1. Rối loạn chuyển hóa mỡ máu là gì?

Rối loạn chuyển hóa mỡ máu là tình trạng mất cân bằng nồng độ các chất béo trong máu bao gồm Cholesterol và Triglyceride. Tình trạng này liên quan đến 3 chỉ số chính:

• Cholesterol toàn phần: Tổng lượng mỡ trong máu.
• LDL-Cholesterol (chất béo xấu): Tăng LDL-C dễ gây tắc nghẽn động mạch.
• HDL-Cholesterol (chất béo tốt): Giảm HDL-C khiến khả năng bảo vệ tim mạch suy yếu.
• Triglyceride: Tăng Triglyceride có thể gây nên bệnh tim mạch hoặc viêm tụy.

Mất cân bằng nồng độ chất béo trong máu gây nên rối loạn chuyển hóa mỡ máu

2. Nguyên nhân dẫn đến rối loạn chuyển hóa mỡ máu và triệu chứng có thể gặp phải

2.1. Nguyên nhân

Rối loạn chuyển hóa mỡ máu thường xuất phát từ các yếu tố: 

• Thói quen ăn nhiều đồ chiên rán, thực phẩm chứa chất béo bão hòa, thịt đỏ và đường tinh luyện khiến mỡ máu tăng cao.
• Ít vận động làm cho quá trình chuyển hóa mỡ bị rối loạn, tăng cholesterol xấu và giảm cholesterol tốt.
• Yếu tố di truyền như rối loạn chuyển hóa mỡ máu bẩm sinh, dù vẫn duy trì ăn uống và sinh hoạt điều độ.
• Bệnh lý mạn tính như: bệnh gan, thận, rối loạn tuyến giáp, tiểu đường,... 
• Thói quen xấu: uống bia rượu, hút thuốc lá, chịu căng thẳng kéo dài,... làm mất cân bằng mỡ máu.

2.2. Triệu chứng 

Rối loạn chuyển hóa mỡ máu hầu như không gây nên triệu chứng rõ ràng nên khó phát hiện. Một số người bị rối loạn chuyển hóa mỡ máu có thể xuất hiện các tình trạng: 

• Có u mỡ dưới da, nhất là ở mí mắt, khuỷu tay, đầu gối hoặc gót chân.
• Thường xuyên chóng mặt, đau đầu, mất tập trung.
• Đau tức ngực, khó thở.
• Rối loạn tiêu hóa với các biểu hiện khó tiêu, đầy bụng, buồn nôn,...
• Suy nhược cơ thể, mệt mỏi, dễ cáu gắt.

3. Chẩn đoán rối loạn chuyển hóa mỡ máu bằng cách nào?

Do rối loạn chuyển hóa mỡ máu ít khi có triệu chứng rõ ràng nên cách chính xác nhất để phát hiện bệnh là xét nghiệm mỡ máu. Đây là xét nghiệm được thực hiện để đo lường các chỉ số liên quan: Cholesterol toàn phần, LDL-C, HDL-C, Triglyceride.

Người bệnh được chẩn đoán rối loạn chuyển hóa mỡ máu khi kết quả xét nghiệm phản ánh các thông tin:

• Cholesterol toàn phần: > 5.2 mmol/L (200mg/dL).
• LDL-C: > 2.58 mmol/L (100mg/dL).
• HDL-C: < 1.03 mmol/L (40 mmol/L).
• Triglyceride: > 1.7 mmol/L (150mg/dL).

Do rối loạn chuyển hóa mỡ máu thường đi kèm với bệnh lý khác nên bác sĩ cũng có thể yêu cầu thực hiện thêm xét nghiệm đường huyết, chức năng gan, thận để đánh giá toàn diện.

Xét nghiệm mỡ máu có vai trò quan trọng, giúp bác sĩ: 

• Phát hiện sớm rối loạn lipid máu ngay cả khi người bệnh chưa có triệu chứng.
• Đánh giá nguy cơ mắc phải bệnh tim mạch, đột quỵ để đưa ra phương án ngăn chặn kịp thời.
• Theo dõi hiệu quả điều trị để đưa ra phương án điều chỉnh thuốc và chế độ sinh hoạt phù hợp với từng bệnh nhân.

Người đã được chẩn đoán rối loạn chuyển hóa mỡ máu cần kiểm tra định kỳ 3 - 6 tháng/lần hoặc theo chỉ định của bác sĩ để theo dõi hiệu quả điều trị.

Xét nghiệm mỡ máu cung cấp thông số giúp bác sĩ chẩn đoán rối loạn chuyển hóa mỡ máu

4. Biến chứng nguy hiểm của rối loạn chuyển hóa mỡ máu và biện pháp phòng ngừa

4.1. Nguy cơ biến chứng

Rối loạn chuyển hóa mỡ máu không được phát hiện và điều trị có thể gây nên nhiều biến chứng nguy hiểm: 

• Xơ vữa động mạch: Mỡ xấu lắng đọng trong thành mạch máu theo thời gian sẽ hình thành mảng bám, gây xơ cứng và thu hẹp lòng động mạch.
• Bệnh mạch vành: Rối loạn chuyển hóa mỡ máu lâu dài làm giảm lưu thông máu đến tim, gây đau thắt ngực và nhồi máu cơ tim.
• Đột quỵ: Tắc hoặc vỡ mạch máu do sự tồn tại của mảng bám cholesterol.
• Viêm tụy: Nồng độ Triglyceride tăng cao có thể dẫn đến bệnh viêm tụy cấp, cần được cấp cứu kịp thời để bảo vệ sự sống của người bệnh.
• Suy giảm chức năng gan: Mỡ máu tăng trong thời gian dài là nguyên nhân gây nên gan nhiễm mỡ, suy giảm chức năng gan.

4.2. Phương pháp phòng ngừa và kiểm soát rối loạn chuyển hóa mỡ máu

Bệnh rối loạn chuyển hóa mỡ máu có thể phòng ngừa và kiểm soát nguy cơ mắc phải bằng cách: 

• Ăn uống khoa học, trong đó đặc biệt ưu tiên nhóm thực phẩm giàu chất xơ, hạn chế mỡ động vật, nội tạng và đồ chiên xào.
• Tập luyện thể dục thường xuyên 30 phút/ngày để cải thiện lưu thông máu và giảm cholesterol xấu.
• Duy trì ổn định cân nặng để không xảy ra tình trạng thừa cân hay béo phì.
• Bỏ thuốc lá và giảm tiêu thụ đồ uống có cồn.
• Sử dụng thuốc hạ mỡ máu đúng chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý dừng thuốc.
• Xét nghiệm mỡ máu định kỳ để phát hiện sớm nguy cơ mỡ máu, đặc biệt là các trường hợp:

- Người trên 40 tuổi: Cơ thể bắt đầu lão hóa, quá trình chuyển hóa chất béo kém hiệu quả, dễ tích tụ cholesterol xấu trong thành mạch máu. 

- Người thừa cân, béo phì: Dư thừa mỡ, nhất là mỡ vùng bụng có liên quan trực tiếp đến rối loạn chuyển hóa mỡ trong cơ thể. 

- Người có lối sống kém lành mạnh: Hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia, ít vận động, ăn uống nhiều dầu mỡ, đường ngọt,... cần xét nghiệm mỡ máu định kỳ để điều chỉnh thói quen sinh hoạt.

- Người mắc bệnh mạn tính như tiểu đường type 2, huyết áp cao, bệnh tuyến giáp,...

- Người có tiền sử gia đình mắc bệnh rối loạn chuyển hóa mỡ máu hoặc bệnh tim mạch: Có nguy cơ bị rối loạn chuyển hóa mỡ máu cao hơn so với bình thường. 

- Phụ nữ sau mãn kinh: Suy giảm estrogen là nguyên nhân tăng cholesterol xấu và giảm cholesterol tốt. 

Khách hàng lấy mẫu xét nghiệm mỡ máu, kiểm tra sức khỏe tại MEDLATEC

Rối loạn chuyển hóa mỡ máu là bệnh lý âm thầm, nếu không được phát hiện để can thiệp sớm, bệnh có thể gây nên hệ lụy nghiêm trọng đến sức khỏe, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. Vì thế, bên cạnh việc điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt khoa học, xét nghiệm máu định kỳ sẽ giúp bạn phát hiện và biết cách kiểm soát mỡ máu hiệu quả.

Quý khách hàng có nhu cầu xét nghiệm mỡ máu có thể liên hệ Hotline 1900 56 56 56 tư vấn dịch vụ lấy mẫu tận nơi hoặc đặt lịch khám cùng bác sĩ chuyên khoa của Hệ thống Y tế MEDLATEC.