Ráy tai màu đen là bị làm sao, khắc phục bằng cách nào?

Ráy tai là sản phẩm của quá trình bài tiết, có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ tai trước sự xâm nhập của các yếu tố ngoại lai để đảm bảo tốt nhất cho nhiệm vụ thu dẫn âm thanh. Bình thường ráy tai màu vàng, hơi dính hoặc khô thành mảng; nếu ráy tai màu đen thì nguyên nhân do đâu, có phải là hiện tượng nguy hiểm không và nên xử lý như thế nào? Những băn khoăn này sẽ được làm rõ trong nội dung bài viết dưới đây.

1. Sự hình thành và đặc điểm của ráy tai

1.1. Sự hình thành ráy tai

Ráy tai là sản phẩm của hệ bài tiết, do tế bào chết, chất nhờn, mồ hôi và bụi bẩn trong ống tai tạo ra. Nhờ sự tác động của lớp nhung mao tế bào tuyến mà ráy tai được đẩy ra ngoài rồi tự khô và bong tróc.

Ráy tai nằm ở cửa lỗ tai, có nhiệm vụ tạo lá chắn ngăn chặn sự xâm nhập của các tác nhân gây hại vào ống tai. Nhờ đó mà tai được bảo vệ trước vi nấm vi khuẩn,... Nhờ có ráy tai mà sự truyền tải âm thanh cũng trở nên dễ dàng.

Ráy tai bình thường màu vàng tươi hoặc hơi sẫm, nếu ráy tai màu đen có thì cần có biện pháp khắc phục ngay

1.2. Đặc điểm của ráy tai

Do tạo thành bởi chất béo và cholesterol nên ráy tai có tính chất hơi dính, màu vàng. Ráy tai khô hay ướt phụ thuộc vào chế độ ăn, độ tuổi, môi trường sống, di truyền,... Màu sắc, mùi và cấu trúc của ráy tai thường thay đổi theo tình trạng sức khỏe. Một số người có ráy tai khô thành vảy nhưng đây chỉ là dấu hiệu của lão hóa, không phải là vấn đề bất thường.

2. Ráy tai có màu đen là do đâu?

Bình thường ráy tai có màu vàng hoặc tối màu hơn một chút. Nếu ráy tai màu đen thì nguyên nhân chủ yếu do:

- Chức năng tự làm sạch tai bị rối loạn

Ráy tai thường xuyên tự đào thải ra khỏi tai nhưng nếu nó vẫn nằm trong ống tai, vón cục và có màu đen thì tức là hoạt động đào thải để làm sạch tự nhiên không được như bình thường hoặc có quá nhiều ráy tai được sản xuất. Hai yếu tố đó kết hợp với nhau thì ráy tai bám lại trong tai ngày càng dày và hình thành thành nút ráy có màu đen.

- Dụ cụ đặt trong tai làm bịt kín cửa tai

Người dùng máy đeo trợ thính, nút bịt tai, tai nghe dạng nhét vào tai,... là dụng cụ có thể vô tình đẩy ráy tai vào trong, bị dồn ứ lâu ngày nên chuyển sang màu đen.

- Cách lấy ráy tai sai

Nếu dùng tăm bông để lấy và làm sạch ráy tai không đúng cách thì ráy tai có thể bị đẩy sâu vào trong, bám lại ở đó lâu ngày và chuyển sang màu đen. Nếu kéo dài tình trạng này mà không lấy ráy tai ra thì rất dễ gây chóng mặt, đau tai, nghe kém,...

Lấy ráy tai sai cách khiến ráy tai thụt sâu trong, tích tụ lâu ngày nên chuyển sang màu đen

- Tuổi và giới tính

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng nam giới thường dễ bị tích tụ ráy tai hơn so với nữ giới và vì thế ráy tai của họ sẫm màu hơn. Ngoài ra, người cao tuổi ráy tai thường tiết ra ít hơn nhưng lại dễ cô đặc và khô hơn nên ống tai khó làm sạch được, gây tích tụ và chuyển màu ráy tai sang màu sẫm. Mặt khác, người cao tuổi dùng máy trợ thính cũng gây ảnh hưởng đến cơ chế tự đào thải ráy tai.

3. Cách khắc phục tình trạng ráy tai có màu đen

3.1. Xử trí khi có ráy tai màu đen

Hầu hết các trường hợp có ráy tai màu đen không gây nguy hại cho thính lực hay sức khỏe nếu được xử lý đúng cách. Nếu phát hiện ráy tai có màu đen thì có thể xử lý bằng một trong các cách sau:

- Thụt rửa ống tai bằng nước muối sinh lý hoặc nước ấm

Trình tự các bước thụt rửa ráy tai bằng cách này như sau:

+ Bơm nước ấm hoặc nước muối sinh lý có độ ấm bằng thân nhiệt cơ thể vào trong một bóng bóp cao su nhỏ hoặc ống xilanh.

+ Nghiêng đầu tai cần rửa hướng lên trên trần nhà.

+ Đưa đầu ống bóp hoặc xilanh vào cửa lỗ ống tai và nhẹ nhàng bơm nước vào trong.

+ Nằm nguyên tư thế đó 1 - 2 phút cho nước ngấm vào và khiến ráy tai mềm ra sau đó lật đầu lại cho tai vừa được rửa úp xuống giúp ráy tai dễ chảy ra ngoài.

+ Làm lại các bước trên với tai còn lại.

- Nhỏ thuốc rửa tai

Một số loại thuốc nhỏ tai không kê đơn chứa thành phần dầu khoáng, dầu oliu, hydrogen peroxide,... có thể dùng nhỏ vào lỗ tai, mỗi lần 2 - 3 giọt để làm mềm ráy tai và giúp ráy tai dễ dàng trôi ra khỏi tai. Nên nhỏ thuốc trước khi tắm vài phút sau đó ráy tai sẽ mềm ra và việc lấy ráy tai sau khi tắm sẽ trở nên dễ dàng.

Nếu không thể tự lấy ráy tai màu đen tại nhà thì cần cơ sở y tế để được bác sĩ xử lý đúng cách

- Can thiệp y tế

Nếu nhỏ tai không thể loại bỏ ráy tai thì bạn nên đến bác sĩ Tai mũi họng để kiểm tra. Khi thăm khám bác sĩ sẽ có biện pháp để loại bỏ ráy tai màu đen như:

- Hút ráy tai bằng dụng cụ chuyên dụng.

- Nạo ráy tai.

- Rửa làm sạch ráy tai bằng dụng cụ đặc biệt.

Ngoài ra, nếu ráy tai màu đen kèm theo các hiện tượng sau thì cũng là lúc cần phải đến cơ sở y tế để có biện pháp khắc phục ngay: chóng mặt, ù tai, buồn nôn, đau trong tai, ngứa tai, có dịch chảy ra từ trong ống tai, ho, nghe khó, cảm giác như nghe thấy tiếng chuông trong tai,...

3.2. Lưu ý khi vệ sinh tai

Để tránh bị hình thành và tích tụ ráy tai màu đen thì trong quá trình vệ sinh tai cần lưu ý: - Không dùng vật nhọn để gắp lấy ráy tai mà hãy dùng dụng cụ y tế chuyên dụng hoặc bông tai đưa vào tai theo đường vòng tròn rồi kéo ráy tai ra ngoài.

- Trước khi lấy ráy tai nên dùng nước ấm rửa qua tai cho ráy tai mềm ra nhưng chỉ nhỏ 2 - 3 giọt chứ không đổ trực tiếp nước  vào trong tai.

- Không nên lấy ráy tai ở quán cắt tóc gội đầu vì việc dùng chung dụng cụ lấy ráy tai rất dễ bị lây nhiễm mầm bệnh.

- Không tác động mạnh hay ngoáy sâu vào trong tai vì hành động này rất dễ gây tổn thương thính lực.

Kéo dài tình trạng ráy tai màu đen mà không có biện pháp can thiệp đúng cách rất dễ gây viêm nhiễm, suy giảm thính lực,... Vì thế, hãy đến khám bác sĩ chuyên khoa để được đánh giá nguy cơ và có biện pháp xử trí an toàn.

Chuyên khoa Tai mũi họng - Hệ thống Y tế MEDLATEC có sự tham gia làm việc trực tiếp của đội ngũ chuyên gia, bác sĩ đầu ngành cùng hệ thống trang bị y tế hiện đại bậc nhất giúp cho quá trình chẩn đoán và điều trị bệnh lý Tai mũi họng đạt kết quả tối ưu. Quý khách hàng có bất cứ vấn đề bất thường nào cần thăm khám sức khỏe Tai mũi họng có thể liên hệ đặt trước lịch khám qua hotline 190 56 56 56.