1. Vai trò của hạch trong cơ thể

Hạch (hạch bạch huyết) tồn tại ở nhiều nơi trong cơ thể, là một phần mở rộng của hệ thống miễn dịch, đóng vai trò canh gác, chống lại vi khuẩn và các tác nhân gây hại cho cơ thể. Vì thế, khi có tác nhân lạ xâm nhập cơ thể thì hạch sẽ nổi lên như một phản ứng báo hiệu cho cơ thể.

2. Nổi hạch sau tai - nguyên nhân do đâu? Khi nào thì nguy hiểm?

2.1. Nguyên nhân nổi hạch sau tai

- Nhiễm trùng

Vùng da trên cổ và mặt có thể bị sưng khi nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc virus với biểu hiện là nổi hạch ở sau tai. Ngoài ra, hạch nổi sau tai cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh HIV, thủy đậu, sởi, cảm lạnh, cúm, viêm họng, bệnh răng miệng,...

Hạch có thể nổi sau tai do bị nhiễm trùng ở một khu vực nào đó của cơ thể

Điều này được lý giải rằng: khi tình trạng nhiễm trùng xuất hiện ở khu vực nào đó, cơ thể sẽ phản ứng lại bằng cách gửi các tế bào bạch cầu đến khu vực bị ảnh hưởng để chống lại tác nhân gây hại, làm phù nề và tụ dịch tại khu vực này.

- U mỡ (hạch Lipoma)

Những khối u mỡ (hạch Lipoma) thường phát triển ở nhiều nơi trên cơ thể, bên dưới lớp da và gần như là vô hại. Khi kích thước của chúng to lên, dùng tay là có thể cảm nhận được.

- Mụn trứng cá

Mụn trứng cá xuất hiện do sự tích tụ nhiều dầu và tế bào chết làm tắc nghẽn các nang lông. Khi mụn trứng cá to dần về kích thước, sưng, cứng, gây đau đớn khiến người ta sờ vào có cảm giác như đang bị nổi hạch sau tai.

- Viêm tai giữa

Bệnh viêm tai giữa cũng là một dạng của nhiễm trùng khiến cho chất lỏng bị tích tụ lại gây ra sưng, đau nhức và khiến cho người bệnh bị nổi hạch sau tai.

- Bị áp xe

Khi mô hoặc tế bào ở một khu vực nào đó bị nhiễm trùng, cơ thể sẽ phản ứng để tiêu diệt vi khuẩn hoặc virus xâm nhập bằng cách gửi tế bào bạch cầu đến khu vực ấy. Lúc này, tại vị trí bị tổn thương, tế bào bạch cầu sẽ tích tụ lại và hình thành lớp mủ dày có chất lỏng trắng chảy ra bên ngoài gọi là áp xe. Vùng da bị áp xe khi chạm vào thường thấy ấm và có cảm giác đau đớn.

- Bệnh viêm xương chũm

Viêm xương chũm xảy ra khi tai bị nhiễm trùng không được điều trị kịp thời, phát triển mạnh ở phần nhô sau tai khiến cho các tế bào tập trung lại thành cục hạch tại đây. Dấu hiệu điển hình của bệnh lý này là: sốt, đau đầu, giảm hoặc mất thính lực, dễ cáu gắt,... Nếu không điều trị bệnh kịp thời và đúng cách có thể xảy ra các biến chứng nguy hiểm như: áp xe ngoài màng cứng, viêm màng não, nhiễm trùng máu,...

- Viêm hạch bạch huyết

Các hạch bạch huyết nằm ở khắp nơi trên cơ thể trong đó có phía sau tai. Trường hợp hạch này bị viêm do nhiễm trùng, chúng sẽ sưng lên, các tế bào chống nhiễm trùng sẽ tăng lên về số lượng và tích tụ trong hạch.

- U nang bã nhờn

Các u nang phát triển xung quanh tuyến bã nhờn gọi là u nang bã nhờn, chúng hầu như không gây đau nhưng khiến người ta có cảm giác khó chịu. Nếu bị nhiễm trùng có thể dẫn đến tình trạng u nang sưng to, tấy đỏ, đau đớn, có nhiều dịch mủ và máu ở bên trong.

U nang bã nhờn tạo thành hạch sau tai nhưng không gây đau đớn

- Bệnh ung thư

Thường thì bệnh ung thư rất khó nhận thấy ở giai đoạn đầu. Nếu hạch nổi sau tai thì cũng cần cảnh giác dấu hiệu cảnh báo cơ thể đang mắc bệnh ung thư vùng đầu, cổ, nhất là ung thư tuyến giáp. Ngoài ra, hạch nổi sau tai còn có thể do ung thư hạch bạch huyết hoặc ung thư da.

Những người bị ung thư tuyến giáp thường nổi hạch vùng cổ, một số trường hợp có thể có hạch sau tai. Theo thời gian, hạch sẽ tăng dần về kích thước. Ban đầu, tính di động của hạch khá cao nhưng sau đó nó bám dính ở vùng tai khi ấn vào sẽ thấy đau và cứng. Ngoài ra, bệnh nhân cũng sẽ có các triệu chứng điển hình như: khàn tiếng, nổi hạch nhỏ di động ở cổ, có u giáp ở cổ di động theo nhịp nuốt, khó thở, nuốt vướng.

2.2. Nhận diện trường hợp nổi hạch sau tai lành tính hay ác tính?

Từ những nguyên nhân gây ra hiện tượng nổi hạch sau tai trên đây có thể thấy, đa phần đó đều là lành tính, một số ít trường hợp là ác tính cần được đặc biệt chú ý. Bạn có thể tự phân biệt hạch phía sau tai của mình là lành tính hay ác tính bằng cách quan sát:

Tùy từng biểu hiện cụ thể mà nổi hạch sau tai có thể gây nguy hiểm hoặc không

- Nếu là hạch lành tính

+ Kích thước hạch nhỏ chỉ khoảng vài mm và hầu như thường không tăng trưởng theo thời gian.

+ Di động tốt nhưng ít khi bám vào các tổ chức xung quanh nó.

+ Có xu hướng lặn dần sau khoảng 3 - 4 tuần.

- Nếu là hạch ác tính

+ Kích thước hạch lớn và tăng lên theo thời gian, hạch tồn tại ở nhiều nơi.

+ Thường ở nguyên 1 vị trí, khả năng di động kém.

+ Hạch thường không lặn đi khi không được điều trị.

Có rất nhiều nguyên nhân làm xuất hiện hạch ở sau tai nhưng đa phần chúng đều tự động biến mất sau một thời gian mà không cần can thiệp điều trị. Trong trường hợp hạch gây đau đớn cho bạn hay chúng đi kèm với các triệu chứng khác thì tốt nhất không nên quá hoang mang hay lo lắng mà hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được kiểm tra, tìm ra chính xác nguyên nhân nổi hạch sau tai. Thường thì khi thăm khám, nếu nghi ngờ hạch gây nguy hiểm, bác sĩ có thể yêu cầu siêu âm, chụp CT, MRI, X-quang, hoặc sinh thiết hạch. Dựa trên kết quả kiểm tra, bác sĩ sẽ có kết luận và tìm hướng điều trị phù hợp.

Hy vọng những chia sẻ trên đây sẽ giúp bạn giải tỏa được băn khoăn về tình trạng nổi hạch sau tai và chủ động nhận biết được những trường hợp nguy hiểm để kịp thời tìm ra phương án bảo vệ sức khỏe của chính mình. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào khác, các bạn có thể liên hệ tổng đài 1900 56 56 56 của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC để được chuyên viên y tế giải đáp, chia sẻ những thông tin hữu ích.