Giải phẫu xoang mũi và những bệnh lý thường gặp

Mũi là cơ quan quan trọng đối với cơ thể đảm nhận các chức năng liên quan đến hô hấp. Trong đó, xoang mũi là các hốc rỗng chứa đầy không khí đã được lọc sạch. Dưới đây là những thông tin về cấu tạo, chức năng và một số bệnh lý thường xảy ra ở xoang cạnh mũi mà bạn không nên bỏ qua. 

1. Cấu tạo, chức năng từng phần của mũi và xoang mũi 

Mũi có cấu tạo khá phức tạp và đảm nhiệm nhiều chức năng khác nhau, trong đó vai trò chính là khứu giác. Mũi được chia làm 3 phần với cấu tạo cụ thể như sau:

Mũi ngoài

Mũi ngoài bao gồm da, sụn và khung xương sụn mũi.

●       Khung xương sụn mũi đóng vai trò tạo hình dạng và phần cao nhất của mũi. Bộ phận này được cấu tạo bởi sụn mũi và xương cánh mũi ở 2 bên. 

●       Sụn mũi nằm trong trong khung xương. Sụn mũi đóng vai trò quan trọng trong việc tạo độ dẻo dai và linh hoạt của mũi.

●       Da là phần bên ngoài bao phủ toàn bộ khung xương và sụn mũi, giữ nhiệm vụ bảo vệ các cơ quan bên trong khỏi những tác động từ bên ngoài đồng thời tạo độ thẩm mỹ cho mũi.

Mũi tạo thành bởi nhiều bộ phần với các chức năng khác nhau

Mũi trong 

Mũi trong còn được là ổ mũi, giới hạn từ lỗ mũi ngoài đến lỗ mũi trong, được cấu tạo từ các bộ phận:

●       Tiền đình nằm ở phía trước mũi, chứa nhiều vi mạch, có nhiệm vụ bảo vệ cấu trúc bên trong và duy trì độ ẩm.

●       Khoang mũi được chia làm 2 phần bởi vách ngăn có nhiệm vụ chính là chứa không khí sau khi đi qua lỗ mũi.

●       Vách ngăn là một xương thẳng, chia khoang mũi làm 2 phần.

●       Nền ổ mũi hay khẩu cái cứng được bao phủ bởi một lớp niêm mạc, giữ nhiệm vụ ngăn cách ổ mũi với miệng.

●       Lỗ mũi sau là nơi kết nối mũi với họng, đưa không khí từ mũi xuống vòm họng và các bộ phận khác.

●       Van mũi là bộ phần hẹp nhất của đường thở có tác dụng duy trì độ ẩm, lọc và điều chỉnh không khí, mùi hương vào mũi.

●       Hệ thống các lỗ dẫn lưu cho phép không khí và chất lỏng đi qua, được kết nối với khoang mũi.

Xoang mũi

Trong cấu tạo của mũi không thể nào bỏ qua xoang mũi là những hốc rỗng bên trong xương. Cơ quan này còn được gọi với cái tên là xoang cạnh mũi, cấu tạo bao gồm:

●       Lớp niêm mạc mỏng lót bên trong có chứa nhiều sợi thần kinh khứu giác và các tuyến tiết chất nhầy để tạo độ ẩm và bảo vệ niêm mạc. 

●       Lông mũi được xem là “hàng rào bảo vệ” mũi trước các tác nhân từ bên ngoài. Vai trò của lông mũi là lọc và ngăn chặn sự xâm nhập của mầm bệnh, bụi bẩn, chất độc hại theo không khí đi vào mũi. 

●       Mạch máu trong xoang phân bố dày đặc nhằm cung cấp oxy và chất dinh dưỡng đồng thời duy trì nhiệt độ bình thường, ổn định bên trong mũi.

Xoang cạnh mũi là các hốc rỗng bên trong xương

2. Những bệnh lý xoang mũi thường gặp   

Một số bệnh lý xoang cạnh mũi phổ biến hiện nay là:

Viêm mũi xoang

Viêm mũi xoang là một trong những bệnh lý đường hô hấp phổ biến hiện nay do lớp niêm mạc lót bên trong xoang bị viêm, vi khuẩn có điều kiện tấn công gây nhiễm trùng. Người bị viêm mũi xoang thường có những triệu chứng:

●       Đau nhức, khó chịu quanh vùng xoang bị viêm, cơn đau có xu hướng lan ra những khu vực xung quanh.

●       Xoang mũi tiết dịch nhiều chảy xuống vùng họng gây kích thích dẫn đến ho dai dẳng, nhất là vào ban đêm.

●       Dịch mũi có màu vàng hoặc xanh kèm mủ, mùi hôi.

●       Thường xuyên thấy ngứa mũi và hắt hơi liên tục.

●       Khứu giác giảm chức năng.

Viêm xoang cần được điều trị kịp thời, đúng cách để tránh tình trạng chuyển sang mạn tính hoặc biến chứng nguy hiểm.

Viêm xoang gây ra những cơn đau nhức, khó chịu ở khu vực bị nhiễm trùng

Polyp xoang mũi 

Polyp là một dạng khối u lành tính hình thành bên trong xoang hoặc hốc mũi. Tình trạng này xảy ra phần lớn là do tổ chức đệm trong xoang bị thoái hóa cục bộ. Các khối polyp thường có đặc điểm là mềm, nhẵn, bên trong chứa các tế bào xơ liên kết, chứa dịch nhầy. Khi khối polyp hình thành bên trong các xoang sẽ gây ra tình trạng:

●       Dịch mũi tiết nhiều, nghẹt mũi kéo dài.

●       Mất khứu giác và vị giác.

●       Đầu và các phần khác trên khuôn mặt, răng hàm trên đau nhức âm ỉ.

●       Thường xuyên bị chảy máu cam.

●       Khi ngủ thường sẽ ngáy to.

Hầu hết những bệnh lý về mũi hay đường hô hấp đều gây ra các triệu chứng khó chịu và làm ảnh hưởng chất lượng cuộc sống. Chính vì vậy, khi thăm khám và điều trị kịp thời, đúng cách sẽ giúp nhanh chóng khắc phục tình trạng, cải thiện triệu chứng và đảm bảo các vấn đề về sức khỏe. Một lưu ý mà bạn cần nhớ khi xảy ra các vấn đề liên quan đến mũi, các xoang hoặc đường hô hấp là không tự ý mua thuốc uống hoặc áp dụng các biện pháp chữa bệnh không chính thống để tránh bệnh trở nên nặng hơn. 

Trên đây là những thông tin về cấu tạo, chức năng và một số bệnh lý về xoang mũi thường gặp. Trong trường hợp bạn xuất hiện các triệu chứng bất thường thì tốt nhất nên tìm đến các cơ sở y tế uy tín để thăm khám, chẩn đoán và điều trị.  Nếu bạn chưa tìm được địa chỉ nào uy tín để kiểm tra vấn đề về mũi và các xoang thì Hệ thống Y tế MEDLATEC là gợi ý lý tưởng. 

Tại MEDLATEC, khách hàng sẽ được các bác sĩ chuyên khoa, tay nghề giỏi, kiến thức sâu rộng và giàu kinh nghiệm thăm khám trực tiếp để chẩn đoán và lên phương án điều trị thích hợp. Ngoài ra, MEDLATEC còn trang bị hệ thống trang thiết bị, cơ sở vật chất hiện đại với đầy đủ các loại máy móc tiên tiến, sử dụng công nghệ cao, được nhập khẩu trực tiếp từ các nước phát triển, đảm bảo thực hiện nhanh chóng các kiểm tra sức khỏe đường hô hấp với độ chính xác cao.

Hơn nữa, MEDLATEC còn sở hữu Trung tâm Xét nghiệm đạt tiêu chuẩn quốc tế ISO 15189:2012 và CAP. Đồng thời, hệ thống còn cung cấp dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm tận nơi, vừa an toàn vừa chuyên nghiệp, giúp người dân chủ động hơn khi có nhu cầu chăm sóc sức khỏe.

Thăm khám bác sĩ chuyên khoa khi xuất hiện triệu chứng bất thường

Mọi thông tin cần được tư vấn hoặc quý khách hàng có nhu cầu đặt lịch khám sức khỏe, vui lòng liên hệ tổng đài của MEDLATEC trên toàn quốc theo số 1900 56 56 56 để được hỗ trợ chi tiết.

BS Thanh Tuấn đã duyệt