1. Xét nghiệm vi sinh là gì?

Bạn có thể hiểu đơn giản, Xét nghiệm vi sinh chính là quá trình phân tích để tìm ra sự có mặt của các tác nhân vi sinh vật có mặt trong mẫu bệnh phẩm. Từ cơ sở đó, các chuyên gia sẽ tìm ra nguyên nhân gây nhiễm trùng và chẩn đoán bệnh chính xác, lên phác đồ điều trị bệnh hiệu quả. 

Xét nghiệm vi sinh là quá trình phân tích hình ảnh vi sinh vật trên các mẫu bệnh phẩm.

Đối tượng xét nghiệm vi sinh chính là những loài vi sinh vật gây bệnh được tìm thấy trong các mẫu bệnh phẩm. Mẫu bệnh phẩm có thể được lấy từ cơ thể người, động vật, từ bên ngoài môi trường sống và cũng có thể trong các dụng cụ, các loại thức ăn,… được nghi ngờ là nguồn gốc của bệnh. 

Bên cạnh đó, một số bệnh phẩm để phục vụ xét nghiệm vi sinh bao gồm: dịch tủy não, nước tiểu giữa dòng, mủ nông hoặc mủ sâu, dịch (như dịch màng phổi, dịch khớp hoặc dịch màng tim,..), đờm, phân,…

Xét nghiệm vi sinh thường được áp dụng sàng lọc chẩn đoán và theo dõi, điều trị bệnh. Bên cạnh đó, đây cũng là một kỹ thuật thường được dùng trong dịch tễ học, nghiên cứu, giảng dạy và hỗ trợ điều tra pháp lý. Trong những trường hợp cần thiết, xét nghiệm vi sinh cũng hữu ích để gây ra chiến tranh hoặc chống lại chiến tranh và khủng bố. 

2. Xét nghiệm vi sinh để làm gì?

Chúng ta thường nghe về các bệnh như bệnh tiểu đường, bệnh béo phì, bệnh ung thư,... nhưng một loại bệnh cũng có tỉ lệ mắc rất cao lại thường bị chủ quan và bỏ qua chính là bệnh nhiễm trùng. Thậm chí, theo thống kê, nhóm bệnh nhiễm trùng là nhóm bệnh có tỉ lệ người mắc cao hàng đầu ở nước ta. 

Có nhiều loại xét nghiệm vi sinh khác nhau

Một số bệnh nhiễm trùng phổ biến là bệnh đường hô hấp, bệnh đường tiêu hóa, bệnh đường tiết niệu và các bệnh về đường sinh dục, thậm chí là nhiễm trùng da hoặc nhiễm trùng máu,… Các chuyên gia cho rằng, mỗi người có thể mắc các bệnh về nhiễm trùng ít nhất một lần trong đời. 

Nhưng trên thực tế, nhiều người chủ quan đối với căn bệnh này. Phần lớn đều không đi khám mà tự ý mua thuốc kháng sinh và điều trị tại nhà. Đây là một thói quen nhiều người mắc phải, cần loại bỏ ngay lập tức vì nó không những không giúp khỏi bệnh mà còn dễ dẫn tới tình trạng kháng thuốc và làm cho hệ miễn dịch bị suy giảm. 

Như vậy, chúng ta đã có câu trả lời cho câu hỏi xét nghiệm vi sinh để làm gì.  Mục đích chính của xét nghiệm này là tìm ra nguyên nhân chính xác dẫn tới tình trạng nhiễm trùng. Việc làm này có ý nghĩa quan trọng vì chỉ khi tìm rõ nguyên nhân mới có thể lựa chọn được phác đồ điều trị phù hợp và hiệu quả đối với từng bệnh nhân. 

3. Phân loại xét nghiệm vi sinh và ý nghĩa của từng loại xét nghiệm

Xét nghiệm vi sinh bao gồm: 

• Xét nghiệm soi trực tiếp

• Xét nghiệm nuôi cấy

• Xét nghiệm miễn dịch

• Xét nghiệm sinh học phân tử

Mỗi loại xét nghiệm vi sinh có những giá trị khác nhau. Tùy thuộc vào những trường hợp bệnh nhân khác nhau, bác sĩ sẽ lựa chọn loại xét nghiệm vi sinh phù hợp để chẩn đoán bệnh một cách chính xác nhất.

3.1. Xét nghiệm soi trực tiếp

Đây là xét nghiệm đầu tay, dựa vào kết quả của xét nghiệm này các bác sĩ sẽ tiến hành bước xét nghiệm tiếp theo. Đa số, bước xét nghiệm này thường không mang tính quyết định để đưa ra chẩn đoán cuối cùng. Nhưng ở một trường hợp cụ thể như vi khuẩn lậu (ở nam giới hoặc trẻ sơ sinh), vi khuẩn lao hay vi khuẩn phong,… thì phương pháp xét nghiệm này cũng có giá trị chẩn đoán cao. 

Trong đó:

- Soi tươi: Có hiệu quả khi phát hiện vi sinh vật sống, di động hoặc có thể giúp tìm trứng, ấu trùng hay bào nang của ký sinh trùng.

- Soi vi sinh vật qua thuốc nhuộm: Các chuyên gia sẽ dùng những loại thuốc nhuộm khác nhau để nhuộm lên mẫu bệnh phẩm sau đó soi dưới kính hiển vi quang học. Phương pháp này phù hợp với các sinh vật đã chết hoặc cố định để thuận lợi trong việc phát hiện rõ về hình thể, cấu trúc của vi sinh vật. 

- Soi vi sinh vật dưới kính hiển vi điện tử: Phương pháp này phù hợp với tìm kiếm những loại virus hoặc để soi cấu trúc của siêu sinh vật. Phương pháp này thường sử dụng trong các phòng nghiên cứu.

3.2. Xét nghiệm nuôi cấy 

Đây là cách mà các chuyên gia sẽ nuôi cấy trong phòng xét nghiệm để xác định những loại sinh vật xuất hiện trong mẫu bệnh phẩm có khả năng gây bệnh không. Phương pháp này có độ đặc hiệu cao nhưng đòi hỏi trang thiết bị tân tiến, hiện đại mới đảm bảo được độ chính xác của kết quả xét nghiệm. 

Trong thai kỳ, mẹ bầu cũng có thể mắc nhiễm trùng như nhiễm trùng đường tiết niệu

3.3. Xét nghiệm miễn dịch 

Có thể hiểu đây là một loại xét nghiệm gián tiếp dựa vào mẫu sinh vật tìm được và những bằng chứng liên quan đến quá trình nhiễm trùng. Ưu điểm của phương pháp này: 

Chẩn đoán được bệnh ngay cả trong trường hợp vi sinh vật không còn tồn tại hoặc còn tồn tại nhưng rất ít.

Chẩn đoán được bệnh khi vi sinh vật có khả năng chịu tác động của kháng sinh và không thể phát hiện bằng những phương pháp trên.

Có thể bảo quản bệnh phẩm trong thời gian dài và cho kết quả nhanh, thậm chí có thể thực hiện hàng loạt. 

Tuy nhiên, nhược điểm của phương pháp này là độ chính xác cũng phụ thuộc vào lớp kháng thể phát hiện và bệnh đang ở giai đoạn nào.

3.4. Xét nghiệm sinh học phân tử 

Xét nghiệm sinh học phân tử là cách tìm ra những loại vật liệu di truyền đặc hiệu của vi sinh vật. Phương pháp này có thể thực hiện nhanh chóng, độ nhạy cao và bệnh phẩm có thể bảo quản được lâu nhưng khó thực hiện, chi phí thực hiện cao và đòi hỏi trang thiết bị máy móc phải rất hiện đại, kỹ thuật viên phải được đào tạo chuyên sâu.

Cần lựa chọn đơn vị y tế uy tín để xét nghiệm vi sinh

Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là một đơn vị y tế được giới chuyên môn đánh giá cao về các dịch vụ chẩn đoán, xét nghiệm, trong đó có dịch vụ xét nghiệm vi sinh. Bệnh viện luôn đầu tư và cập nhật những mẫu máy mới nhất và chú trọng đào tạo các kỹ thuật viên để đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác và nhanh chóng. 

Như vậy, thông tin trên đã giúp bạn giải đáp chi tiết câu hỏi xét nghiệm vi sinh để làm gì. Mọi chi tiết xin liên hệ theo tổng đài 1900 56 56 56 để được chuyên gia hỗ trợ 24/24.