1. Tìm hiểu các thông tin cơ bản về xét nghiệm AFP

AFP là protein đặc hiệu được sử dụng như chất đánh dấu khối u, chủ yếu là ung thư gan, tinh hoàn và buồng trứng. Xét nghiệm sẽ được thực hiện trên mẫu máu tĩnh mạch của người bệnh, AFP phân tách trong huyết thanh. 

Chỉ số AFP trong gan tăng trong bệnh ung thư hoặc các loại tổn thương mạn tính

Mức bình thường của nồng độ AFP với người trưởng thành là từ 0 - 8 ng/ml. Với người mắc bệnh ung thư hoặc các tổn thương gan đang phục hồi khác, AFP trong máu sẽ tăng nhanh. Nếu kết quả xét nghiệm vượt ngưỡng bình thường này, tốt nhất bạn cần thực hiện thêm các xét nghiệm khác để tìm nguyên nhân.

Cụ thể, nếu AFP trong máu ở mức rất cao từ 500 - 1.000 ng/ml trở lên, đây là dấu hiệu của ung thư.

Nếu AFP trong máu chỉ trên 200 ng/ml nhưng bạn đang mắc bệnh gan, có khả năng bệnh đã hoặc có nguy cơ cao tiến triển thành ung thư gan.

Một loại xét nghiệm AFP khác có độ đặc hiệu khá cao với ung thư gan là xét nghiệm AFP-L3%. Nếu đồng thời hai kết quả đều bất thường, bác sĩ sẽ có chỉ định chẩn đoán chính xác nhanh chóng để điều trị. 

Xét nghiệm AFP chỉ định khi nghi ngờ bệnh nhân bị ung thư gan

Xét nghiệm kiểm tra nồng độ AFP sản xuất trong gan đưa vào máu thường được chỉ định trong các trường hợp sau:

• Nghi ngờ bệnh nhân bị ung thư gan hoặc các bệnh ung thư khác.

• Bệnh nhân đã có chẩn đoán và điều trị ung thư gan hoặc các bệnh ung thư khác, cần theo dõi đánh giá hiệu quả điều trị bệnh.

• Bệnh nhân có khối u cảm nhận được ở vùng bụng hoặc phát hiện bằng các phương pháp chẩn đoán khác.

• Theo dõi nguy cơ phát triển thành ung thư ở bệnh nhân xơ gan, viêm gan mạn tính.

• Phòng ngừa tái phát ung thư.

Xét nghiệm AFP tận nơi do MEDLATEC thực hiện

2. Nồng độ AFP trong gan tăng cao khi nào?

Như MEDLATEC đã giới thiệu ở trên, AFP là một loại protein đặc hiệu được tế bào gan của bào thai đang phát triển sản xuất. Sau khi đứa trẻ sinh ra và lớn lên, protein này không còn được sản xuất nữa, vì thế nồng độ AFP ở trẻ sau khi sinh sẽ giảm xuống rất nhanh và duy trì ở mức nồng độ rất thấp trong máu cho đến khi trưởng thành.

Tuy nhiên trong trường hợp tế bào gan bị tổn thương mạn tính, đặc biệt là khối u ung thư, AFP được kích thích sản xuất làm tăng nồng độ chất này trong máu. Ngoài ung thư gan thì sự xuất hiện nồng độ cao của AFP trong máu cũng có thể do các loại ung thư khác, tiêu biểu là ung thư tinh hoàn hoặc ung thư buồng trứng.

Ngoài do bệnh ung thư, nồng độ AFP trong gan tăng cao còn do các bệnh gan không ung thư như: viêm gan, xơ gan mạn tính,… Như vậy, có nhiều trường hợp làm tăng nồng độ AFP ngoài ung thư, để khẳng định nguyên nhân thì cần làm thêm các xét nghiệm kiểm tra khác.

Xét nghiệm AFP để đánh giá hiệu quả điều trị ung thư gan

Ở những bệnh nhân đã điều trị ung thư gan, xét nghiệm AFP cũng được sử dụng trong đánh giá, theo dõi kết quả điều trị. Nếu AFP trong máu tăng đột biến, rất có thể tế bào ung thư vẫn còn và tiếp tục phát triển trong gan. 

3. Nồng độ AFP trong gan tăng cao cần làm gì?

Nồng độ AFP trong gan tăng cao là một trong các dấu hiệu sớm của ung thư tế bào gan nguyên phát. Tuy nhiên, để chẩn đoán chính xác và đánh giá tình trạng bệnh, bệnh nhân sẽ cần thực hiện nhiều xét nghiệm khác. Dưới đây là những xét nghiệm thường dùng trong chẩn đoán ung thư gan mà bác sĩ có thể gợi ý khi kết quả AFP trong gan của bạn cao bất thường:

3.1. Xét nghiệm miễn dịch

Xét nghiệm AFP cũng là một dạng xét nghiệm miễn dịch, ngoài ra còn có xét nghiệm PIVKA II AFP-L3 có độ nhạy tương đối cao có thể khẳng định nguyên nhân.

3.2. Xét nghiệm huyết học và sinh hóa

Các chỉ số huyết học và sinh hóa của bệnh nhân ung thư gan nguyên phát sẽ có nhiều bất thường, tiêu biểu như:

• Tăng bilirubin máu.

• Giảm huyết sắc tố và hồng cầu, giảm tiểu cầu.

• Glucose trong máu thấp.

• Transaminase tăng vừa.

• Men arginase trong gan giảm, Albumin và Protein giảm, rối loạn đông máu.

Kết hợp nhiều kết quả xét nghiệm để giúp bác sĩ chẩn đoán ung thư gan

3.3. Chẩn đoán hình ảnh

Chẩn đoán hình ảnh với ung thư gan có độ nhạy và độ chính xác khá cao song còn phụ thuộc vào kích thước khối u và loại xét nghiệm:

Siêu âm: Siêu âm chỉ phát hiện được khối u gan bất thường có kích thước trên 1cm cùng các bệnh lý gan đi kèm. Khối u siêu âm phát hiện có thể là lành tính, cần chẩn đoán bản chất khối u dựa trên phương pháp xét nghiệm khác. Phương pháp siêu âm phổ biến hiện nay là đo fibroscan giúp đánh giá độ đàn hồi của gan. 

Chụp CT: Chụp cắt lớp vi tính động học gan có độ nhạy cao, giá trị chẩn đoán cao nhưng chủ yếu với khối u trên 1 cm.

Chụp động mạch gan chọn lọc: Sự xuất hiện của khối u ung thư gan sẽ làm thay đổi hình ảnh các động mạch trong gan, vì thế phương pháp này có thể chẩn đoán bệnh. 

Chụp MRI gan: Độ chính xác của phương pháp chẩn đoán hình ảnh này rất cao, đánh giá được đặc điểm, vị trí khối u cũng như các tổn thương xâm lấn tĩnh mạch do khối u gây ra.

Sinh thiết gan: Khi các kết quả xét nghiệm đều hướng về ung thư gan, phương pháp chẩn đoán chính xác có thể được chọn là sinh thiết gan. Bác sĩ sẽ lấy lượng nhỏ mô bệnh học của khối u gan và phân tích, nếu chứa tế bào ác tính, bệnh nhân đã mắc bệnh ung thư gan.

Nồng độ AFP trong gan tăng cao là dấu hiệu nghi ngờ của ung thư gan, song để khẳng định kết quả thì cần các xét nghiệm kiểm tra khác. Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC cũng đang thực hiện xét nghiệm này ở các đối tượng nghi ngờ mắc bệnh hoặc dùng để theo dõi, phát hiện sớm ung thư tái phát.

Xét nghiệm AFP đang được cung cấp tại nhiều Bệnh viện, Trung tâm xét nghiệm lớn trên cả nước, trong đó MEDLATEC là địa chỉ xét nghiệm uy tín được đánh giá cao. Với hệ thống trang thiết bị xét nghiệm hiện đại, bác sĩ và kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm trong thu thập, phân tích mẫu và đánh giá kết quả, nhiều bệnh nhân đã, đang tin tưởng đăng ký xét nghiệm tại MEDLATEC. 

Với tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp hiện nay, bệnh nhân có thể đăng ký dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm AFP cũng như các mẫu xét nghiệm khác như xét nghiệm mỡ máu, đường huyết, các bệnh lý về gan,... tại nhà của MEDLATEC. Kỹ thuật viên sẽ đến tận nơi thu thập mẫu cũng như các bác sĩ sẽ giải đáp các thắc mắc, kết quả xét nghiệm của bạn. Hãy liên hệ với chúng tôi qua hotline 1900 56 56 56 để được tư vấn thêm và đặt lịch hẹn.