1. Kỹ thuật FNA là gì?

Kỹ thuật FNA (Fine Needle Aspiration) thực chất là kỹ thuật chọc hút kim nhỏ hay sinh thiết kim nhỏ để lấy mẫu tế bào từ khối u hoặc các vùng bất thường trên cơ thể. Mẫu tế bào sau đó sẽ được mang đi phân tích, xác định tính chất (là thể lành tính hay ác tính), đồng thời phân biệt nguồn gốc của tổn thương u và dạng u. 

Kỹ thuật phân tích này chủ yếu được chỉ định khi bệnh nhân sờ thấy khối u. Trong một số trường hợp, sinh thiết kim nhỏ FNA cũng áp dụng cho dạng khối u không sờ thấy hoặc nằm sâu trong cơ thể. Tuy nhiên quá trình lấy mẫu tế bào trong khối u không sờ thấy hoặc ẩn bên trong cơ thể cần có sự hỗ trợ của hệ thống máy siêu âm, chụp cắt lớp vi tính hoặc nội soi siêu âm. 

Tuy nhiên, kỹ thuật chọc hút kim nhỏ FNA thường không được khuyến khích triển khai cho những trường hợp dưới đây: 

• U thể cảnh và u sắc tố. 
• U bọc buồng trứng. 
• Các nang ký sinh trùng. 
• Khối u nằm sâu trong cơ thể của người dễ bị chảy máu như bệnh nhân đang sử dụng thuốc chống đông máu. 

Kỹ thuật FNA là gì là chủ đề được nhiều người quan tâm

2. Ứng dụng của kỹ thuật chọc hút kim nhỏ FNA trong chẩn đoán và điều trị 

Kỹ thuật chọc hút kim nhỏ FNA có thể ứng dụng trong chẩn đoán và điều trị nhiều bệnh lý. Cụ thể: 

2.1. Ứng dụng trong chẩn đoán 

FNA có thể hỗ trợ quá trình đánh giá tính chất của khối u, chẩn đoán một số loại ung thư, tình trạng nhiễm trùng do vi khuẩn, khối u lành tính (u nang, u mỡ hoặc u xơ tuyến vú). Trong đó, những loại ung thư thường được phát hiện bằng phương pháp sinh thiết kim nhỏ FNA là ung thư vú, tuyến giáp, ung thư hạch bạch huyết, ung thư da. 

Ngoài ra, dưới sự hỗ trợ của máy siêu âm, nội soi, máy chụp cắt lớp vi tính CT, kỹ thuật này còn được ứng dụng để thu thập mẫu tế bào bên trong cơ thể, cho phép chẩn đoán nhiều loại ung thư khác như:

• Ung thư tuyến tụy. 
• Ung thư đường tiêu hóa. 
• Ung thư thực quản. 
• Ung thư phổi. 

FNA thường được ứng dụng trong chẩn đoán ung thư vú

2.2. Ứng dụng trong điều trị

Bên cạnh chẩn đoán nhiều loại ung thư và tình trạng nhiễm trùng, FNA đôi khi còn ứng dụng để loại bỏ dịch khối u. Bao gồm: 

• Áp xe tích tụ mủ.
• U nang có chứa túi dịch. 
• Tình trạng tích tụ dịch sau phẫu thuật u vú hoặc phẫu thuật thẩm mỹ. 

Theo đó, các bác sĩ có thể tiến hành rạch và dẫn lưu dịch. Tuy nhiên, nếu thực hiện không đúng kỹ thuật, FNA dễ gây nhiễm trùng. Do đó, không phải trong trường hợp nào cần dẫn lưu, loại bỏ dịch khối u, bác sĩ cũng áp dụng kỹ thuật chọc hút bằng kim nhỏ. 

Trong một số trường hợp, kỹ thuật chọc hút FNA có thể hỗ trợ dẫn lưu dịch

3. Quy trình chọc hút bằng kim nhỏ FNA

Kỹ thuật sinh thiết bằng kim nhỏ FNA có thể áp dụng cho cả khối u sờ thấy bên ngoài cơ thể và khối u không sờ thấy hoặc khối u bên trong cơ thể. Quy trình thực hiện khái quát như sau:

3.1. Với khối u sờ thấy bên ngoài cơ thể 

Bước 1: Kim được gắn vào báng súng. Lúc này, một bên tay của kỹ thuật viên sẽ cầm súng vừa gắn kim, bên tay còn lại cố định vùng tổn thương, đồng thời căng da. 

Bước 2: Tiến hành đâm kim theo một góc 90 độ với da. Bước này cần tiến hành nhanh gọn, tác động vào vùng tổn thương tuỳ thuộc theo đường kính tổn thương: 

• Nếu đường kính vùng tổn thương nhỏ hơn 1cm: Đâm kim tại vị trí trọng tâm. 
• Nếu đường kính tổn thương từ 2 đến 4cm: Đâm kim vào 2 vị trí đối xứng qua tâm. 
• Nếu đường kính vùng tổn thương lớn hơn 5cm: Đâm kim vào vị trí ngoại vi. 

Từ bước này, hiện nay để tăng khả năng chính xác, quá trình đâm kim thường được thực hiện dưới chỉ dẫn của siêu âm, bác sĩ thực hiện song song quá trình đâm và quan sát đường đi của kim qua siêu âm, sẽ giúp đâm chính xác khối bất thường, giảm nguy cơ đâm vào mạch máu, thần kinh hoặc đâm trượt.

Bước 3: Bắt đầu kéo pít-tông khoảng 2cc nhằm tạo áp lực âm. 

Bước 4: Tiến hành dịch chuyển đi dịch chuyển lại khoảng 15 đến 20 lần, nhằm cắt nhỏ mô tổn thương. Trường hợp quan sát thấy mẫu bệnh phẩm bắt đầu lộ ra tại phần góc kim, kỹ thuật viên nên ngừng cắt. 

Bước 5: Tiến hành loại bỏ áp lực âm bằng cách thả pít-tông. 

Bước 6: Nhẹ nhàng rút kim khỏi vùng tổn thương. 

Bước 7: Kỹ thuật viên có thể tháo kim và kéo pít-tông để đẩy khí vào nơ-ranh. 

Bước 8: Lắp kim lại, phun mẫu bệnh phẩm cần phân tích lên lam kính bằng cách đẩy pít-tông.

Để hạn chế biến chứng cho bệnh nhân trong quá trình lấy mẫu phân tích bằng kim nhỏ FNA đòi hỏi kỹ thuật viên thực hiện phải nắm rõ kiến thức về giải phẫu học, thao tác đúng kỹ thuật. 

Khi sờ thấy khối u, bệnh nhân thường được chỉ định chọc hút bằng kim nhỏ 

3.2. Với khối u không sờ thấy hoặc nằm trong cơ thể 

Quá trình chọc hút tế bào từ khối u không sờ thấy hoặc nằm bên trong cơ thể bằng kim nhỏ cần đến sự hỗ trợ của máy siêu âm hoặc máy chụp cắt lớp điện toán. 

Cùng với sự cải tiến của công nghệ, các nhà khoa học đã tạo ra hệ thống ống nội soi mềm gắn theo đầu dò siêu âm. Thiết bị sẽ giúp quá trình chọc hút diễn ra đơn giản và chính xác hơn với những tổn thương nhỏ, đường kính chỉ khoảng 5mm, ẩn sâu bên trong vùng trung thất hoặc vùng ổ bụng. Nhờ đó, bác sĩ có thể chẩn đoán, đánh giá phân loại cũng như xác định mức độ lan rộng của khối u chính xác hơn. Từ đó xây dựng phác đồ điều trị phù hợp, hạn chế can thiệp phẫu thuật chỉ để lấy mẫu sinh thiết. 

4. Một vài rủi ro không mong muốn khi chọc hút bằng kim nhỏ

Sau khi được chọc hút lấy mẫu sinh thiết, bệnh nhân thường cảm thấy hơi đau và bầm tím tại vị trí vừa bị chọc kim. Trong phần lớn trường hợp, triệu chứng khó chịu này sẽ dần thuyên giảm và biến mất sau vài ngày. 

Tuy nhiên trong một số trường hợp, phương pháp chọc hút bằng kim nhỏ FNA có thể khiến bệnh nhân gặp phải một số biến chứng như: 

• Chảy máu: Tình trạng chảy máu có xu hướng diễn biến nghiêm trọng ở người bị rối loạn chức năng đông máu, người đang dùng thuốc chống đông máu. 
• Nhiễm trùng: Do sự tấn công của vi khuẩn vào vùng tổn thương. 
• Ảnh hưởng đến khu vực xung quanh: Vùng cơ quan lân cận có nguy cơ bị ảnh hưởng sau khi thực hiện thủ thuật chọc hút. 

Nếu thực hiện tại cơ sở y tế không đảm bảo, bệnh nhân có nguy cơ bị nhiễm trùng sau khi chọc hút

Để hạn chế tối đa các rủi ro trên, bạn nên khám tầm soát ung thư, làm sinh thiết chọc hút kim nhỏ FNA tại các cơ sở y tế uy tín được đầu tư máy móc hỗ trợ hiện đại, cùng đội ngũ nhân viên y tế giỏi chuyên môn và giàu kinh nghiệm. Trong đó, một trong những cơ sở y tế đang nhận được sự tin tưởng của nhiều khách hàng là Hệ thống Y tế MEDLATEC với bề dày kinh nghiệm gần 30 năm. 

Hy vọng thông qua bài viết, bạn có thể biết rõ kỹ thuật FNA là gì. Đây chính là kỹ thuật lấy mẫu tế bào phục vụ sinh thiết bằng kim nhỏ FNA, ứng dụng trong chẩn đoán nhiều loại ung thư. Nếu cần đặt lịch khám tại MEDLATEC, Quý khách vui lòng liên hệ tổng đài 1900 56 56 56 để được hỗ trợ.