1. Lý giải về phản xạ nấc cụt

Mắc cụt hay nấc cụt là một phản xạ vô điều kiện bởi các cơn co thắt xảy ra tại cơ hoành, do bị tác động từ một số yếu tố khác nhau, vùng thanh quản đóng lại đột ngột dẫn đến tiếng kêu. 

Phản xạ nấc cụt có thể gặp ở bất kỳ lứa tuổi nào từ trẻ sơ sinh cho đến người cao tuổi, chúng cũng có thể diễn ra hằng ngày. Tuy nhiên, bạn nên lưu ý đến các cơn nấc cụt nếu thời gian nấc kéo dài quá lâu trên 48 tiếng có thể là dấu hiệu của bệnh lý.

Phản xạ nấc cụt khiến nhiều người mất đi sự tự tin trong giao tiếp và công việc

2. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng nấc cụt 

Nấc cụt không hề xa lạ với mỗi chúng ta, từ nhỏ đến lớn. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này thường bắt nguồn từ các thói quen trong sinh hoạt thường ngày, hoặc đến từ các tác động của một số bệnh lý trên cơ thể. 

Phản xạ bình thường

• Khi ăn một lượng nhiều thức ăn, cũng như việc ăn quá nhanh sẽ mang theo một lượng không khí nhất định đi vào cơ thể, tác động đột ngột đến cơ hoành khiến chúng ta dễ bị nấc cụt. Ngoài ra, thói quen vừa ăn vừa mở miệng hoặc nói chuyện, cười đùa cũng góp phần gây ra phản xạ này.

• Sử dụng các thức uống chứa cồn hay có gas (như bia, pepsi, coca, nước khoáng, nước tăng lực,...), thói quen nuốt nhanh cũng khiến một lượng lớn bọt khí đi vào cơ thể dẫn đến phản xạ co thắt vùng họng.

• Một số yếu tố tâm lý như căng thẳng, lo âu, hay quá phấn kích,… có thể tác động, kích thích hệ hô hấp một cách nhanh và mạnh hơn, đồng nghĩa lượng không khí ra vào lớn hơn, khiến lượng không khí thừa dễ tác động vào cơ hoành hơn.

• Nhiệt độ thay đổi đột ngột, từ môi trường nóng sang môi trường lạnh và ngược lại. Điều này khiến cơ hoành chưa kịp thích nghi, dẫn đến các kích thích co thắt. Ngoài ra, việc uống nhiều nước đá lạnh trong một khoảng thời gian ngắn và liên tục cũng là yếu tố gây nên phản xạ nấc cụt.

Các thói quen ăn uống không lành mạnh là nguyên nhân thường gặp nhất tạo nên sự co thắt vùng cơ hoành

Phản xạ bất thường

• Các tổn thương, bệnh lý liên quan đến dây thần kinh tác động, điều khiển sự co bóp cơ hoành, khiến cơ chế co bóp bị rối loạn như sau chấn thương, phẫu thuật, tai biến mạch máu não, bệnh viêm não Nhật Bản, viêm màng não mủ,… 

• Nấc cụt không tự chủ còn có thể là biến chứng từ các bệnh lý cấp hoặc mãn tính như trào ngược dạ dày - thực quản (GERD), viêm thanh quản,… biểu hiện bằng những cơn nấc kéo dài, khó thuyên giảm.

• Tác dụng phụ của một số loại thuốc thường gặp như thuốc an thần, dexamethasone,…

Một số bệnh lý về đường tiêu hóa cũng có khả năng gây ra tình trạng nấc cụt thường xuyên

3. Vậy có mẹo chữa nấc cụt hiệu quả nào không?

Nếu tình trạng nấc cụt của bạn không liên quan đến các tình trạng bệnh lý, bạn có thể áp dụng một số mẹo chữa nấc cụt một cách cực kỳ đơn giản như sau:

Uống nước

Uống nhiều nước từ từ theo từng ngụm nhỏ, việc này có tác dụng điều chỉnh lại quá trình co bóp của cơ hoành. Ngoài ra bạn cũng có thể uống một ly nước lớn chỉ bằng một hơi. Việc này có thể giúp loại bỏ tình trạng co thắt ngay lập tức.

Nín thở

Nín thở trong một vài giây hoặc dưới 30 giây, đây là một phương pháp giúp điều chỉnh lập tức lượng khí dư thừa và ổn định co bóp cho cơ hoành. Lưu ý bạn không cần phải nín thở quá lâu mà nên lặp lại một vài lần, cho đến khi nào hết hẳn.

Thổi mạnh

Bạn có thể sử dụng một cái túi và thổi một hơi thật mạnh vào đó, điều này giúp điều tiết được lượng không khí ra vào trong cơ thể giúp hệ hô hấp hoạt động bình thường trở lại.

Thè căng lưỡi

Động tác này giúp kích thích các dây thần kinh giãn nở, từ đó làm giảm các cơn nấc cụt do sự co thắt ở cơ hoành gây ra. Tuy nhiên không nên cố hết sức khiến lưỡi bị tổn thương, bạn chỉ nên thực hiện khoảng vài lần, mỗi lần tầm 5 giây cho đến khi hết cơn nấc cụt.

Hít sâu

Hít vào thật sâu với hơi ngực, giữ hơi lại lâu nhất theo khả năng của bạn rồi thở chậm một cách nhẹ nhàng. Khi hít vào cũng là lúc cơ hoành co lại, giúp cơn co thắt biến mất.

Uống nước là một trong những cách đơn giản nhưng hiệu quả trong việc chữa nấc cụt

4. Lưu ý đối với người thường xuyên bị nấc cụt 

• Điều chỉnh thói quen ăn uống, nên ăn chậm nhai kỹ, không nên ăn quá vội vàng, nhất là với lượng thức ăn lớn. Điều này không chỉ khiến bạn dễ bị nấc cụt mà còn có thể hóc, tổn thương do dị vật, gặp các vấn đề về đường tiêu hóa khác.

• Sử dụng các loại nước có gas, cồn một cách hợp lý. Ngoài việc ngăn ngừa các cơn co thắt, bạn cũng có thể phòng tránh được một số bệnh bệnh lý như tiểu đường, cao huyết áp, rối loạn tiêu hóa,…

• Khi tiếp xúc với các món ăn nóng hoặc lạnh, bạn nên cẩn thận chớ vội thưởng thức. Hãy để nó nguội bớt ở môi trường bên ngoài rồi hẵng sử dụng.

• Hạn chế nói chuyện, cười đùa khi đang ăn uống, giúp giảm lượng không khí thừa đi vào cơ thể.

• Tập thói quen ổn định cảm xúc của bạn trong mọi hoàn cảnh.

• Nếu mỗi lần cơn nấc cụt diễn ra quá lâu, bạn nên đi kiểm tra sức khỏe sớm nhất có thể để kịp thời phát hiện, cũng như điều trị bệnh lý nếu có.

Áp dụng mẹo chữa nấc cụt không phải là việc quá khó thực hiện, nhưng đòi hỏi bạn phải kiên trì, cũng như loại bỏ dần các thói quen xấu. Trong trường hợp các cơn nấc cụt kéo dài quá lâu, hoặc bạn gặp bất kỳ dấu hiệu bất thường nào trên cơ thể, hãy đến ngay Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC để được tư vấn, áp dụng các phương pháp chăm sóc, điều trị thích hợp nhất. Liên hệ qua số điện thoại 1900.56.56.56.