1. Tiểu đường thai kỳ là gì và những tác động đến mẹ bầu và thai nhi?

Tiểu đường thai kỳ là tình trạng lượng đường máu tăng cao trong thời gian mang thai và trước đó người phụ nữ chưa từng mắc bệnh tiểu đường. Tình trạng tiểu đường thai kỳ thường biến mất sau sinh nhưng cũng có thể nguy cơ tiến triển thành bệnh tiểu đường type 2 về sau. 

Tiểu đường trong thời gian mang thai có thể gây ra những vấn đề sức khỏe cho mẹ và ảnh hưởng đến sức khỏe của bé

Đa số mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ thường không có triệu chứng gì , nhưng cũng có những mẹ bầu gặp phải những triệu chứng như mệt mỏi, giảm thị lực, tiểu nhiều, thường xuyên khát nước, ngủ ngáy, tăng cân nhanh,... Tuy nhiên, mẹ bầu cần đi khám để được bác sĩ chẩn đoán có thật sự mắc tiểu đường thai kỳ hay không. 

Nguyên nhân chính gây ra tiểu đường thai kỳ là sự thay đổi của nội tiết tố trong quá trình mang thai khiến cơ thể mẹ bầu kháng lại Insulin (chất chuyển hóa đường), khiến lượng đường tăng cao. Ngoài ra, một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc Tiểu đường trong thời gian mang thai có thể đến như tuyến tụy không sản xuất đủ insulin, gia đình có người mắc bệnh tiểu đường, tình trạng thừa cân, béo phì, tiền sử sinh con nặng cân. 

Dưới đây là những tác động của bệnh tiểu đường thai kỳ đến mẹ bầu và thai nhi:

- Những ảnh hưởng đến thai nhi:

• Dễ mắc dị tật bẩm sinh, đặc biệt là những dị tật về hệ thần kinh, tim mạch, tiết niệu. 
• Tăng đường huyết: Trẻ sinh ra từ mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ còn có nguy cơ bị tiểu đường trong tương lai. 
• Trẻ dễ bị sinh non khi phổi chưa phát triển hoàn toàn và dễ mắc phải hội chứng suy hô hấp. 
• Trẻ sơ sinh có nguy cơ bị hạ đường huyết đột ngột sau sinh và nguy cơ tử vong sau sinh thường cao hơn so với những trẻ khác. 
• Trẻ sinh ra từ bà mẹ bị tiểu đường thai kỳ có thể mắc chứng vàng da trong khoảng 1 tháng đầu sau sinh.

- Bà bầu mắc tiểu đường thai kỳ không được kiểm soát bệnh có thể phải đối mặt với những vấn đề nghiêm trọng sau: 

• Sản giật, tiền sản giật. 
• Tăng nguy cơ bị nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc viêm đài bể thận.
• Tăng chỉ định mổ lấy thai do thai to.

3. Hướng dẫn cách chăm sóc bà bầu bị tiểu đường thai kỳ 

Những mẹ bầu mắc tiểu đường thai kỳ cần phải thường xuyên theo dõi đường máu, có chế độ dinh dưỡng khoa học và thường xuyên vận động thể chất với những bài tập phù hợp với thể trạng sức khỏe. Dưới đây là những lưu ý cụ thể về cách chăm sóc cho mẹ bầu mắc tiểu đường thai kỳ trong giai đoạn mang thai và sau khi sinh con: 

3.1. Chăm sóc mẹ bầu trong thai kỳ

Trong giai đoạn mang thai, chị em cần lưu ý những điều sau: 

- Theo dõi và quản lý đường huyết:

+ Đo đường huyết tại nhà theo hướng dẫn bác sĩ (thường 4 đến 6 lần/ngày: lúc đói và sau ăn). Mục tiêu:

• Lúc đói: < 95 mg/dL (5,3 mmol/L).
• 1 giờ sau ăn: < 140 mg/dL (7,8 mmol/L).
• 2 giờ sau ăn: < 120 mg/dL (6,7 mmol/L). 

+ Trường hợp mẹ bầu cần phải điều trị thuốc thì cần tuân thủ đúng phác đồ điều trị của bác sĩ. Nếu không có chỉ định của bác sĩ, chị em không nên tự ý dùng thuốc hạ đường huyết để phòng tránh những biến chứng nguy hiểm. 

Mẹ bầu nên tuân thủ theo những hướng dẫn của bác sĩ

- Theo dõi thai kỳ: Siêu âm định kỳ để theo dõi sự phát triển và cân nặng của thai nhi. 

- Quản lý chế độ ăn: Chế độ ăn của mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ là yếu tố rất quan trọng. 

+ Mẹ bầu cần ăn đúng cách để kiểm soát đường huyết nhưng vẫn phải đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng nhằm đảm bảo sức khỏe của bản thân và sự phát triển của thai nhi. Cụ thể: 

• Nên ăn những thực phẩm nhiều chất xơ (rau xanh, củ quả ít ngọt, ngũ cốc nguyên hạt). 
• Dùng chất đạm nạc (cá, thịt gà, trứng, đậu phụ). 
• Ưu tiên dầu thực vật (dầu oliu, dầu đậu nành, dầu hướng dương). 
• Hạn chế tinh bột nhanh hấp thu như cơm trắng, bánh mì trắng, bún, phở, nước ngọt thay thế bằng gạo lứt, yến mạch, khoai lang, đồ chiên rán, nước ngọt, bánh kẹo. 
• Trái cây ngọt nhiều đường (xoài chín, sầu riêng, mít, nhãn). 
• Khi uống sữa bầu, chị em nên chọn loại “dành riêng cho người tiểu đường thai kỳ”.

+ Thay vì ăn 3 bữa chính, mẹ bầu nên ăn 5 đến 6 bữa/ngày (3 bữa chính, 2 đến 3 bữa phụ). Nên ăn đúng giờ. Không bỏ bữa sáng.

 - Kiểm soát hoạt động thể chất trong thai kỳ:

Khi mang thai, chị em cần nghỉ ngơi đầy đủ nhưng vẫn cần duy trì chế độ vận động nhẹ nhàng để duy trì đường huyết luôn ở mức ổn định. Duy trì vận động khoảng 30 phút/ngày với những bài tập nhẹ nhàng, phù hợp với thể trạng. Tránh nằm hoặc ngồi ngay sau ăn và nên đi lại nhẹ sau ăn 10 đến 15 phút giúp hạ đường huyết. 

3.2. Chăm sóc ở giai đoạn sau sinh

Sau sinh, tình trạng tiểu đường thai kỳ cũng sẽ biến mất. Tuy nhiên, mẹ cần kiểm tra lại đường huyết sau sinh 6 đến 12 tuần.. 

- Nếu chỉ số đường huyết bình thường, chị em cần duy trì chế độ ăn lành mạnh và vận động để giảm nguy cơ bị tiểu đường type 2 sau này.

 - Nếu kết quả cho thấy bị tiểu đường, cần tham khảo bác sĩ chuyên khoa Nội tiết để lên kế hoạch về chế độ sinh hoạt phù hợp và phác đồ điều trị trong trường hợp cần thiết. 

Mẹ bầu bị tiểu đường nên thường xuyên khám thai theo chỉ định của bác sĩ để theo dõi sức khỏe và sự phát triển của thai nhi

Tiểu đường thai kỳ là vấn đề sức khỏe không thể xem thường, mẹ bầu cần tuyệt đối tuân thủ chỉ định của bác sĩ để đảm bảo sức khỏe của bản thân và sự phát triển của thai nhi. 

Nếu có nhu cầu đặt lịch khám và xét nghiệm, quý khách có thể gọi đến đến tổng đài 1900 56 56 56 của Hệ thống Y tế MEDLATEC để được các tổng đài viên tư vấn chi tiết hơn.