1. Polyp mũi là gì?

Polyp mũi không được xem là một bệnh lý riêng lẻ mà là các khối tổ chức lành tính hình thành trên nền viêm mũi xoang mạn tính, phản ánh tình trạng viêm kéo dài của niêm mạc mũi xoang. Tình trạng viêm mạn tính do virus, vi khuẩn, dị ứng hoặc rối loạn đáp ứng miễn dịch có thể làm tăng tính thấm của các mạch máu tại niêm mạc mũi xoang. Điều này khiến mô niêm mạc bị phù nề, tích tụ dịch và dần hình thành các polyp mũi. 

Polyp mũi có thể được điều trị theo nhiều cách khác nhau

Khi có polyp mũi, người bệnh thường gặp phải các triệu chứng như chảy nước mũi liên tục, nghẹt mũi, khó thở qua mũi, khứu giác giảm hoặc mất,... Ngoài ra, người có polyp trong mũi còn có thể kèm theo triệu chứng đau đầu, nặng mặt và ngủ ngáy. Trong những trường hợp nặng và kéo dài, đặc biệt khi polyp phát triển lớn và kèm viêm xoang mạn tính không được kiểm soát tốt, bệnh lý có thể ảnh hưởng đến cấu trúc vùng mặt. 

Bất cứ đối tượng nào cũng có thể bị polyp mũi, nhưng một số đối tượng có nguy cơ cao hơn bao gồm người trên 40 tuổi và trẻ em mắc một số bệnh lý như viêm xoang mạn tính, hen phế quản, xơ nang phổi,...

2. Khi nào cần mổ polyp mũi?

Đối với những trường hợp kích thước polyp mũi nhỏ và triệu chứng chưa nghiêm trọng, bệnh nhân có thể chưa cần phải phẫu thuật. Bác sĩ có thể chỉ định người bệnh thực hiện điều trị nội khoa, chẳng hạn như dùng thuốc xịt mũi steroid tại chỗ và kết hợp với rửa mũi bằng nước muối. Loại thuốc xịt mũi steroid có tác dụng cải thiện triệu chứng bệnh, giảm kích thước polyp và tương đối an toàn với những trường hợp cần dùng lâu dài dưới sự theo dõi của bác sĩ chuyên khoa. 

Người bệnh cần mổ polyp mũi nếu phương pháp nội khoa không mang lại hiệu quả 

Bên cạnh đó, một số bệnh nhân có thể được chỉ định dùng steroid đường uống ngắn hạn nhằm làm giảm nhanh kích thước polyp và cải thiện triệu chứng. Tuy nhiên, loại thuốc này có thể gây ra một số tác dụng phụ nghiêm trọng, bởi vậy, người bệnh cần dùng thuốc theo đúng hướng dẫn của bác sĩ.

Mổ polyp mũi thường được áp dụng với những trường hợp sau: 

- Người bệnh đã được điều trị nội khoa đầy đủ bằng thuốc xịt và/hoặc corticosteroid,... nhưng không mang lại hiệu quả, các triệu chứng không thuyên giảm, gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng sống của người bệnh. 

- Kích thước của khối polyp quá lớn, gây tắc nghẽn mũi xoang rõ rệt hoặc biến chứng viêm xoang tái phát nhiều lần. 

- Người bệnh mắc xơ nang kèm polyp mũi không đáp ứng với điều trị nội khoa có thể được chỉ định phẫu thuật để cải thiện triệu chứng và thông khí mũi xoang.

3. Những hình thức mổ polyp mũi

Tùy theo số lượng cũng như vị trí của polyp mũi, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp mổ phù hợp. Dưới đây là một số hình thức phẫu thuật thường được áp dụng: 

Cắt polyp

Phương pháp này thường được áp dụng với những khối polyp có kích thước không quá lớn và đơn độc và khu trú trong hốc mũi. Bác sĩ sẽ dùng dụng cụ cơ học nhỏ để hút hoặc cũng có thể dùng máy vi cắt lọc. Sau mổ, người bệnh thường vẫn cần tiếp tục điều trị tình trạng viêm mũi xoang nền bằng thuốc theo chỉ định của bác sĩ nhằm giảm nguy cơ tái phát polyp.

Phẫu thuật nội soi xoang

Phẫu thuật nội soi mũi xoang là kỹ thuật phức tạp hơn so với cắt polyp đơn thuần. Phương pháp này không chỉ giúp loại bỏ các khối polyp mũi mà còn can thiệp vào hệ thống xoang, nhằm mở rộng lỗ thông xoang, làm sạch tổ chức viêm và cải thiện sự dẫn lưu dịch xoang. Trong trường hợp các xoang bị tắc nghẽn hoặc viêm lan rộng, bác sĩ có thể mở rộng thêm các hốc xoang liên quan.

Phẫu thuật nội soi mũi xoang được thực hiện qua đường mũi với các vết rạch rất nhỏ nên ít gây đau đớn và nhanh lành vết mổ hơn so với các hình thức phẫu thuật khác. Tuy nhiên, người bệnh cũng cần mất khoảng vài tuần để hồi phục hoàn toàn sau phẫu thuật. Hơn nữa, sau điều trị, người bệnh cũng không nên chủ quan vì polyp mũi có thể tái phát nếu tình trạng viêm mũi xoang nền không được kiểm soát tốt và vẫn có thể cần phải tiến hành phẫu thuật điều trị. 

Nhiều người lo ngại về việc mổ polyp mũi gây đau, tuy nhiên trên thực tế, bệnh nhân không cần quá lo lắng vì phẫu thuật thường được thực hiện dưới gây mê. Sau phẫu thuật, bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc giảm đau nếu cần thiết. Ngoài ra, sau mổ, người bệnh có thể gặp phải một số vấn đề như:

• Chảy máu mũi: Tình trạng này có thể diễn ra từ 2 - 5 ngày đầu sau mổ. Người bệnh chỉ nên dùng khăn giấy lau nhẹ vùng cửa mũi và tránh xì mũi mạnh. Trường hợp cần thiết, bác sĩ có thể chỉ định cho bệnh nhân dùng thuốc cầm máu. 
• Mệt mỏi: Tình trạng này có thể xảy ra khoảng 1 tuần sau mổ. Tuy nhiên, sau đó bệnh nhân sẽ dần khỏe lại. 
• Nghẹt mũi, chảy dịch mũi: Thường diễn ra trong 1 đến 2 tuần sau mổ do niêm mạc mũi xoang đang trong quá trình lành thương. 

4. Hướng dẫn chăm sóc người bệnh sau mổ polyp mũi

Như đã nêu trên, bệnh nhân vẫn có nguy cơ tái phát polyp mũi sau điều trị. Do đó, việc chăm sóc và theo dõi sau mổ đóng vai trò rất quan trọng trong việc hạn chế nguy cơ tái phát bệnh, bạn cần lưu ý một số vấn đề sau: 

Những điều không nên làm

- Tránh xì mũi trong ít nhất 10 ngày sau phẫu thuật để phòng ngừa nguy cơ chảy máu. 

- Không nên hoạt động gắng sức hoặc tập thể dục với cường độ cao trong vòng ít nhất 10 ngày sau mổ. Thông thường, sau khoảng 2 tuần, người bệnh có thể dần quay lại sinh hoạt và tập luyện bình thường nếu không có biến chứng. 

- Tránh sử dụng Aspirin và một số loại thuốc chống viêm không steroid trong 1 tuần trước phẫu thuật và 2 tuần sau phẫu thuật, trừ khi có chỉ định khác từ bác sĩ.

- Thời điểm sử dụng lại thuốc xịt mũi corticosteroid sau mổ cần tuân theo chỉ định cụ thể của bác sĩ điều trị, người bệnh không nên tự ý sử dụng. 

Những điều nên làm sau phẫu thuật

- Sử dụng dung dịch nước muối sinh lý để xịt phun sương mũi giúp làm ẩm niêm mạc và giảm cảm giác khó chịu, người bệnh có thể thực hiện mỗi 4 - 6 giờ.

- Rửa mũi xoang bằng bộ dụng cụ chuyên dụng theo hướng dẫn của bác sĩ, thường bắt đầu từ sau khi xuất viện, với tần suất khoảng 2 - 3 lần mỗi ngày nhằm làm sạch dịch tiết và hỗ trợ quá trình lành thương.

- Sau phẫu thuật, người bệnh cần tái khám theo đúng lịch hẹn của bác sĩ để được kiểm tra tình trạng vết thương sau mổ. 

Bệnh nhân nên tái khám theo chỉ định của bác sĩ

Như vậy, bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề khi nào cần mổ polyp mũi và một số lưu ý sau mổ. Người bệnh cần tái khám theo đúng lịch hẹn để được bác sĩ kiểm tra và đưa ra những lời tư vấn hữu ích, hạn chế tối đa nguy cơ tái phát bệnh. 

Mọi thắc mắc hoặc có nhu cầu đặt lịch khám sớm, quý khách vui lòng gọi đến tổng đài 1900 56 56 56 của Hệ thống Y tế MEDLATEC để được các tổng đài viên tư vấn chi tiết.