1. Nguyên nhân khiến trẻ bị sốt

Sốt là một phản ứng tự nhiên của cơ thể khi hệ miễn dịch đang chống lại tác nhân gây bệnh. Ở trẻ sơ sinh, có nhiều nguyên nhân có thể gây ra sốt, bao gồm:

• Nhiễm trùng: Là nguyên nhân phổ biến nhất gây sốt ở trẻ sơ sinh. Đây là phản ứng của cơ thể giúp chống lại nhiễm trùng bằng cách kích hoạt cơ chế phòng vệ tự nhiên;

Nhiễm trùng là nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng sốt ở trẻ 

• Tiêm chủng: Sau khi tiêm vắc xin, một số trẻ có thể bị sốt nhẹ, đây là phản ứng bình thường của cơ thể khi hệ miễn dịch đang tạo ra kháng thể;
• Mặc quá nhiều quần áo hoặc ủ ấm quá mức: Trẻ sơ sinh chưa có khả năng điều hòa thân nhiệt tốt như người lớn. Việc ủ ấm quá mức, mặc quá nhiều quần áo có thể khiến thân nhiệt bé tăng cao. 

Khi trẻ bị sốt, cha mẹ cần lưu ý đo thân nhiệt bằng nhiệt kế đúng cách để xác định trẻ bị sốt nặng hay nhẹ và tìm nguyên nhân gây sốt để xử lý phù hợp. Nhiệt độ bình thường của trẻ dao động từ 36.5–37.5°C, khi bị sốt thân nhiệt của trẻ sẽ tăng trên 38 độ C (nhiệt độ đo ở nách). Ngoài ra, cha mẹ có thể đo ở những khu vực khác như miệng, hậu môn và trán của trẻ, nhưng mỗi vị trí sẽ cho kết quả khác nhau, nên cần chú ý cân chỉnh cho phù hợp. Ngoài đo thân nhiệt, cha mẹ có thể nhận biết trẻ đang bị sốt qua những dấu hiệu sau:

• Mệt mỏi, thiếu sức sống;
• Môi khô, da đỏ bừng, mắt lờ đờ;
• Quấy khóc, khó chịu hoặc ngủ li bì hơn bình thường;
• Bú kém, bỏ bú hoặc nôn trớ;
• Cơ thể đổ nhiều mồ hôi;
• Mẹ cần theo dõi những dấu hiệu này để xác định tình trạng sức khỏe của trẻ và quyết định khi nào cần liên hệ với bác sĩ.

2. Cách hạ sốt cho trẻ sơ sinh tại nhà an toàn và hiệu quả

Khi trẻ bị sốt nhẹ và vẫn tỉnh táo, bú tốt, cha mẹ có thể áp dụng một số cách hạ sốt cho trẻ sơ sinh tại nhà dưới đây:

Dùng khăn ấm lau người

• Khi trẻ bị sốt, cha mẹ có thể lau người, hạ nhiệt cho bé bằng nước ấm;
• Tuyệt đối không dùng nước lạnh, nước đá để lau vì có thể gây co mạch, khiến thân nhiệt không hạ mà còn nguy hiểm hơn.

Cho trẻ mặc quần áo thoáng mát

• Nên mặc đồ mỏng, chất liệu cotton để giúp bé thoát nhiệt;
• Tránh ủ ấm hoặc đắp quá nhiều chăn, vì có thể khiến thân nhiệt tăng cao hơn.

Cho trẻ bú nhiều hơn

• Sốt khiến trẻ mất nước nhanh, vì vậy cần cho trẻ bú mẹ thường xuyên;
• Nếu trẻ bú bình, có thể tăng số lần bú hoặc chia nhỏ bữa để dễ tiêu hóa hơn.

Cho trẻ bú nhiều hơn là một trong những cách hạ sốt cho trẻ sơ sinh tại nhà

Giữ môi trường xung quanh mát mẻ

• Nhiệt độ trong phòng của trẻ sơ nên duy trì ở mức 26–28 độ C, thông thoáng và tránh gió lùa;
• Có thể dùng quạt hoặc điều hòa, nhưng tránh để gió thổi trực tiếp vào người trẻ.

Sử dụng thuốc hạ sốt khi cần thiết (theo chỉ định bác sĩ)

Sử dụng thuốc hạ sốt có thể giúp trẻ hạ sốt nhanh hơn. Tuy nhiên, việc dùng thuốc phải tuân thủ nghiêm ngặt theo chỉ định của bác sĩ về liều lượng và khoảng cách giữa các lần dùng, tuyệt đối không được tự ý sử dụng thuốc tại nhà.

3. Những lưu ý khi hạ sốt cho trẻ sơ sinh tại nhà

Khi áp dụng cách hạ sốt cho trẻ sơ sinh tại nhà, cha mẹ cần lưu ý những điều quan trọng sau đây:

Khi nào cần đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay lập tức?

Dù đã áp dụng các cách hạ sốt cho trẻ sơ sinh tại nhà, nếu trẻ xuất hiện một trong các dấu hiệu sau, cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế ngay lập tức:

• Trẻ sốt ≥ 39°C hoặc sốt kéo dài hơn 2 ngày không giảm;
• Trẻ lừ đừ, bỏ bú hoàn toàn, da tái nhợt hoặc tím tái;
• Xuất hiện co giật, thở nhanh hoặc thở rút lõm ngực;
• Trẻ có dấu hiệu mất nước như mắt trũng, môi khô, tiểu ít.

Không lạm dụng miếng dán hạ sốt

• Miếng dán hạ sốt chỉ có tác dụng hỗ trợ, làm giảm cảm giác khó chịu do sốt, chứ không có khả năng điều trị nguyên nhân gây sốt;
• Một số sản phẩm chứa menthol có thể gây kích ứng đường hô hấp, nhất là ở trẻ dưới 6 tháng tuổi;
• Nếu dùng, cần chọn sản phẩm an toàn, không mùi nồng, không chứa chất gây kích ứng và không dán trực tiếp lên trán trong thời gian dài.

Tuyệt đối không lạm dụng miếng dán hạ sốt cho trẻ 

Không dùng mẹo dân gian truyền miệng

Các phương pháp như: đắp lá, chườm rượu, dùng trứng lăn người… không có cơ sở khoa học và có thể gây nhiễm trùng, kích ứng da, thậm chí gây bỏng. Mẹ tuyệt đối không áp dụng các mẹo chưa được kiểm chứng này.

Theo dõi sát sao tình trạng của trẻ

Theo dõi nhiệt độ của trẻ ít nhất 2–3 giờ một lần để đánh giá hiệu quả của các biện pháp hạ sốt. Nếu trẻ sốt cao không giảm hoặc xuất hiện các dấu hiệu bất thường, tốt nhất nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị đúng cách.

Hy vọng những chia sẻ trên đã giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về cách hạ sốt cho trẻ sơ sinh tại nhà một cách an toàn và hiệu quả. Tuy nhiên, nếu bé có biểu hiện sốt cao kéo dài, bỏ bú, li bì hoặc co giật, cha mẹ không nên tự xử lý mà cần đưa trẻ đi khám càng sớm càng tốt. Để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời, cha mẹ có thể liên hệ tới Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Tổng đài 1900 56 56 56 – đội ngũ bác sĩ nhi khoa giàu kinh nghiệm, luôn sẵn sàng đồng hành cùng gia đình bạn trong việc chăm sóc sức khỏe bé yêu.