban đầu khi hình thành nút cầm máu tạm thời.

• Giai đoạn 2: Đông máu huyết tương khi hình thành nút cầm máu vĩnh viễn.

• Giai đoạn 3: Tiêu cục máu đông.

Để đánh giá mỗi giai đoạn đông cầm máu này đều có nhiều xét nghiệm đánh giá khác nhau, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện xét nghiệm khác nhau dựa trên đánh giá nguy cơ rối loạn liên quan tới triệu chứng hay tiền sử bệnh lý. 

Xét nghiệm TQ và TCK là những xét nghiệm đông cầm máu cơ bản, hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn sau đây.

2. Xét nghiệm TQ TCK là gì?

Tình trạng đông máu huyết tương xảy ra khi bị thiếu hụt một hoặc nhiều yếu tố đông máu gây ra giảm hình thành sợi fibrin và khả năng cầm máu. Xét nghiệm TQ, TCK là những xét nghiệm để đánh giá hoạt động của con đường đông máu ngoại sinh.

2.1. Xét nghiệm TQ

Xét nghiệm TQ (thời gian Quick) hay còn gọi là xét nghiệm PT (thời gian prothrombin) hiện đang được ứng dụng rộng rãi tại nhiều bệnh viện và cơ sở y tế. Kết quả xét nghiệm TQ giúp bác sĩ đánh giá đường đông máu ngoại sinh trong chẩn đoán tình trạng rối loạn đông máu.

Xét nghiệm TQ kiểm tra thời gian prothrombin

Kết quả của xét nghiệm TQ thường thể hiện ở dạng thời gian tính bằng giây. Thời gian QT bình thường khoảng 11 - 13 giây, nếu kết quả xét nghiệm kéo dài hơn 3 giây nghĩa là đường đông máu ngoại sinh của bệnh nhân đang gặp vấn đề.

Ngoài ra, kết quả TQ cũng có thể thể hiện ở dạng % hoặc INR khi bệnh nhân điều trị kháng Vitamin K.

2.2. Xét nghiệm TCK

Xét nghiệm TCK hay còn gọi là xét nghiệm APTT kiểm tra thời gian thromboplastin một phần hoạt hóa đang rất phổ biến trên thế giới cũng như tại Việt Nam với mục đích đánh giá đường đông máu nội sinh. Xét nghiệm này có ưu điểm là độ nhạy cao, độ chính xác cao và có thể thực hiện tại nhiều bệnh viện tuyến tỉnh hay khu vực.

Kết quả xét nghiệm TCK có thể thể hiện ở dạng giây (bình thường từ 25 - 33 giây) hoặc theo tỉ lệ chỉ số APTT bệnh/APTT chứng.

Ngoài xét nghiệm TCK, một số xét nghiệm khác để đánh giá đường đông máu nội sinh gồm: định lượng các yếu tố đông máu, xét nghiệm thời gian Howell,…

2.3. Xét nghiệm đánh giá rối loạn đông máu khác

Để đánh giá đường đông máu chung, xét nghiệm thời gian thrombin TT thường được sử dụng với kết quả ở dạng thời giây hay định lượng nồng độ. 

Xét nghiệm đông máu để tìm ra nguyên nhân gây hình thành huyết khối hoặc chảy máu

Ngoài những xét nghiệm trên, để đánh giá chứng rối loạn đông máu, các xét nghiệm đánh giá tình trạng tiêu sợi huyết cũng có vai trò quan trọng. Đặc biệt trong các trường hợp rối loạn đông máu cấp tính có nguy cơ tử vong cao như: tiêu sợi huyết tiên phát, đông máu rải rác trong lòng mạch, huyết khối,…

3. Ý nghĩa xét nghiệm TQ TCK

Xét nghiệm TQ TCK cũng như nhiều xét nghiệm đông máu khác giúp đánh giá tình trạng đông cầm máu ở những bệnh nhân bị rối loạn đông máu. Việc lựa chọn xét nghiệm ngoài theo nhu cầu lâm sàng còn phụ thuộc vào quy mô của bệnh viện, tình trạng trang thiết bị xét nghiệm. 

Dựa trên những xét nghiệm này, có thể xác định được rối loạn đến từ giai đoạn đông cầm máu nào và có liên quan đến các yếu tố nào hay thiếu hụt nhóm chất nào. Từ đó có thể can thiệp điều trị hay phòng ngừa rối loạn đông máu hiệu quả.

Xét nghiệm TQ TCK là xét nghiệm có vai trò quan trọng trong chẩn đoán rối loạn đông máu

Như vậy, ý nghĩa xét nghiệm TQ TCK là để đánh giá đường đông máu ngoại sinh và nội sinh tương ứng, phát hiện bất thường gây rối loạn đông máu. Ngoài những xét nghiệm này, bệnh nhân bị rối loạn đông máu có thể phải thực hiện nhiều xét nghiệm khác để tìm ra chính xác nguyên nhân và từ đó điều trị hiệu quả. 

Nếu cần tư vấn thêm về xét nghiệm hay điều trị rối loạn đông máu, hãy liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56.