1. Máy cộng hưởng từ là gì? Có cấu tạo như thế nào?

Máy cộng hưởng từ (MRI) là hệ thống chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn, hoạt động dựa trên từ trường mạnh kết hợp sóng radio để tái tạo hình ảnh rõ nét của các bộ phận và mô trong cơ thể. Kỹ thuật này hỗ trợ chẩn đoán và theo dõi nhiều vấn đề sức khỏe, nhất là các bệnh liên quan đến tim mạch, thần kinh, cơ xương khớp, mô mềm, ung thư và hệ tiêu hóa. MRI là kỹ thuật an toàn, không gây đau và mang lại dữ liệu quan trọng phục vụ quá trình chẩn đoán cũng như điều trị.

Cấu tạo chính của máy MRI bao gồm:

• Nam châm: Tạo từ trường mạnh, chủ yếu là nam châm siêu dẫn, các loại thường dùng từ 0,3T đến 3T, nâng cao độ phân giải hình ảnh;
• Cuộn dây gradient: Tạo sự thay đổi tuyến tính trong từ trường theo các hướng X, Y, Z, giúp xác định vị trí chính xác của tín hiệu;
• Hệ thống phát - thu sóng RF: Cuộn dây RF truyền và nhận tín hiệu, gồm cuộn bề mặt (thu - phát) và cuộn khối (thu hoặc phát);
• Máy tính trung tâm: Điều khiển toàn bộ quá trình quét, xử lý tín hiệu và chuyển đổi thành hình ảnh thông qua biến đổi Fourier.

Thiết bị này hoạt động dựa trên hiện tượng cộng hưởng từ hạt nhân: Nam châm mạnh làm các proton trong cơ thể thẳng hàng, sóng RF kích thích proton thay đổi hướng quay, sau đó tín hiệu năng lượng phát ra khi proton trở về trạng thái ban đầu được ghi nhận và chuyển thành hình ảnh chi tiết. 

Nguyên lý vận hành của máy MRI được xây dựng trên hiện tượng cộng hưởng từ của các hạt nhân

Bác sĩ có thể sử dụng thuốc tương phản chứa Gadolinium tiêm vào tĩnh mạch để nâng cao chất lượng và độ chi tiết của hình ảnh MRI. Thời gian proton thẳng hàng và lượng năng lượng giải phóng phụ thuộc vào môi trường và tính chất mô, cho phép phân biệt các loại mô khác nhau, hỗ trợ chẩn đoán chính xác.

2. Ưu nhược điểm của máy cộng hưởng từ

Máy chụp cộng hưởng từ là một công cụ quan trọng trong y học, cho phép bác sĩ quan sát chi tiết các cơ quan và cấu trúc bên trong cơ thể mà các phương pháp khác như X quang hay CT khó có thể cung cấp hình ảnh rõ nét. Cũng giống như các thiết bị y tế khác, loại máy này có những ưu nhược điểm nhất định, cụ thể như sau:

Ưu điểm

• Không xâm lấn và không dùng bức xạ ion hóa, do đó an toàn hơn so với X-quang hoặc CT;

Máy chụp cộng hưởng từ không dùng bức xạ ion hóa

• Thuốc tương phản dùng trong MRI ít có nguy cơ gây phản ứng dị ứng so với các loại chất tương phản gốc i-ốt thường được sử dụng trong X-quang hoặc CT;
• Hình ảnh MRI cung cấp độ rõ nét cao và chi tiết, đặc biệt trong việc quan sát cấu trúc mô mềm, nổi trội hơn nhiều phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác; 
• MRI có thể ghi lại hàng trăm hình ảnh ở nhiều góc nhìn khác nhau, mang đến dữ liệu toàn diện và chính xác về cơ thể;
• Có thể quét được nhiều phần khác nhau của cơ thể, không bị giới hạn ở khu vực nhỏ như siêu âm hay X-quang;
• Giúp bác sĩ xác định phạm vi di căn của ung thư, từ đó lựa chọn phương án điều trị hiệu quả nhất.

Hạn chế

• Chi phí cao hơn so với các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác như CT và X-quang;
• MRI không thể nhận diện mọi loại ung thư; ví dụ, một số trường hợp ung thư phổi cần được chẩn đoán thông qua chụp CT;
• MRI đôi khi không phân biệt chính xác giữa khối u ác tính và lành tính, có thể dẫn đến kết quả dương tính giả;
• Nguy cơ phản ứng dị ứng với chất tương phản vẫn tồn tại, mặc dù hiếm gặp, nhưng vẫn có thể xảy ra.

3. MRI thường được sử dụng để chụp những bộ phận nào trong cơ thể?

Máy chụp MRI được ứng dụng chụp nhiều bộ phận của cơ thể giúp hỗ trợ chẩn đoán các bệnh lý, bao gồm:

• Sọ não: phát hiện u não, nhồi máu, chảy máu, động kinh, viêm não, dị tật bẩm sinh;
• Hốc mắt: phát hiện tổn thương nhãn cầu và dây thần kinh thị giác;
• Vùng cổ: phát hiện khối u, viêm, hạch bạch huyết, tổn thương đám rối thần kinh cánh tay;
• Cột sống: chẩn đoán thoái hóa, thoát vị đĩa đệm, viêm, u tủy sống, chấn thương;
• Vùng bụng - chậu: đánh giá gan, mật, tụy, thận, tuyến thượng thận, tử cung, buồng trứng, tiền liệt tuyến, ung thư;
• Cơ xương khớp: phát hiện chấn thương dây chằng, viêm, thoái hóa, tràn dịch ổ khớp;
• Tuyến vú: chẩn đoán u lành, u ác, viêm vú;
• Bất thường thai nhi: đánh giá các dị tật liên quan đến ống thần kinh và hệ thần kinh trung ương;
• Tim và mạch máu: đánh giá bệnh lý cơ tim - van tim.

Máy chụp MRI được ứng dụng trong chẩn đoán nhiều bệnh lý khác nhau 

Tóm lại, máy chụp cộng hưởng từ là một trong những công nghệ chẩn đoán hình ảnh tiên tiến nhất hiện nay, giúp bác sĩ quan sát chi tiết cấu trúc cơ thể mà không cần can thiệp xâm lấn hay sử dụng tia bức xạ. Với độ phân giải cao, khả năng tái hiện rõ nét mô mềm và phát hiện sớm nhiều bệnh lý phức tạp như u não, thoát vị đĩa đệm, tổn thương cơ xương khớp hay khối u nội tạng, MRI đang trở thành công cụ không thể thiếu trong y học hiện đại. 

Tại Hệ thống Y tế MEDLATEC, khách hàng được trải nghiệm dịch vụ chụp cộng hưởng từ với thiết bị thế hệ mới, cho hình ảnh sắc nét, thời gian quét nhanh, độ chính xác cao và liều từ trường an toàn theo tiêu chuẩn quốc tế. Cùng với đó, đội ngũ bác sĩ chẩn đoán hình ảnh chuyên môn sâu sẽ đọc kết quả, tư vấn cụ thể và hướng dẫn điều trị phù hợp cho từng trường hợp.

Nếu bạn đang được chỉ định hoặc có nhu cầu tìm hiểu thêm về máy chụp cộng hưởng từ, vui lòng liên hệ tới MEDLATEC qua Tổng đài 1900 56 56 56 để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.