1. Tình trạng vàng mắt là gì?

Sau khi thực hiện nhiệm vụ vận chuyển oxy trong máu, các tế bào hồng cầu già có thể bị vỡ, chết đi và cơ thể sẽ sản sinh ra một lớp hồng cầu mới để thay thế. Những tế bào hồng cầu gia sẽ được phân hủy thành bilirubin tự do.

Vàng mắt tiềm ẩn nhiều nguy cơ bệnh lý

Sau đó, bilirubin sẽ được di chuyển đến gan và chuyển thành bilirubin liên hợp. Từ gan, bilirubin liên hợp sẽ di chuyển đến các ống mật nhỏ và thực hiện sản xuất dịch mật, cuối cùng nó sẽ được thải ra ngoài cơ thể chủ yếu qua phân.

Trong trường hợp xảy ra tình trạng rối loạn chuyển hóa khiến cho bilirubin không được thải qua gan mà tích tụ trong máu sẽ xảy ra tình trạng mắt bị vàng. Đồng thời, tình trạng tích tụ bilirubin cũng tiềm ẩn nhiều bệnh lý nguy hiểm.

2. Những nguyên nhân khiến mắt bị vàng?

Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng vàng mắt:

2.1. Mắt bị vàng do rối loạn các chức năng về gan, mật, tụy hay một số cơ quan khác.

- Rối loạn chức năng gan:

Trong cơ thể chúng ta, gan là một trong những bộ phận quan trọng nhất. Gan thực hiện nhiều nhiệm vụ quan trọng trong đó có cả việc tiêu hủy tế bào hồng cầu. Nếu quá trình tiêu hủy tế bào hồng cầu ở gan gặp phải những bất thường thì có thể dẫn đến tình trạng tăng nồng độ bilirubin trong máu và gây ra tình trạng vàng mắt.

Mắt bị vàng có thể do rối loạn chức năng gan

Bệnh xơ gan là một dạng rối loạn chức năng gan nghiêm trọng và gây ra tình trạng vàng mắt. Bên cạnh đó, một số bệnh như viêm gan B, viêm gan C, gan nhiễm mỡ thường gặp ở người béo phì,… cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến khiến gan bị rối loạn chức năng và mắt bị vàng.

Những bệnh nhân có biểu hiện vàng mắt do các nguyên nhân từ gan, có thể bị kèm theo một số triệu chứng bất thường khác như chán ăn, buồn nôn, cơ thể mệt mỏi và sụt cân không rõ nguyên nhân.

- Rối loạn chức năng mật:

Một số tình trạng như bệnh sỏi mật, xuất hiện khối u đường mật hoặc có thể là khối u ở bên ngoài nhưng gây chèn ép đường mật,… sẽ gây rối loạn chức năng mật và cũng chính là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng vàng mắt. Bên cạnh biểu hiện vàng mắt, người bệnh còn gặp phải một số dấu hiệu khác như tụt cân, thường xuyên đau bụng, có thể bị sốt hoặc ớn lạnh.

Vàng mắt do rối loạn chức năng mật

- Rối loạn chức năng tụy:

Nguyên nhân rối loạn chức năng tụy thường ít gặp hơn so với rối loạn chức năng gan và chức năng mật. Khi tụy gặp phải vấn đề khiến ống tụy bị tắc nghẽn thì mật cũng xảy ra tình trạng dẫn lưu kém do ống tụy và mật nối với nhau. Tình trạng này có thể khiến da và mắt của bệnh nhân bị vàng.

- Một số bệnh lý khác:

Bên cạnh những rối loạn chức năng của các cơ quan kể trên, một số bệnh lý khác cũng có thể gây ra hiện tượng vàng mắt, trong đó có bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm. Bệnh này khiến cho hình dạng của các tế bào máu bị thay đổi, có vòng đời ngắn hơn bình thường. Khi chúng chết đi, gan có thể không xử lý kịp thời khiến cho lượng bilirubin nhiều bất thường và tích tụ trong cơ thể gây ra tình trạng vàng mắt.

Vàng mắt do bệnh hồng cầu hình liềm

Bệnh thiếu máu huyết tán cũng là một bệnh lý khiến bilirubin có thể được giải phóng quá nhiều và gây ra sự tích tụ bilirubin và gây vàng mắt.

2.2. Vàng mắt do di truyền

Một số bệnh lý di truyền có thể liên quan đến bệnh xơ gan và tình trạng vàng da, vàng mắt. Chẳng hạn bệnh thừa sắt khiến cho lượng sắt dư thừa trong gan và hiện tượng này có thể gây ra rối loạn chức năng gan, bệnh Porphyria khiến cơ thể tích tụ quá nhiều Porphyria hay bệnh Wilson khiến đồng tích tụ trong gan cũng là những nguy cơ gây ra vàng mắt.

2.3. Một số thuốc điều trị nhất định

Lạm dụng hay sử dụng sai cách một số loại thuốc chính là một trong những nguyên nhân khiến cho mắt bị vàng. Chẳng hạn như sử dụng quá nhiều thuốc Acetaminophen, thuốc tránh thai, thuốc Penicillin, Chlorpromazine,…

Vàng mắt do truyền máu không tương thích

2.4. Do truyền máu

Truyền máu cần phải tuân thủ đúng chỉ định để đạt được hiệu quả điều trị bệnh tốt nhất. Nếu truyền máu không thích hợp với người bệnh, cơ thể sẽ có những phản ứng miễn dịch nhằm mục đích phá hủy những hồng cầu mới và từ đó khiến cho lượng bilirubin tăng đáng kể, gây vàng mắt. Nguy hiểm hơn, nó còn có thể dẫn tới những phản ứng nghiêm trọng đe dọa tính mạng của người bệnh.

3. Một số xét nghiệm cần thiết để tìm ra nguyên nhân khiến mắt bị vàng

Để tìm ra nguyên nhân gây bệnh chính xác, các bác sĩ không chỉ thăm khám lâm sàng mà còn cần thực hiện các phương pháp khám cận lâm sàng như sau:

• Thực hiện xét nghiệm công thức máu.

• Xét nghiệm sinh hóa máu bao gồm xét nghiệm nồng độ Bilirubin, AST, ALT, AFP.

• Siêu âm gan mật hoặc chụp CT ổ bụng để nhận biết những vấn đề về gan mật.

• Điện di Hb.

• Trong một số trường hợp nghi ngờ nguyên nhân do máu, các bác sĩ có thể chỉ định huyết tủy đồ.

Tùy vào mỗi trường hợp, các bác sĩ sẽ chỉ định một hoặc nhiều loại xét nghiệm kết hợp cần thiết. Phương pháp điều trị bệnh cũng cần phải phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh mới đạt được hiệu quả cao nhất.

Các chuyên gia của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC khuyên bạn, nếu có dấu hiệu mắt bị vàng hay bất cứ vấn đề sức khỏe nào khác, bạn không nên chủ quan, mà hãy kịp thời đi khám. Khi phát hiện bệnh sớm đồng thời được áp dụng những phương pháp điều trị hiệu quả thì hiệu quả chữa bệnh sẽ cao hơn rất nhiều, đồng thời có thể phòng ngừa được những biến chứng nghiêm trọng.

Mọi thắc mắc hoặc có nhu cầu đặt lịch khám sớm, bạn có thể gọi đến đường dây nóng của chúng tôi theo số 1900 56 56 56.